Ένα νέο κεφάλαιο ανοίγει από σήμερα για την ισχυρότερη κεντρική τράπεζα του κόσμου μετά την «προληπτική μείωση επιτοκίων» (risk management cut) που ανακοίνωσε χθες ο Τζερόμ Πάουελ και πλέον, οι αγορές αναμένουν δραστική και επιθετική χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής.
Μία νέα εποχή που ναι μεν μοιάζει ευνοϊκή για τα χρηματιστήρια, αφού στην πλειονότητα των περιπτώσεων οι κύκλοι μείωσης των επιτοκίων δίνουν ώθηση στις μετοχές, αλλά κρύβει και σοβαρούς κινδύνους καθώς η πρόθεση του Ντόναλντ Τραμπ να ελέγξει την Fed, εκτινάσσει την αβεβαιότητα.
Η πρώτη φάση της νέας εποχής θα οδηγήσει τα επιτόκια προς το 3% μέσα στο επόμενο πεντάμηνο. Οι αγορές δείχνουν τον τελευταίο μήνα να προεξοφλούν τη συγκεκριμένη εξέλιξη, αν και ο Πάουελ διατήρησε την παραδοσιακά επιφυλακτική του στάση «δείχνοντας» δύο επιπλέον μειώσεις φέτος και άλλη μία το 2026.
Πάντως, δύσκολα κάποιος μπορεί να προβλέψει αν το ράλι θα συνεχιστεί με φόντο τη χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής. Οι βασικοί δείκτες της Wall Street κινήθηκαν ήπια χθες, ο δείκτης φόβου VIX υποχώρησε και παραμένει σε επίπεδο που υποδηλώνει περιορισμό της μεταβλητότητας. Μένει να φανεί αν οι αγορές θα πιστέψουν ότι η Fed θα λαμβάνει αποφάσεις στο μέλλον καθαρά με γνώμονα τα οικονομικά στοιχεία ή θα επηρεάζεται από τον Αμερικανό πρόεδρο.
Η δεύτερη φάση, λοιπόν, αναμένεται να ξεκινήσει με την αποχώρηση του Πάουελ τον ερχόμενο Μάιο και ουσιαστικά την ανάληψη του ελέγχου της Fed από τον ίδιο τον Αμερικανό πρόεδρο, μία εξέλιξη που «ταράζει» τις αγορές.
Ο Πάουελ ανακοίνωσε χθες την πρώτη μείωση επιτοκίων μετά από 9 μήνες - και την πρώτη από τότε που ορκίστηκε ο Τραμπ.
Η αρμόδια επιτροπή της Fed έκρινε ότι και οι τρεις παράγοντες που συνέβαλαν στην εκτίναξη του πληθωρισμού στο 9% το 2022 – ο σχεδόν τριπλασιασμός των τιμών του πετρελαίου, η εκτίναξη των ενοικίων και η άνοδος των μισθών – σήμερα δεν απειλούν. Εκτιμάται, μάλιστα, πως η επίδραση των συγκριμένων παραγόντων μόνο αποπληθωριστική μπορεί να αποδειχθεί στα επόμενα τρίμηνα.
Την ίδια ώρα, η οικονομική δραστηριότητα βρίσκεται σε φάση εξασθένησης (προβλέπεται ανάπτυξη 1,8% φέτος) και η ανεργία κινείται ανοδικά, παράγοντες που θα συμβάλλουν στην πτώση του πληθωρισμού στο 2% έως το τέλος του 2026.
Ο προβληματισμός που αναγκάζει τον Πάουελ να πάει… με τα νερά του Τραμπ είναι σαφέστατα τα αδύναμα στοιχεία για την αγορά εργασίας. Το ΑΕΠ β’ τριμήνου αναπτύχθηκε κατά 3,3% αλλά η βελτίωση στην πραγματικότητα ήταν πλασματική. Οι καταναλωτικές δαπάνες σχεδόν «πάγωσαν» στο α’ εξάμηνο του έτους με τα νοικοκυριά να δείχνουν επιφυλακτικότητα λόγω των ανησυχιών για τις επιπτώσεις των δασμών σε αγοραστική δύναμη, απασχόληση και πλούτο.
Τα στοιχεία της περασμένης Παρασκευής για την ανεργία ήρθαν να επιβεβαιώσουν τους φόβους (αυξήθηκε στο 4,3% που είναι το υψηλότερο από το 2021), ενώ προχθές έγινε γνωστό ότι στα αναθεωρημένα στοιχεία για την απασχόληση στο 12μηνο έως τον Μάρτιο του 2025, η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου πρόσθεσε σχεδόν τις μισές θέσεις εργασίας σε σύγκριση με τις αρχικές μετρήσεις.
Μόνο που ο Τραμπ ζητάει επιτακτικά τη δραστική μείωση των επιτοκίων ενώ η Fed υπό τον Πάουελ προβλέπει μία μείωση μέσα στο 2026. Το άλλο πολύ σημαντικό ζήτημα που επηρεάζει τα επιτόκια είναι ο πληθωρισμός. Ο γενικός δείκτης διατηρείται υψηλότερα από τον στόχο του 2% και η Fed αναμένεται να αποδεχθεί την κατάσταση. Ο ίδιος ο Πάουελ τόνισε ότι έχουν περιοριστεί οι ανησυχίες για εκτίναξη του πληθωρισμού λόγω των δασμών.
Στη δεδομένη χρονική στιγμή ο κίνδυνος σημαντικής επιδείνωσης των συνθηκών στην απασχόληση θεωρείται μεγαλύτερος από τον κίνδυνο αποσταθεροποίησης των τιμών. Γι’ αυτό και το πιθανότερο σενάριο είναι να σημειωθούν διαδοχικές μειώσεις τον Οκτώβριο και τον Δεκέμβριο και μετά μία ή δύο ακόμα έως τον Μάρτιο.
Άλλωστε η Fed εκτιμά εδώ και καιρό ότι οι πληθωριστικές επιπτώσεις των δασμών θα επηρεάσουν μία μόνο φορά την οικονομία και όχι κατ’ εξακολούθηση. Ο Πάουελ θα περιμένει να δει και τα πραγματικά στοιχεία αλλά η γενικότερη αντίληψη είναι ότι πρέπει να ξεκινήσει η πορεία προς τα «ουδέτερα» επιτόκια. Σε αυτό το σημείο ανοίγει μία άλλη συζήτηση που αφορά στο επίπεδο των επιτοκίων που θεωρείται «ουδέτερο» και η αρμόδια επιτροπή της Fed δείχνει διχασμένη.
Τέλος, πολλά μπορούν να συμβούν μέσα στους επόμενους μήνες και οι αγορές θα παρακολουθούν με μεγάλη προσοχή τις εξελίξεις τόσο σε ό,τι αφορά την οικονομία, όσο και το πρόσωπο που θα επιλέξει ο Τραμπ για να αναλάβει το τιμόνι της Fed.
