Η εκμετάλλευση της κρίσης της Ιερουσαλήμ από την Άγκυρα

Η εκμετάλλευση της κρίσης της Ιερουσαλήμ από την Άγκυρα

Η πολύπλευρη κρίση που αντιμετωπίζει η Τουρκία την έχει αναγκάσει να αλλάξει την προσέγγιση απέναντι στους γείτονες της. Η αναδίπλωση της στον αραβικό κόσμο είχε συνοδευτεί από την αλλαγή στάσης απέναντι και στο Ισραήλ.

Από τη συνάντηση με ηγετικά στελέχη της ισλαμικής οργάνωσης Χαμάς στην Κωνσταντινούπολη το προηγούμενο καλοκαίρι, άλλαξαν αρκετά.

Ο Ταγίπ Ερντογαν μετρίασε σημαντικά τη ρητορική του απέναντι στο Ισραήλ ενώ το φθινόπωρο, δήλωνε δημόσια πως υφίσταται συνεργασία με το Ισραήλ σε ζητήματα ασφάλειας και πληροφοριών. Ουσιαστικά, δοκίμαζε κατά πόσο το Ισραήλ ήταν έτοιμο να επανεκκινήσει τις σχέσεις με την Τουρκία.

Με βάση την αλλαγή των συσχετισμών στην Ουάσιγκτον και την αποχώρηση του Ντόναλντ Τραμπ, ο Ερντογάν θεωρούσε πως μία αναθέρμανση των σχέσεων με το Ισραήλ θα λειτουργούσε ευεργετικά για τη βελτίωση των δεσμών με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Σε αυτό το πλαίσιο, από το Νοέμβριο έδειξε διάθεση να ορίσει νέο απεσταλμένο στο Ισραήλ, προτείνοντας στο Ισραήλ να αναβαθμίσουν τις σχέσεις τους, ανταλλάσσοντας πρέσβεις, μετά τη διακοπή των σχέσεων τους το 2018. Οι Ισραηλινοί ωστόσο ήταν πολύ επιφυλακτικοί απέναντι του.

Κατ’ αρχάς, η Τουρκία δεν είναι τόσο σημαντική πλέον για το Ισραήλ. Ακόμα και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, είναι πιο σημαντικά από την Τουρκία, ως μέλος του αραβικού κόσμου, στην προσπάθεια ομαλοποίησης των σχέσεων.

Επιπρόσθετα, η θρησκευτική ατζέντα που ο Ερντογάν έχει υιοθετήσει ανησυχεί ιδιαίτερα τους Ισραηλινούς, όσο κι αν ο ίδιος δεν το επιδεικνύει όπως παλαιοτέρα. Οι πράξεις και οι δηλώσεις του παρελθόντος όμως διατηρούν τη σημασία τους.

Για παράδειγμα, μετά από την ανακοίνωση της απαράδεκτης μετατροπής της Αγιάς Σοφιάς σε τέμενος, η τουρκική προεδρία ανέβασε μία αναφορά στο Αλ Ακσά στην Ιερουσαλήμ, στην αραβική μετάφραση της ομιλίας του Ερντογάν, την οποία οι Ισραηλινοί ερμήνευσαν ως μία απειλή για την κυριαρχία τους στην πόλη.

Η σύνδεση της αναγέννησης του Ισλάμ μέσω της σύνδεσης Αγιάς Σοφιάς και Ιερουσαλήμ, φτάνοντας μέχρι και την Ανδαλουσία της Ισπανίας, σε συνδυασμό με τις σχέσεις του με τις ισλαμικές οργανώσεις ήταν βασικοί λόγοι για την παγερή υποδοχή που βρήκε η «επίθεση φιλίας» της Τουρκίας προς το Ισραήλ.

Με αφορμή την έκρυθμη κατάσταση που επικρατεί στην Ιερουσαλήμ, οι επιθέσεις του Ερντογάν στο Ισραήλ φανερώνουν πως έχασε την υπομονή του στις συνεχείς προσπάθειες για επαναπροσέγγιση με το Ισραήλ.

Ταυτόχρονα, ο ίδιος προσπαθεί να αναβαπτίσει την Τουρκία στον αραβικό κόσμο, διαπιστώνοντας την επιφυλακτικότητα των Αράβων στην πρόσφατη μετριοπαθή του στάση.

Πλέον ο Ερντογάν διαπιστώνει πως ο ρόλος του δεν είναι πρωταγωνιστικός, έχοντας προσφέρει ελάχιστα, αν όχι το παραμικρό, στο παλαιστινιακό ζήτημα.