Του Χρήστου Ν. Κώνστα
Η ανεργία είναι μολυσματική ασθένεια σε μια οικονομία. Η απασχόληση, παρά τον αδιαμφισβήτητο, έντονο και σημαντικό κοινωνικό της χαρακτήρα, στην πραγματικότητα έχει όλα τα χαρακτηριστικά μιας «αγοράς».
Στηρίζεται κυρίως στην προσφορά και τη ζήτηση, επηρεάζεται άμεσα από τις γενικότερες οικονομικές συνθήκες αλλά και τις ευρύτερες γεωπολιτικές ισορροπίες.
Όταν αυτοί που ζητούν δουλειά είναι πολύ περισσότεροι από τις θέσεις εργασίας που υπάρχουν, όταν η οικονομία στενάζει από την υποχρηματοδότηση και την ανασφάλεια, όταν ο ανταγωνισμός από γειτονικές χώρες συνθλίβει τις επενδυτικές πρωτοβουλίες που δημιουργούν απασχόληση, το να συζητούμε για «κοινωνικά δίκαιες αμοιβές και συνθήκες εργασίας» είναι απλώς ανέφικτο και αναποτελεσματικό.
Όπως ακριβώς συμβαίνει και στις υπόλοιπες «αγορές», έτσι και η «αγορά εργασίας» για να λειτουργήσει χρειάζεται σαφείς κανόνες, πρέπει να προσφέρει ευελιξία και ασφάλεια σε όλους τους συμμετέχοντες και κυρίως πρέπει να διασφαλίζεται αποτελεσματικά η αυστηρή τήρηση του θεσμικού πλαισίου.
Τον περασμένο αιώνα είχαν επικρατήσει αντιλήψεις και πολιτικές θεωρίες που ήθελαν τους κανόνες στην αγορά εργασίας να τους διαμορφώνουν καρεκλοκένταυροι γραφειοκράτες, κρατικοδίαιτοι συνδικαλιστές -με βάση όχι τα δεδομένα της αγοράς- αλλά τις ψηφοθηρικές ανάγκες των πολιτικών.
Υιοθετήθηκαν κανόνες «προστασίας των εργαζομένων» τόσο αρτηριοσκληρωτικούς που καταπατούσαν βίαια τα δικαιώματα όλων όσων δεν είχαν εργασία.
Για να βρουν δουλειά τα παιδιά που γεννήθηκαν τον 21ο αιώνα, για να λειτουργήσει αποτελεσματικά η αγορά εργασίας σήμερα, ώστε να παράγεται πλούτος προς διανομή και να υπάρχει κοινωνική ειρήνη, είναι απαραίτητο οι κανόνες που διέπουν αυτή την αγορά να είναι σύγχρονοι, συμβατοί με την οικονομική πραγματικότητα και κυρίως ευέλικτοι.
- Ο συνδυασμός ευελιξίας και ασφάλειας καθορίζει την επιτυχία.
Στη σύγχρονη Γαλλική Δημοκρατία με τους 3,5 εκατομμύρια ανέργους (το ποσοστό πλησιάζει στο 10% του ενεργού πληθυσμού), οι κανόνες στην αγορά εργασίας έπρεπε να αλλάξουν. Δεν είναι τυχαίο ότι η σχετικά νέα κυβέρνηση Μακρόν ξεκίνησε το μεταρρυθμιστικό της έργο ακριβώς από το Εργασιακό. Αλλαγές στους κανόνες της αγοράς εργασίας έχουν ήδη δρομολογηθεί και στην «οικονομικά πετυχημένη και ασφαλή» Γερμανική αγορά εργασίας. Αντίστοιχες αλλαγές υιοθετούν όλες οι προηγμένες οικονομικά χώρες του πλανήτη.
- Ευελιξία και Ασφάλεια είναι πάντα το ζητούμενο.
- Αυτοί που είναι εκτός αγοράς εργασίας έχουν περισσότερα δικαιώματα.
Αυτοί που είναι «εκτός» πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να μπουν «μέσα» έστω κι αν αυτοί που είναι μέσα, χάσουν λίγα από τα προνόμια που κατέκτησαν σε άλλες εποχές, σε άλλες συνθήκες σε άλλους αιώνες…
- Στην Ελλάδα με τους 1 εκατομμύριο καταγεγραμμένους ανέργους (ποσοστό 20%), την σωρευτική οικονομική ύφεση 25% ΑΕΠ, με τα 110 δις Ευρώ «κόκκινα» ανοίγματα στις τράπεζες και το ιδιωτικό χρέος να συγκρίνεται σε μέγεθος με το Δημόσιο Χρέος των 322 δις Ευρώ, είναι ανόητο να επιτρέπουμε σε κάποιους ιδεοληπτικούς, πρώην ανέργους, διορισμένους λόγω κομματικής νομενκλατούρας, μετακλητούς υπαλλήλους να διαμορφώνουν τους κανόνες στην αγορά εργασίας.
Στην ελληνική ζούγκλα, που κάποιοι ονομάζουν «αγορά εργασίας», χρειαζόμαστε απλούς, λειτουργικούς και ευέλικτους κανόνες που να εφαρμόζονται από όλους. Όσοι ζητούν και όσοι προσφέρουν εργασία σ' αυτή την αγορά πρέπει να νιώθουν ασφάλεια δικαίου. Πρέπει όλοι να ξέρουν ότι οι κανόνες είναι λειτουργικοί, εφαρμόσιμοι και αποτελεσματικοί.
