Του Γιώργου Φιντικάκη
Ενα θερμό φθινόπωρο περιμένει την κυβέρνηση προκειμένου να φέρει σε πέρας τις μεταρρυθμίσεις και τα προαπαιτούμενα της 3ης αξιολόγησης. Στην πρέσσα των ιδιωτικοποιήσεων, της πώλησης μονάδων της ΔΕΗ, της ενεργοποίησης του υπερ-Ταμείου που φέρνει μαζί του ένα “μίνι μνημόνιο” για τις ΔΕΚΟ, είναι σίγουρο ότι το όριο αντοχής του ΣΥΡΙΖΑ θα δοκιμαστεί ξανά.
Τα όργανα ξεκίνησαν με τις προ ημερών βολές του Κλάους Ρέγκλινγκ, που ναι μεν μίλησε με πολύ καλά λόγια για τη συνεργασία των θεσμών με τον υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο, άφησε ωστόσο σπόντες για υπουργούς που “αμφισβητούν μέτρα τα οποία έχουν συμφωνηθεί, και συγκεκριμένες αποκρατικοποιήσεις”. Στα χνάρια του γερμανού υπουργού Οικονομικών Β. Σόιμπλε, ο επικεφαλής του Ευρωπαικού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΣΜ), το είπε ξεκάθαρα, "ιδιοκτησία" του προγράμματος, σημαίνει ότι το στηρίζουν όλοι στην κυβέρνηση, όχι μόνο μερικοί.
Στους γνωρίζοντες, οι αιχμές Ρέγκλινγκ, και η άμεση αντίδραση αφενός από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Δ. Τζανακόπουλο που του συνέστησε “να κοιτάζει τα του οίκου του”, αφετέρου από τον αντιπρόεδρο Ι. Δραγασάκη που σχολίασε “δεν είναι δουλειά του να αξιολογεί υπουργούς”, δεν διέφυγαν της προσοχής τους.
Εδώ και καιρό το μήνυμα της τρόικας είναι σαφές, με τέτοιους υπουργούς σε κομβικά για το πρόγραμμα υπουργεία, δουλειά δεν γίνεται. Ενας σκληρός πηρύνας των δανειστών θεωρεί ότι το φάντασμα του πρώιμου ΣΥΡΙΖΑ συνεχίζει να στοιχειώνει την κυβέρνηση. Αναγνωρίζουν το σπέρμα της ιδεολογίας του σε αρκετά κυβερνητικά στελέχη, δυσπιστούν κατά πόσο συγκεκριμένοι υπουργοί εννοούν και αυτά που λένε, και δεν κρύβουν ότι θα έβλεπαν θετικά έναν ανασχηματισμό. Στο Μαξίμου ναι μεν χαρακτηρίζουν το σενάριο του ανασχηματισμού “ως μια ακόμη δημοσιογραφική έμπνευση”, γνωρίζουν ωστόσο ότι ο Ρέγκλινγκ έχει δίκιο όταν μιλά για έλλειμμα “ιδιοκτησίας του προγράμματος”. Η γοργή ολοκλήρωση της τρίτης αξιολόγησης που θα αποτελέσει ένα ισχυρό δείγμα γραφής για την έμπρακτη στήριξη που ζητά η κυβέρνηση προκειμένου η Ελλάδα να βγει δοκιμαστικά στις αγορές, περιλαμβάνει μέτρα που θέλουν και τα κατάλληλα πρόσωπα, και όχι υπουργούς "χαμαιλέοντες". Δηλαδή και με τις δεσμεύσεις του μνημονίου και να δίνουν στα κλεφτά μια καραμέλα στο αριστερό τους ακροατήριο.
Τα δύσκολα μέτωπα
Τα πιο δύσκολα πολιτικά μέτωπα της 3ης αξιολόγησης είναι μια σειρά από αποκρατικοποιήσεις, οι πλέον εμβληματικές : Το κοινωνικά καυτό θέμα των νερών (11% ΕΥΔΑΠ, 23% ΕΥΑΘ), η “ηλεκτροφόρος” ενέργεια (35% ΕΛΠΕ, 65% ΔΕΠΑ, 17% ΔΕΗ), μαζί με το αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος (30%) και τον ΟΤΕ (5%). Το πρόβλημα έγκειται στις πέντε πρώτες, για τις οποίες πολλοί υπουργοί είναι της άποψης ότι παραμένουν ένα ανοιχτό πεδίο μελέτης όπου η κυβέρνηση, με βάση τα πορίσματα των συμβούλων που προσλαμβάνει τις ημέρες αυτές το ΤΑΙΠΕΔ, θα αποφασίσει το τι θα κάνει. Επομένως θεωρούν ότι είμαστε σε πρόωρο ακόμη στάδιο για να τα συζητήσουμε. Οταν τους θυμίζει κανείς ότι καλώς ή κακώς οι στόχοι είναι ανελαστικοί, απαντούν ότι η δέσμευση της Ελλάδας είναι να καλύπτουμε ένα ποσοστό εσόδων από μια συγκεκριμένη μορφή αποκρατικοποιήσεων, και όχι να αντιμετωπίζουμε το θέμα με βάση μια στατική αποτίμηση των εταιρειών. Υποννοούν ότι οι δεσμεύσεις δεν είναι γραμμένες σε πέτρα και άρα το πρόγραμμα χρήζει αναθεώρησης. Τους βρίσκει σύμφωνους η άποψη των λελογισμένων ιδιωτικοποιήσεων, που διατηρούν μια ισορροπία με το δημόσιο συμφέρον αλλά και με τις δεσμεύσεις της χώρας, διαμηνύοντας ότι άκρατες αποκρατικοποιήσεις δεν είναι στη φιλοσοφία τους.
Ποιούς εννοούσε ο Ρέγκλινγκ
Ανθρωποι ωστόσο σαν τους Σόιμπλε και Ρέγκλινγκ που χειρίζονται τις τύχες του ελληνικού προγράμματος, δεν φαίνεται να έχουν την ίδια άποψη. Στους κύκλους αυτούς τα έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις παίζουν κομβικό ρόλο για την βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους, και οι πρόσφατες βολές κατά υπουργών από το αφεντικό του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) προφανώς και δεν ήταν τυχαίες. Το ποιούς εννοούσε επιδέχεται πολλών ερμηνειών. Ακόμη και σήμερα μετά την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης, δημόσια ελάχιστοι υπουργοί υπερασπίζονται τις αποκρατικοποιήσεις, ενώ οι ρεαλιστές (Τσακαλώτος, Σταθάκης), τις στηρίζουν σιωπηλά, δείχνοντας και την αμηχανία τους. Αφενός επειδή δεν τις υιοθετούν ως ιδεολογία, αφετέρου όμως επειδή αντιλαμβάνονται ότι τις υπέγραψαν και πρέπει να τις τηρήσουν. Από εκεί πέρα, αποτελεί ερωτηματικό η στάση άλλων, όπως του υπ.Υποδομών Χρ. Σπίρτζη, στο χαρτοφυλάκιό του οποίου βρίσκονται τα νερά (ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ), καθώς και κάποιων που ναι μεν δεν εμπλέκονται άμεσα σε αυτές, η φωνή τους ωστόσο έχει μεγάλη απήχηση εντός του ΣΥΡΙΖΑ, όπως του υπ. Εσωτερικών Πάνου Σκουρλέτη, και πρώην υπ. Ενέργειας.
Το ερώτημα είναι τι σκέφτεται να κάνει το Μαξίμου. Ολα θα εξαρτηθούν από το αν ο Πρωθυπουργός θα εκπέμψει το επόμενο διάστημα σήμα αποφασιστικότητας ή αν θα αφήσει να εξελιχθεί μια ανεξέλεγκτη και δίχως τέλος μάχη παρασκηνίων, που για μια ακόμη φορά θα δοκιμάσει τα νέυρα των ενδιαφερόμενων επενδυτών, και τις πολιτικές αντοχές της κυβέρνησης.
