Του Προκόπη Χατζηνικολάου
Οι κεφαλαιακοί περιορισμοί θα παραμείνουν για αρκετό καιρό. Όπως φαίνεται θα συνεχίσουμε σίγουρα και το 2018 με capital controls κάτι που δημιουργεί επιπλέον προβλήματα στο τραπεζικό σύστημα το οποίο παραμένει σύμφωνα και με τον οίκο Fitch στην «περιορισμένη χρεοκοπία» σε ότι αφορά το άμεσο μέλλον.
Αυτό είναι και ένας από τους λόγους που ο τραπεζικός δείκτης παραμένει καθηλωμένος και γενικότερα όλο το Χρηματιστήριο βρίσκεται σε επίπεδα που δεν δικαιολογούν τουλάχιστον ορισμένες θετικές εξελίξεις όπως για παράδειγμα την πτωτική τάση των ομολόγων. Αν συγκρίνει κανείς τα δύο διαγράμματα θα διαπιστώσει ότι αυτό του χρηματιστηρίου δείχνει σχεδόν αμετάβλητο, ενώ αντίθετα το διάγραμμα των ομολόγων καταγράφει ως προς το μείωση των επιτοκίων σημαντική αποκλιμάκωση την οποία και δεν μπορεί να απορροφήσει το Χ.Α. Και αυτό καθώς τα capital controls δεν επιτρέπουν στον τραπεζικό δείκτη να σηκώσει κεφάλι.
Σύμφωνα με το οίκο Fitch η διατήρηση των τραπεζών σε καθεστώς κεφαλαιακών περιορισμών σημαίνει ότι το αξιόχρεο των τραπεζών είναι πιθανό να παραμείνει στη «περιορισμένη χρεοκοπία» σε ότι αφορά το άμεσο μέλλον. Οι αναβαθμίσεις θα απαιτούσαν σημαντική περαιτέρω χαλάρωση των περιορισμών στην άρση καταθέσεων, κάτι που φαίνεται απίθανο τουλάχιστον έως μετά την άρση ολοκλήρωση του ελληνικού προγράμματος οικονομικής προσαρμογής.
Και αυτό το απίθανο είναι που δεν ενδιαφέρει καθόλου το ελληνικό πολιτικό σκηνικό και προφανώς την ελληνική κυβέρνηση. Δεν ενδιαφέρεται να προχωρήσει τις μεταρρυθμίσεις εκείνες που θα έδιναν όχι μόνο αέρα στις τράπεζες αλλά θα βελτίωναν το οικονομικό κλίμα.
Μάλιστα από τον οδικό χάρτη για την άρση των περιορισμών του περασμένου Σεπτεμβρίου η κυβέρνηση έχει κάνει ελάχιστα προς αυτή την κατεύθυνση. Συγκεκριμένα:
- Η Βελτίωση των μακροοικονομικών συνθηκών, η οποία με τη σειρά της συμβάλλει αμφίδρομα στη βελτίωση του οικονομικού κλίματος είναι η βασικότερη προϋπόθεση για την άρση των περιορισμών. Ωστόσο, μπορεί να διαφαίνεται κάποια βελτίωση στους δείκτες της οικονομίας κυρίως του προϋπολογισμού αλλά όχι της ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να ομιλεί κάποιος για βελτίωση του οικονομικού κλίματος με τα μισά νοικοκυριά να είναι υπερχρεωμένα και τις επιχειρήσεις να αδυνατούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους. Και η κατάσταση όχι μόνο δεν θα αλλάξει αλλά θα επιδεινωθεί τα επόμενα χρόνια.
- Μία ακόμη προϋπόθεση είναι η σταδιακή αποκατάσταση της πρόσβασης των ελληνικών τραπεζών και του ελληνικού δημοσίου στις χρηματοπιστωτικές αγορές. Προς το παρόν δεν μπορεί να γίνει λόγος επ' αυτού. Μπορεί σήμερα το ελληνικό δημόσιο να δανείζεται χαμηλά καθώς υπάρχει η εγγύηση της Ε.Ε. και ενός προγράμματος, αλλά ποιος μπορεί να πει τι θα γίνει μετά τη λήξη του προγράμματος.
Και σαν μην έφθαναν αυτά η έκθεση αναφέρει ότι του οίκου Fitch σημειώνει ότι οι ελληνικές τράπεζες παραμένουν ιδιαίτερα ευάλωτες σε ενδεχόμενη επιδείνωση του περιβάλλοντος στην Ελλάδα, λόγω της ιδιαίτερα αδύναμης ποιότητας ενεργητικού, των μεγάλων μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (NPEs) και των «σφιχτών» συνθηκών ρευστότητας. Και όλα αυτά τη στιγμή που η πλειστηριασμοί δεν ξεπερνούν τις μερικές δεκάδες όταν θα πρέπει να γίνουν δεκάδες χιλιάδες τα επόμενα χρόνια.
