Η επέλαση της Σαουδικής Αραβίας στον παγκόσμιο αθλητισμό
Shutterstock
Shutterstock

Η επέλαση της Σαουδικής Αραβίας στον παγκόσμιο αθλητισμό

Το Σαββατοκύριακο που μας πέρασε η προσοχή του παγκόσμιου οικονομικού Τύπου ήταν στραμμένη στην Βιέννη και στις συζητήσεις μεταξύ των κρατών μελών του ΟΠΕΚ και του ΟΠΕΚ+, με την Σαουδική Αραβία να έχει τον πρωταγωνιστικό ρόλο παρά το γεγονός πως υποχρεώθηκε να περικόψει την παραγωγή της και να στερηθεί έσοδα αρκετών δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Στο τέλος της τρέχουσας εβδομάδας, το πιθανότερο είναι πως θα θυμόμαστε την Σαουδική Αραβία για θέματα που είναι σχετικά με τον αθλητισμό, όσο παράξενο και να ακούγεται αυτό. Την Τρίτη μάθαμε πως ο κάτοχος της χρυσής μπάλας του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου, ο Γάλλος επιθετικός Καρίμ Μπενζεμά, αποφάσισε να εγκαταλείψει πρόωρα την ισπανική Ρεάλ Μαδρίτης και να υπογράψει συμβόλαιο τριετούς διαρκείας με την πρωταθλήτρια Σαουδικής Αραβίας Αλ- Ιτιχάντ. Από τις πληροφορίες του διεθνούς Τύπου φαίνεται πως η ετήσια αμοιβή του Μπενζεμά, ο οποίος είναι 35 ετών, θα είναι της τάξης των 100 εκατομμυρίων Ευρώ.

Ο Γάλλος αστέρας δεν είναι βέβαια ο πρώτος που αποφάσισε να συνεχίσει την καριέρα του στο αραβικό βασίλειο. Προηγήθηκε ο Πορτογάλος αστέρας Κριστιάνο Ρονάλντο ο οποίος στην αρχή της χρονιάς εντάχθηκε στην ομάδα της Αλ Νασρ, η οποία είναι μία από τις βασικότερες αντιπάλους της νέας ομάδας του Μπενζεμά. Οι απολαβές του Ρονάλντο είναι ακόμα υψηλότερες από αυτές του Μπενζεμά και αυτό δείχνει το πόσο σοβαρά έχουν πάρει το ποδόσφαιρο οι ηγέτες της Σαουδικής Αραβίας.

Τόσο σοβαρά που αποφάσισαν πως το κρατικό επενδυτικό ταμείο της χώρας, το περίφημο PIF (Public Investment Fund), με αξία επενδύσεων της τάξης των 700 δισεκατομμυρίων δολαρίων, θα πρέπει να γίνει ο κύριος μέτοχος τεσσάρων ομάδων της πρώτης ποδοσφαιρικής κατηγορίας της Σαουδικής Αραβίας. Για την ακρίβεια, το PIF θα αποκτήσει το 75% των μετοχών της Αλ Ιτιχάντ (η ομάδα του Μπενζεμά), της Αλ Νασρ (της ομάδας του Ρονάλντο), της Αλ Άχλι και της Αλ Χιλάλ η οποία προσπάθησε να δελεάσει τον Αργεντινό Λιονέλ Μέσι (μάλλον ανεπιτυχώς καθώς φαίνεται πως αυτός θα κατευθυνθεί στις ΗΠΑ) προσφέροντάς του περίπου 400 εκατομμύρια δολάρια για έναν χρόνο. Εκτός αυτού, με το ποδόσφαιρο θα ασχοληθεί και η γιγαντιαία κρατική πετρελαϊκή εταιρεία Saudi Aramco, η οποία θα αποκτήσει τον έλεγχο της Αλ Καντισίγια.

Αυτά ανακοινώθηκαν την Δευτέρα. Σύμφωνα με τις πληροφορίες του διεθνούς Τύπου η κυβέρνηση της χώρας αποφάσισε αυτή την κίνηση προκειμένου να ενισχύσει ακόμα περισσότερο το τοπικό ποδοσφαιρικό πρωτάθλημα. Στόχος της είναι ο τετραπλασιασμός των ετήσιων εσόδων της ομοσπονδίας ποδοσφαίρου μέχρι το 2030 οπότε θα πρέπει να φθάσουν τα 480 εκατομμύρια δολάρια και η ταυτόχρονη αναβάθμιση του επιπέδου του τοπικού πρωταθλήματος στα 10 καλύτερα του κόσμου. Η επίσημη είσοδος του PIF και της Saudi Aramco είναι βέβαιο πως θα βοηθήσει σε αυτή την προσπάθεια δεδομένων των ανεξάντλητων οικονομικών τους πόρων. Η ενασχόληση με το ποδόσφαιρο δεν σταματά όμως εντός των συνόρων της χώρας. Η απόκτηση του ελέγχου της αγγλικής Νιουκάσλ Γιουνάιτεντ από το PIF δείχνει πόσο μεγάλες είναι οι φιλοδοξίες της χώρας. 

Όμως, το ποδόσφαιρο δεν είναι ο μόνος τομέας του αθλητισμού στον οποίον έκανε αίσθηση μέσα στην εβδομάδα η Σαουδική Αραβία. Οι φίλοι του γκολφ ανά τον κόσμο έμειναν χθες με ανοιχτό το στόμα όταν άκουσαν πως η κυρίαρχη ομοσπονδία ανδρικού επαγγελματικού γκολφ στον κόσμο, η PGA Tour, η οποία διοργανώνει τα μεγαλύτερα τουρνουά γκολφ στις ΗΠΑ, αποφάσισε να ενωθεί με την «νεαρή» ανταγωνίστριά της, την LIV Golf, μία αντίστοιχη οργάνωση η οποία ιδρύθηκε το 2021 και έκανε πέρυσι την εμφάνισή της. Το κύριο χαρακτηριστικό της LIV Golf είναι η μεγάλη οικονομική της άνεση, η οποία οφείλεται στην υποστήριξή της από το σαουδαραβικό PIF.

Οι δύο οργανώσεις βρίσκονταν στα μαχαίρια εδώ και πολλούς μήνες καθώς η LIV Golf απειλούσε την πρωτοκαθεδρία της PGA Tour στον κόσμο των διοργανώσεων του επαγγελματικού γκολφ προσφέροντας υπέρογκες αμοιβές στους παίκτες για να αγωνιστούν στις δικές της διοργανώσεις. Η PGA Tour τιμώρησε τους αθλητές που αγωνίστηκαν στις διοργανώσεις της αντίπαλης οργάνωσης ενώ ξεκίνησε και ένας δικαστικός αγώνας μεταξύ τους. Η συμφωνία για την «συγχώνευσή» τους μπορεί να προκάλεσε σοκ αλλά μάλλον ήταν αναπόφευκτη, καθώς η τεράστια οικονομική ισχύς των υποστηρικτών της  LIV Golf έπεισε τους αξιωματούχους της PGA Tour πως θα ήταν καλύτερα να έρθουν τώρα σε συμφωνία παρά να ξεκινήσουν έναν μακροχρόνιο αγώνα με σαφές μειονέκτημα στον τομέα της χρηματοδότησης.

Οι λεπτομέρειες της συμφωνίας δεν έχουν γίνει ακόμα γνωστές στο σύνολό τους αλλά φαίνεται πως θα δημιουργηθεί μία νέα οργάνωση, στην οποία η PGA Tour θα διατηρεί πλειοψηφικό μετοχικό μερίδιο και η σαουδαραβική πλευρά μειοψηφικό. Όμως, ο διευθύνων σύμβουλος του PIF θα είναι ο πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου και το PIF θα χρηματοδοτήσει την οργάνωση με ένα πολύ μεγάλο ποσό, μάλλον αρκετά πάνω από 1 δισεκατομμύριο δολάρια. 

Εκτός από το ποδόσφαιρο και το γκολφ, η Σαουδική Αραβία έχει πατήσει γερά το πόδι της και στον κόσμο του μηχανοκίνητου αθλητισμού, αφού είναι πλέον ένας από τους βασικότερους χορηγούς της Formula 1 και στο έδαφός της γίνεται και ένα από τα Γκραν Πρι. Μάλιστα, στην αρχή του 2023 είχε γίνει γνωστό μέσω δημοσιευμάτων του διεθνούς Τύπου πως το PIF είχε εξετάσει την πιθανότητα υποβολής πρότασης αγοράς της οργάνωσης της Formula 1. Όπως είχε μεταδώσει τότε το Bloomberg, το PIF θα ήταν διατεθειμένο να προσφέρει πάνω από 20 δισεκατομμύρια δολάρια για να αγοράσει την Formula 1 από τον τωρινό της ιδιοκτήτη, την Liberty Media που ελέγχεται από τον Αμερικανό μεγιστάνα Τζον Μαλόουν. Σύμφωνα πάντα με το διεθνές πρακτορείο, η προσφορά δεν έγινε καθώς ο Μαλόουν διαμήνυσε πως δεν τον ενδιέφερε καθόλου μία τέτοια συμφωνία.   

Δεν χρειάζεται να πούμε και πολλά ακόμα, καθώς είναι απόλυτα ξεκάθαρη η προσπάθεια του μεγάλου βασιλείου της Μέσης Ανατολής να ασχοληθεί πολύ ενεργά με διάφορους τομείς του παγκόσμιου αθλητισμού. Μπορεί αυτή την στιγμή το επίκεντρο των προσπαθειών της χώρας να είναι το ποδόσφαιρο, το γκολφ και η Formula 1, αλλά δεν θα εκπλαγούμε καθόλου αν δούμε ξαφνικά το PIF να αγοράζει ομάδες κρίκετ, ράγκμπυ ή μπάσκετ. Σύμφωνα με ό,τι λένε επισήμως οι Σαουδάραβες, η ξαφνική αγάπη τους για τον αθλητισμό ταιριάζει απόλυτα με το όραμα του διαδόχου (και ουσιαστικού κυβερνήτη) πρίγκηπα Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν για τον μετασχηματισμό της οικονομίας του βασιλείου, τον εκσυγχρονισμό της κοινωνίας και την αλλαγή της εικόνας του βασιλείου προς τα έξω.

Η εμπλοκή με τα διεθνή αθλητικά γεγονότα «βάζει την χώρα στον διεθνή χάρτη» και βοηθά στην εξαφάνιση της εικόνας που έχει μέχρι τώρα, δηλαδή μίας οπισθοδρομικής χώρας που δεν έχει τίποτα άλλο εκτός από πετρέλαιο. Αν σε αυτά προσθέσουμε και τα σχέδια για την φουτουριστική νέα πόλη Neom της οποίας η κατασκευή θα απαιτήσει πολλές εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια και την επικείμενη έναρξη της ανέγερσης του εργοστασίου ηλεκτρικών αυτοκινήτων της Lucid, θα μπορούσαμε να πούμε πως οι προσπάθειες του διαδόχου και της χώρας φαίνεται να φέρνουν κάποιο αποτέλεσμα, καθώς σταδιακά αρχίζει να μοιάζει περισσότερο με τον υπόλοιπο κόσμο.

Για αρκετούς όμως αυτή η προσπάθεια δεν είναι αρκετή για να σκεπάσει κάποια άλλα δυσάρεστα πράγματα, όπως την κατάσταση που επικρατεί στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την επιμονή της χώρας στην διατήρηση της θανατικής ποινής ως συνήθους μέσου τιμωρίας, την εμπλοκή της χώρας στον τρομερό πόλεμο στην Υεμένη (όσο και αν γίνονται προσπάθειες για τον τερματισμό του). Πέρα από αυτά, υπάρχει πολύς κόσμος που δεν ξεχνά την υπόθεση της δολοφονίας του αντιφρονούντα Τζαμάλ Κασόγκι στην Τουρκία. Κάποιοι αθλητές, όπως ο πρωταθλητής της Formula 1 Λιούις Χάμιλτον, δεν έχουν διστάσει να εκφράσουν δημόσια την απροθυμία τους να αγωνίζονται στην Σαουδική Αραβία γνωρίζοντας την κατάσταση που επικρατεί στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Οι περισσότεροι όμως δεν φαίνεται να προβληματίζονται από τις κατηγορίες πως η Σαουδική Αραβία προσπαθεί να κάνει αυτό που αποκαλείται «sportswashing», δηλαδή την βελτίωση της διεθνούς δημόσιας εικόνας της χώρας μέσα από τον παγκόσμιο αθλητισμό χωρίς στην πραγματικότητα να αλλάζει κάτι ουσιαστικό στους διάφορους «επίμαχους» τομείς. 

Κάτι αντίστοιχο φαίνεται πως συμβαίνει και σε επίπεδο διεθνούς πολιτικής, καθώς οι καλές σχέσεις με την Σαουδική Αραβία, τα χρήματά της και το πετρέλαιό της μάλλον παίρνουν προτεραιότητα απέναντι σε ζητήματα ηθικής τάξεως. Εδώ βέβαια δεν πρέπει να ξεχνάμε και το ότι τα ζητήματα ηθικής τάξεως για τον δυτικό κόσμο δεν απασχολούν κατ’ ανάγκην με την ίδια ένταση τον υπόλοιπο κόσμο, ο οποίος είναι και πολύ μεγαλύτερος από τον δυτικό από απόψεως πληθυσμού. Με λίγα λόγια, δεν μας φαίνεται πιθανόν να προκύψει σύντομα κάτι που να σταματήσει την έφοδο της Σαουδικής Αραβίας σε όλους τους τομείς του παγκόσμιου αθλητισμού.