Πλησιάζουμε στο τέλος του έπους των μνημονίων; Σε αυτό το ερώτημα προσπαθεί να δώσει απάντηση η Citi, εκτιμώντας ότι η τρίτη αξιολόγηση είναι πιο βατή από τις προηγούμενες και είναι πιο πιθανό να επιτευχθεί συμβιβασμός μεταξύ των δύο πλευρών για την έξοδο από το μνημόνιο, όπως το αν θα είναι μία καθαρή έξοδος παραμένει αβέβαιο καθώς υπάρχουν πολλά εκκρεμή ζητήματα.
«Το κατά πόσο η Ελλάδα μπορεί να πετύχει μία καθαρή έξοδο μετά τον Αύγουστο του 2018 παραμένει αβέβαιο, κατά τη γνώμη μας. Οι προοπτικές της οικονομίας και των δημόσιων οικονομικών παραμένουν ασθενέστερες σε σύγκριση με άλλες χώρες που βρίσκονταν δέκα μήνες πριν το τέλος των δικών τους προγραμμάτων διάσωσης, ενώ η πιστοληπτική αξιολόγηση της Ελλάδας είναι πολύ χαμηλότερη. Η πολιτική θέληση να ξεφορτωθεί η Ελλάδα τα δάνεια του επίσημου τομέα ενισχύεται, τόσο στην Αθήνα όσο και στην Ευρώπη, αυξάνοντας την πιθανότητα μιας καθαρής εξόδου, αν και επισημαίνουμε ότι υπάρχουν ακόμη κίνδυνοι αντιδράσεων από τις νέες κυβερνήσεις σε Γερμανία, Ολλανδία και Αυστρία».
Εύθραυστη οικονομία
Σε σύγκριση με την Πορτογαλία το 2013 (ένα χρόνο πριν το τέλος του προγράμματος), η ανταγωνιστικότητα των ελληνικών εξαγωγών δεν έχει δείξει ακόμη σημαντικές ενδείξεις βελτίωσης, παρά τη μεγαλύτερη εσωτερική υποτίμηση και τις ευρύτερες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Από το αποκορύφωμά του, το εργατικό κόστος έχει υποχωρήσει κατά 12,5% στην Ελλάδα, αλλά μόλις 3% στην Πορτογαλία. Ωστόσο, οι ελληνικές εξαγωγές δεν έχουν κερδίσει μερίδιο αγοράς, εμφανίζοντας πολύ χειρότερες επιδόσεις από την Πορτογαλία και την Ισπανία. Τα τουριστικά έσοδα, που αποτελούμν μεγάλο ποσοστό των εξαγωγών και στις δύο χώρες, έχουν διπλασιαστεί στην Πορτογαλία από το 2009, αλλά στην Ελλάδα έχουν αυξηθεί 30%. Τέλος, όπως δείχνει η μελέτη της Παγκόσμιας Τράπεζας για το επιχειρείν, το επιχειρηματικό περιβάλλον στην Ελλάδα είναι λιγότερο ευνοϊκό από άλλες τράπεζες που ανταγωνίζεται η χώρα.
Τράπεζες
Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα συνεχίζει να επιβαρύνεται από ιστορικά υψηλά επίπεδα «κόκκινων» δανείων, από την έλλειψη καταθέσεων και τη μείωση των δανειοδοτήσεων, προκαλώντας πιθανώς περισσότερους πτωτικούς κινδύνους για τα δημόσια οικονομικά και το ΑΕΠ σε σύγκριση με την Πορτογαλία (παρά το γεγονός ότι οι πορτογαλικές τράπεζες απείχαν και συνεχίζουν να απέχουν πολύ από το να θεωρηθούν μηδενικού κινδύνου).
Μειώνεται ο κίνδυνος ακύρωσης των μεταρρυθμίσεων
Ο ΣΥΡΙΖΑ, ένα κόμμα που παλιότερα αυτοχαρακτηριζόταν αντιμνημονιακό, βρίσκεται στην εξουσία ήδη 2 χρόνια και παρά τις πολιτικές ακροβασίες, έχει μέχρι στιγμής περάσει τα περισσότερα μέτρα του προγράμματος διάσωσης. Εξαιτίας αυτού, τα ποσοστά του έχουν υποχωρήσει πολύ στις δημοσκοπήσεις, όπως πρόσφατες μετρήσεις δείχνουν ότι ίσως αρχίσει να ωφελείται από τη σταθεροποίηση της οικονομίας και τις προοπτικές εξόδου από το μνημόνιο, γεγονός που μειώνει τον κίνδυνο πρόωρων εκλογών ή νέων επεισοδίων με τους πιστωτές.
Η επόμενη εκλογική αναμέτρηση είναι το φθινόπωρο του 2019. Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, το φιλοευρωπαϊκό κόμμα της Νέας Δημοκρατίας μπορεί να επιστρέψει στην εξουσία, ενώ έχει περιοριστεί η φυγή ψηφοφόρων από τον ΣΥΡΙΖΑ προς τα άκρα. «Πιστεύουμε ότι ο κίνδυνος μεγάλων μεταστροφών σε ότι αφορά την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων τα επόμενα χρόνια έχει περιοριστεί – ίσως σε αντίθεση με την αβεβαιότητα στην Πορτογαλία το 2014 γύρω από την πιθανότητα εκλογής μιας σοσιαλιστικής κυβέρνησης το 2015, η οποία αν και τελικά συνέβη δεν οδήγησε σε μεγάλες αλλαγές».
