H πρόταση του Biden για ένα φιλόδοξο- και κατά την άποψη μας σωστά προσανατολισμένο -σχέδιο υποδομών έγινε ευπρόσδεκτη στα διεθνή χρηματιστήρια, με την μητέρα των αγορών τον S&P500 να ίπταται πλέον πάνω από τις 4000 μονάδες.
Τα «συναισθήματα» του επιχειρηματικού κόσμου όμως στις ΗΠΑ κινούνται σε διαφορετικό μήκος κύματος.
Ο λόγος είναι ότι ο Λευκός Οίκος σχεδιάζει να χρηματοδοτήσει τις δαπάνες του νέου πακέτου στήριξης της αμερικανικής οικονομίας σε βάθος 15ετίας αυξάνοντας τον συντελεστή φόρου εταιρειών στο 28% και ορίζοντας έναν ελάχιστο φόρο πέριξ του 21% για τα παγκόσμια εταιρικά κέρδη.
Καταρχήν να επισημάνουμε ότι πριν τη φορολογική μεταρρύθμιση του 2017 οι Ρεπουμπλικάνοι μείωσαν την εισφορά των επιχειρήσεων στο 21% από 35% που ίσχυε μέχρι τότε. Η νέα πρόταση λοιπόν παρά το γεγονός ότι στοχεύει στην χρηματοδότηση ενός μεγαλεπίβολου πακέτου με επίκεντρο τόσο την τόνωση της οικονομίας όσο και τη σαφή βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των Αμερικανών πολιτών μετά το σοκ της πανδημίας που εξακολουθούν να βιώνουν - περισσότερες λεπτομέρειες μπορείτε να διαβάσετε εδώ
εντούτοις κρατάει την φορολογία κάτω από το επίπεδο του 35%, προσπαθώντας να βρει μια χρυσή τομή μεταξύ των αναγκών χρηματοδότησης και μιας φορολογικής επιβάρυνσης των επιχειρήσεων μέσα στα πλαίσια του «μέτρου».
Όσον αφορά τον ελάχιστο φόρο 21% για τα παγκόσμια εταιρικά κέρδη των πολυεθνικών εταιρειών, προφανώς ένας από τους στόχους είναι να θέσει εκτός «επιλογής» έδρας τους «φορολογικούς παραδείσους». Η διαγραφή των εξόδων που σχετίζονται με την υπεργολαβία είναι ένας δεύτερος στόχος.
Αυτό που μπορούμε να σημειώσουμε ως γενικό συμπέρασμα είναι ότι το βασικό κίνητρο των αλλαγών του φορολογικού κώδικα των ΗΠΑ είναι να κλείσουν τα παραθυράκια που επιτρέπουν στις εταιρείες να μεταφέρουν κέρδη στο εξωτερικό.
Στην ομιλία του στο Πίτσμπουργκ της Πενσυλβανίας, όπου έκανε γνωστή την αύξηση της φορολόγησης των εταιρειών, ο Αμερικανός Πρόεδρος αναφέρθηκε εκτεταμένα στο θέμα της μη καταβολής ομοσπονδιακών φόρων, χρησιμοποιώντας μάλιστα την Amazon ως ένα από τα πολλά παραδείγματα εταιρειών που χρησιμοποιούν παραθυράκια προκειμένου να μην πληρώνουν ομοσπονδιακούς φόρους εισοδήματος.
Η ευθεία αντιπαραβολή του παραδείγματος της Amazon με τις οικογένειες μεσαίας τάξης που πληρώνουν φορολογικούς συντελεστές άνω του 20% έδωσαν και με το παραπάνω το στίγμα της πολιτικής του νέου ενοίκου του Λευκού Οίκου.
Γιατί το πακέτο θα «σπάσει» στα δύο
Αν και το πακέτο υποδομών χαίρει ευρείας αποδοχής, η φορολογική πρόταση του Biden θ’ αντιμετωπίσει έναν δύσκολο δρόμο στο Κογκρέσο, λόγω της οριακής επικράτησης των Δημοκρατικών. (σ.σ: Οι Δημοκρατικοί έχουν πλέον τον έλεγχο και στα δύο σώματα του Κογκρέσου, αλλά οι πλειοψηφίες τους είναι εύθραυστες, κυρίως στη Γερουσία, όπου υπάρχει ισοψηφία (50-50) και σε περίπτωση αδιεξόδου τον γόρδιο δεσμό μπορεί να τον κόψει η αντιπρόεδρος Καμάλα Χάρις).
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ διεθνών μέσων όπως το Reuters, το Bloomberg και το Fortune, η απόκτηση στήριξης από τους Ρεπουμπλικάνους είτε στη Βουλή, είτε στη Γερουσία θα είναι δύσκολη, ενώ πρόβλημα θα αντιμετωπίσει ο Biden και με αρκετούς εκ των μετριοπαθών των Δημοκρατικών.
Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, σύμφωνα με τους New York Times οι σύμβουλοι του Λευκού Οίκου θα προτείνουν στον Πρόεδρο να χωρίσει την οικονομική του ατζέντα σε δύο ξεχωριστά νομοθετικά κείμενα.
«Διασπώντας» τα εκτεταμένα σχέδια του Προέδρου σε δύο μικρότερους λογαριασμούς, οι αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου πιστεύουν ότι θα μπορούσαν να αυξήσουν τις πιθανότητες να προωθήσουν την ατζέντα του Μπάιντεν. Μάλιστα για ορισμένες «διαστάσεις» που συνδέονται με τον προϋπολογισμό, θ’ αρκεί η απλή πλειοψηφία. Αυτό βέβαια προϋποθέτει πως όλα τα μέλη των Δημοκρατικών ανεξαιρέτως θα τηρήσουν την κομματική γραμμή, ακόμη και αν ορισμένα κεντρώα στελέχη εκφράσουν επιφυλάξεις.
Το πρώτο κομμάτι της νομοθεσίας θα ενσωματώσει τις σημαντικές επενδύσεις σε υποδομές, καθαρή ενέργεια, μεταποίηση και τις «βιομηχανίες υψηλής ανάπτυξης του μέλλοντος», όπως το 5G και η ηλεκτροκίνηση.
Το δεύτερο κομμάτι της νομοθεσίας θα περιέχει τα έργα που θα επικεντρώνονται στον μέσο Αμερικανό πολίτη, όπως τα προγράμματα για δωρεάν κοινοτικό κολέγιο, για εκπαίδευση πριν από το νηπιαγωγείο, για εθνική άδεια μετ 'αποδοχών και για το μειωμένο κόστος φροντίδας παιδιών. (σ.σ: Αξίζει να σημειωθεί ότι βασικό επίκεντρο του δεύτερου νομοσχεδίου θα είναι η αύξηση της συμμετοχής του εργατικού δυναμικού των γυναικών στο οικονομικό γίγνεσθαι, καθώς έχουν πληγεί δυσανάλογα από την πανδημία).
Οι αψιμαχίες άρχισαν βέβαια από τώρα. Ο επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας των Ρεπουμπλικάνων στη Γερουσία, Μιτς ΜακΚόνελ, χαρακτήρισε το πακέτο υποδομών σαν ένα Δούρειο Ίππο που κρύβει τεράστιες αυξήσεις φόρου για όλα τα παραγωγικά μέρη της οικονομίας. Η απάντηση ήρθε από τον Διευθυντή του Εθνικού Οικονομικού Συμβουλίου Brian Deese σε συνέντευξη του στο Bloomberg: «Αυτές οι δημόσιες επενδύσεις συγκαταλέγονται στις επενδύσεις με την υψηλότερη απόδοση ως προς την τόνωση των ιδιωτικών επενδύσεων».
Ο αντίλογος των επιχειρήσεων
Οι κορυφαίοι επιχειρηματικοί όμιλοι πήραν τη σκυτάλη και καλωσόρισαν μεν τις δαπάνες για τις βελτιώσεις των υποδομών της Αμερικής, απέκλεισαν δε τις σημαντικές αυξήσεις των εταιρικών φόρων που απαιτούνται για τη χρηματοδότηση της πρότασης, με τη δικαιολογία ότι θ’αντισταθμίσουν την οικονομική ώθηση που επιδιώκει το νομοσχέδιο. Ο εθισμός και η επιρροή των μηχανών χρήματος των Κεντρικών Τραπεζών στον σύγχρονο τρόπο οικονομικής σκέψης είναι εμφανής.
Το Εμπορικό Επιμελητήριο των ΗΠΑ παρόλο που επικρότησε την επιλογή του Biden « να καταστήσει την υποδομή κορυφαία προτεραιότητα», εντούτοις θεωρεί την φορολογική πρόταση του Λευκού Οίκου «επικίνδυνα εσφαλμένη όσον αφορά τον τρόπο πληρωμής των υποδομών, καθώς οι αυξήσεις των εταιρικών φόρων θα επιβραδύνουν την οικονομική ανάκαμψη και θα καταστήσουν τις ΗΠΑ λιγότερο ανταγωνιστικές παγκοσμίως - το ακριβώς αντίθετο δηλαδή των στόχων του σχεδίου υποδομής».
Η Εθνική Ένωση Κατασκευαστών εξέφρασε από την πλευρά της την αποδοκιμασία της για τις προτεινόμενες αυξήσεις φόρων, παρά το γεγονός ότι ο Biden υπόσχεται να επενδύσει εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια στον μεταποιητικό τομέα των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένων μάλιστα 50 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την ενίσχυση της εγχώριας βιομηχανίας τσιπ ημιαγωγών. Αν σκεφτεί κανείς ότι οι εφοδιαστικές αλυσίδες για τα συγκεκριμένα προϊόντα είναι σε πλήρη απορρύθμιση, προκαλώντας τεράστια προβλήματα στις βιομηχανίες τόσο των ΗΠΑ όσο και της Ευρώπης, η στάση αυτή αν μη τι άλλο είναι... αξιοπρόσεκτη.
Για τους κατασκευαστές η αύξηση των φόρων θα υπονομεύσει ουσιαστικά την ικανότητά τους να ηγηθούν δίνοντας πλεονέκτημα σε άλλες χώρες έναντι της Αμερικής. Σύμφωνα με τον Jay Timmons, πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο της Εθνικής Ένωσης Κατασκευαστών: «O όμιλος της μεταποιητικής βιομηχανίας πιστεύει σθεναρά σε τολμηρές επενδύσεις σε υποδομές αλλά οι αυξήσεις των εταιρικών φόρων θα επιστρέψουν το ρολόι στις αρχαϊκές φορολογικές πολιτικές που έδωσαν σε άλλες χώρες ένα πλεονέκτημα έναντι της Αμερικής».
Ο Jay Timmons αντιπαρέβαλε τα οικονομικά οφέλη από τις περικοπές φόρου του Trump για τον μεταποιητικό τομέα το 2017, υποστηρίζοντας ότι βοήθησε στη δημιουργία 263.000 νέων θέσεων εργασίας στις ΗΠΑ το 2018 και στην αντίστοιχη αύξηση των μισθών και των κεφαλαιουχικών δαπανών.
O αντίλογος της ...μέσης λογικής
Το πρώτο μέρος της πρότασης Biden που αναμένεται να κατατεθεί απαιτεί τρισεκατομμύρια δολάρια νέων επενδύσεων.
Με τον προϋπολογισμό των ΗΠΑ ελλειμματικό, κάπως πρέπει να χρηματοδοτηθούν αυτές οι δαπάνες. Ο Biden προτείνει λοιπόν να χρηματοδοτηθoύν σε βάθος 15 ετών από αυξήσεις φόρου εταιρειών έως και 2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, αυξάνοντας τον συντελεστή φόρου στο 28% από 21% και αυξάνοντας τους φόρους στα ξένα κέρδη των εταιρειών των ΗΠΑ.
Οι κινήσεις αυτές αντιστρέφουν εν μέρη τις γενναιόδωρες φορολογικές περικοπές του Προέδρου Trump- οι φόροι πριν τη φορολογική μεταρρύθμιση του 2017 ήταν στο 35%- αλλά αλήθεια πόσες από αυτές τις περικοπές έγιναν επενδύσεις και πόσες αγορές ιδίων με αποτέλεσμα την περαιτέρω εκτόξευση των αποτιμήσεων; Μήπως ανάμεσα στις δύο απαντήσεις του παραπάνω ερωτήματος υπάρχει πράγματι «ζωτικός χώρος» για την πρόταση του Biden;
Επιπλέον, όσοι επικροτούν τις κατευθύνσεις του πακέτου υποδομών και αναγνωρίζουν την αναγκαιότητα του, αλλά διαφωνούν με τις προτάσεις χρηματοδότησης του, ποιές είναι οι δικές τους προτάσεις;
Η μήπως θα πρέπει να κατευθυνθούμε για άλλη φορά στην μόδα της αύξησης του χρέους το οποίο βαίνει αυξανόμενο στις ΗΠΑ, όπως άλλωστε στις περισσότερες χώρες του πλανήτη;
Η πρώτη αντίδραση των αγορών έχει βγάλει την ετυμηγορία της, χαιρετίζοντας το πακέτο Βiden με άνοδο όλων των δεικτών. Ανεξάρτητα αν η αύξηση της φορολογίας θα είναι μια καλή ευκαιρία/αφορμή στο μέλλον να προσγειωθούν κάποιες αποτιμήσεις, σε μακροπρόθεσμο επίπεδο η δημιουργία εκατομμυρίων θέσεων εργασίας κα η υποστήριξη της Έρευνας και της Ανάπτυξης μόνο καλά έχουν να φέρουν στην αμερικανική οικονομία και κατ’ επέκταση στα χρηματιστήρια.
Για όσους τέλος φοβούνται ότι η σημαντική επέκταση της δημοσιονομικής πολιτικής θα προκαλέσει περαιτέρω αύξηση των αποδόσεων του Δημοσίου, καθώς αυξάνει τις εκτιμήσεις για την ανάπτυξη και άρα για τον πληθωρισμό, να αναφέρουμε ότι η επιρροή του πακέτου υποδομών δεν θα έχει την αμεσότητα του σχεδίου των 1,9 τρισ. που μόλις ψηφίστηκε, δεδομένου ότι η υλοποίηση του θα απαιτήσει χρόνο.
Βέβαια αν οι αγορές το χρησιμοποιήσουν ως μια καλή αφορμή για να διορθώσουν, αυτό είναι μια άλλη ιστορία.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δε δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
