Του Προκόπη Χατζηνικολάου
Κόντρα με το Συμβούλιο της Επικρατείας ή «βγάζουμε την ουρά μας απέξω» σε δύσκολες αποφάσεις; Την απάντηση μόνο οι ίδιοι οι νομικοί σύμβουλοι του κράτους μπορούν να δώσουν. Καθότι είναι τουλάχιστον περίεργο στο φλέγον ζήτημα της αντισυνταγματικότητας των παρατάσεων που έκρινε το Συμβούλιο της Επικρατείας, το Νομικό Συμβούλιο να μην δίνει μία ξεκάθαρη απάντηση για το πως πρέπει η φορολογική διοίκηση να αντιμετωπίσει τις περιπτώσεις χιλιάδων ελέγχων που με βάση την απόφαση του ΣτΕ πρέπει να μπουν στο αρχείο καθώς οι υποθέσεις έχουν παραγραφεί.
Ένα ακόμα ερώτημα που τίθεται είναι εάν η συγκεκριμένη γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους διαπνέεται από τις πρόσφατες επικριτικές δηλώσεις υπουργών της κυβέρνησης αλλά και του ίδιου του πρωθυπουργού για την απόφαση του ΣτΕ; Δηλαδή επηρεάστηκαν οι Νομικοί Σύμβουλοι του Κράτους από την κυβέρνηση; ή αποφάσισαν να μπουν και οι ίδιοι στη κόντρα με τη δικαιοσύνη.
Αυτό πάντως που πρέπει να διαπνέει του νομικούς συμβούλους είναι ότι οι αποφάσεις τους κρίνουν την τύχη των φορολογούμενων ή τουλάχιστον ο ρόλος τους είναι να υποβοηθούν το έργο του Δημοσίου. Το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους είναι ο νομικός σύμβουλος του Δημοσίου και μάλιστα για κρίσιμα ζητήματα όπως οι αποφάσεις Δικαστηρίων και γενικότερα όταν κάποιος φορέας ή Αρχή χρειάζεται γνωμοδότηση.
Αφού λοιπόν αρχικά ενημερώνει τη φορολογική διοίκηση ότι δεν είναι υποχρεωμένη να συμμορφωθεί με την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (το οποίο έκρινε αντισυνταγματική την πρακτική του δημοσίου να παρατείνει το δικαίωμα του να ελέγχει τους φορολογούμενους πέραν της πενταετίας) καθώς αυτή αφορά έναν διάδικο, επισημαίνει ότι «το αν οι φορολογικές και τελωνειακές αρχές θα ακολουθήσουν την απόφαση του ΣτΕ ως νομολογιακό δεδομένο ανάγεται στη σφαίρα των επιλογών και της βουλήσεως του Διοικητή της ΑΑΔΕ».
Δηλαδή, από τη μία κλείνει το μάτι στη μη συμμόρφωση με την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου και από την άλλη πετάει το μπαλάκι στον ελεγκτικό μηχανισμό.
Και το χειρότερο είναι ότι οι σύμβουλοι του κράτους, σπεύδουν να ενημερώσουν την ΑΑΔΕ ότι εάν δεν ακολουθήσει την απόφαση του ΣτΕ που αποτελεί νομολογιακό δεδομένο, όποιος προσφεύγει με παρόμοια υπόθεση στα δικαστήρια δηλαδή για χρήσεις που έχουν κριθεί ότι είναι παραγεγραμμένες, θα κερδίσει την υπόθεση με αποτέλεσμα το δημόσιο να χάνει και χρόνο και χρήμα
Πάντως νομικοί κύκλοι δηλώνουν έκπληκτοι από την γνωμοδότηση του ΝΣΚ, υπογραμμίζοντας ότι καταλύεται ο ρόλος τους με την γνωμοδότηση που απέστειλαν στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων αφού τους καλούν να πάρουν μόνοι τους την απόφαση για τις παραγεγραμμένες χρήσεις, ενώ την ίδια στιγμή του ενημερώνουν ότι δεν είναι υποχρεωμένοι να συμμορφωθούν με την απόφαση του ΣτΕ καθώς αφορά έναν διάδικο και όχι όλους τους ελεγχόμενους.
Ωστόσο, η μειοψηφία φαίνεται να κάνει τη διαφορά. Σε αυτή συμπεριλαμβάνεται και ο πρόεδρος του ΝΣΚ Μιχαήλ Απέσσος. Η μειοψηφία λοιπόν δεν έκλεισε κανένα μάτι και πρότεινε ξεκάθαρα ότι πρέπει επί της ουσίας η φορολογική διοίκηση να εφαρμόσει την απόφαση του ΣτΕ. Συγκεκριμένα, διατύπωσαν την γνώμη ότι, «στις περιπτώσεις διαπιστουμένης παραγραφής της φορολογικής αξιώσεως του Δημοσίου, η Φορολογική Διοίκηση οφείλει να μην εκδίδει εντολές ελέγχου και να μην προβαίνει στη διενέργεια ελέγχων ή και σε συνέχιση και περαίωση των ήδη αρξαμένων ελέγχων με την έκδοση καταλογιστικών πράξεων».
Τι αναφέρεται μεταξύ άλλων στη γνωμοδότηση του ΝΣΚ
-Παραγραφή στη 5ετία: Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων θα αποφασίσει για τον αν θα έχει γενική εφαρμογή η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας για το όριο 5ετίας στην παραγραφή και δεν θα έχει εφαρμογή μόνο για τους διαδίκους.
-Υποθέσεις 10ετίας: Η απόφαση του ΣτΕ δεν πλήττει την προθεσμία 10ετούς παραγραφής που προβλέπεται όταν έρχονται υπόψη της φορολογικής διοίκησης νέα στοιχεία, όπως είναι οι διάφορες λίστες φορολογούμενων με εμβάσματα στο εξωτερικό.
-Δεν επιστρέφονται ποσά. Η απόφαση του ΣΤΕ, ακόμη και για παραγεγραμμένες χρήσεις, δεν δημιουργεί υποχρέωση του δημοσίου να επιστρέψει ποσά που έχει εισπράξει. Αυτό γίνεται μόνο με αποφάσεις της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών ή των δικαστηρίων
- Οικειοθελής αποκάλυψη: Οι φορολογούμενοι που εντάχθηκαν στη ρύθμιση για την εθελοντική αποκάλυψη κεφαλαίων και δεν έχουν ακόμη πληρώσει τα σχετικά ποσά, θα τα πληρώσουν κανονικά. Και αυτό διότι σύμφωνα με τη γνωμοδότηση του ΝΣΚ προσήλθαν οικιοθελώς και η υποβολή τροποποιητικών φορολογικών δηλώσεων αποτελεί εκτελεστό τίτλο για το δημόσιο.
