Η ενέργεια έχει αναδειχθεί σε καθοριστικό παράγοντα της παγκόσμιας ανάπτυξης και της ανταγωνιστικότητας των οικονομιών. Η διαμόρφωση μιας σύγχρονης ενεργειακής πολιτικής δεν αφορά μόνο την παραγωγή και τις υποδομές, αλλά και την οικονομική ανθεκτικότητα και την πολιτική ισχύ των κρατών. Για την Ελλάδα, η ενεργειακή στρατηγική συνδέεται άμεσα με τη νέα βιομηχανική πορεία της χώρας και τη μετάβαση σε ένα μοντέλο βιώσιμης ανάπτυξης και απασχόλησης.
Οι πρόσφατες τέσσερις σημαντικές συμφωνίες που υπογράφηκαν στην ενεργειακή σύνοδο “P-TEC” στην Αθήνα αποτελούν ένα αποφασιστικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση. Μέσα από τη συνεργασία με χώρες της Μεσογείου, της Μέσης Ανατολής και της Ευρώπης, η Ελλάδα εδραιώνεται ως κρίσιμος ενεργειακός κόμβος, ικανός να διασφαλίζει την τροφοδοσία και να ενισχύει τη διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας στην ευρωπαϊκή αγορά. Η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας–Αιγύπτου (GREGY) και οι ευρύτερες περιφερειακές συνεργασίες ενισχύουν τη γεωστρατηγική μας θέση και ανοίγουν τον δρόμο για επενδύσεις μεγάλης κλίμακας σε καθαρές μορφές ενέργειας.
Στην ίδια κατεύθυνση κινείται και η συμφωνία για την έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων. Η αξιοποίηση των εγχώριων πηγών φυσικού αερίου, με όρους οικονομικής και περιβαλλοντικής βιωσιμότητας, μπορεί να λειτουργήσει συμπληρωματικά στη μετάβαση προς ένα διαφοροποιημένο και ασφαλές ενεργειακό μείγμα, ενισχύοντας παράλληλα τον γεωστρατηγικό ρόλο της Ελλάδας ως πυλώνα ενεργειακής συνεργασίας και σταθερότητας στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η συμφωνία που υπεγράφη πρόσφατα στην Αθήνα για τη μεταφορά αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) προς την Ουκρανία μέσω της Ελλάδας. Με τον τρόπο αυτό, ενισχύεται η ενεργειακή ασφάλεια της Ουκρανίας και, ταυτόχρονα, επιβεβαιώνεται ο ρόλος της χώρας μας ως αξιόπιστου ενεργειακού κόμβου για την Ευρώπη, με συμβολή πλέον και στη μεταφορά και διασύνδεση ενεργειακών ροών. Δημιουργούνται, παράλληλα, για την Ελλάδα νέα πεδία συνεργασίας, ανάπτυξης υποδομών και εξαγωγικής δυναμικής.
Οι εξελίξεις αυτές δημιουργούν τις προϋποθέσεις για ένα πιο ανταγωνιστικό επιχειρηματικό περιβάλλον. Η ενέργεια είναι το οξυγόνο της παραγωγής, το κόστος και η ασφάλειά της επηρεάζουν άμεσα τη βιομηχανία, το εμπόριο και τις εξαγωγές. Η εξασφάλιση σταθερού και ανταγωνιστικού κόστους ενέργειας είναι κρίσιμη όχι μόνο για τις μεγάλες βιομηχανίες, αλλά και για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που στηρίζουν την απασχόληση και την περιφερειακή ανάπτυξη της χώρας.
Στο πλαίσιο αυτό, η ενεργειακή πολιτική της χώρας οφείλει να στηρίζεται σε μια ισορροπημένη προσέγγιση. Η διαφοροποίηση των πηγών και η αξιοποίηση όλων των μορφών — παραδοσιακών και ανανεώσιμων — μπορούν και πρέπει να συμβαδίζουν με τη συνέχιση της πράσινης μετάβασης, εξασφαλίζοντας ασφάλεια και σταθερότητα. Η Ελλάδα μπορεί να αξιοποιήσει το νέο ευρωπαϊκό πλαίσιο (European Green Deal, Net-Zero Industry Act) ώστε να καταστεί κόμβος πράσινων επενδύσεων, καινοτομίας και τεχνολογίας.
Το ΕΒΕΑ υποστηρίζει μια στρατηγική που εστιάζει στη μείωση του ενεργειακού κόστους μέσω επενδύσεων σε αποθήκευση και ΑΠΕ, στη χρήση έξυπνων μετρητών και δυναμικών τιμολογίων, καθώς και στην προώθηση της ηλεκτροκίνησης και των πράσινων μεταφορών.
Η εμπειρία άλλων ευρωπαϊκών χωρών δείχνει ότι η ουσιαστική μείωση του ενεργειακού κόστους απαιτεί συνδυασμό επενδύσεων, τεχνολογίας και ρυθμιστικής ευελιξίας. Για τον λόγο αυτό, είναι κρίσιμο να απλοποιηθούν οι διαδικασίες και να διασφαλιστεί ένα αξιόπιστο πλαίσιο κανόνων που θα επιτρέψει την ταχύτερη υλοποίηση ενεργειακών έργων.
Κυρίαρχο ζητούμενο είναι η ενεργειακή μετάβαση να γίνει με τρόπο οικονομικά αποδοτικό και βιώσιμο, αλλά και κοινωνικά δίκαιο: με τα οφέλη να φτάνουν σε νοικοκυριά και μικρές επιχειρήσεις, χωρίς να επιβαρύνονται δυσανάλογα οι πιο ευάλωτοι.
Εξίσου σημαντικό είναι να συνεχιστεί η στρατηγική των διεθνών διασυνδέσεων και συνεργασιών, ώστε η Ελλάδα να αξιοποιήσει το γεωγραφικό της πλεονέκτημα και να εξελιχθεί σε πύλη ενέργειας προς την Ευρώπη, μειώνοντας την εξάρτηση από εισαγωγές και δημιουργώντας νέες ευκαιρίες εξαγωγής καθαρής ενέργειας.
Το ΕΒΕΑ, ως εκπρόσωπος της επιχειρηματικής κοινότητας, θα συνεχίσει να λειτουργεί ως γέφυρα διαλόγου μεταξύ Πολιτείας, επιχειρήσεων και κοινωνίας, προτείνοντας ρεαλιστικές λύσεις που εξασφαλίζουν ανταγωνιστικότητα, πράσινη ανάπτυξη και ενεργειακή αυτάρκεια για τη χώρα. Γιατί η ενέργεια είναι το θεμέλιο της ανάπτυξης, της ανταγωνιστικότητας και της ευημερίας της Ελλάδας.
*Ιωάννης Μπρατάκος, Πρόεδρος ΕΒΕΑ
