Είναι νωρίς το βράδυ. Μια νέα γυναίκα περπατά χαρούμενη, με την αδελφή της, στη διασταύρωση της Σόλωνος με Χαριλάου Τρικούπη στα Εξάρχεια, μέσα στο Κέντρο της Πόλης. Ξαφνικά ένας άνδρας της επιτίθεται. Με σκοπό τον βιασμό λέει το αστυνομικό ρεπορτάζ. Η νέα γυναίκα αντιστέκεται και γλιτώνει, επειδή τη βοηθά δυναμικά η αδελφή της, επειδή ένα ανδρόγυνο σπεύδει σε βοήθεια. Όλοι μαζί ακινητοποιούν το άτομο. Η αστυνομία καταφθάνει περίπου 20 λεπτά αργότερα και τον συλλαμβάνει. Η σκηνή κράτησε μερικά λεπτά, αλλά θα «κοστίσει» πολλές ώρες και μέρες θεραπευτικής ηρεμίας στη νέα γυναίκα και πολλές περισσότερες για την αστυνομία, τα δικαστήρια, τις φυλακές, το κράτος δηλαδή.
Καθημερινά έχουμε ανάλογα και παρόμοια περιστατικά βία, σε μεγάλο πλήθος και σε άπειρους συνδυασμούς. Επιθέσεις σε γυναίκες και παιδιά. Ληστείες μικρές και μεγάλες. Βία στους δρόμους με ασήμαντη αφορμή. Ξεκαθαρίσματα λογαριασμών και δολοφονίες με ριπές καλάζνικοφ ανάμεσα σε ανθρώπους. Ανατινάξεις, εμπρησμούς και μολότοφ. Και ό,τι άλλο βάζουν κατά νου εγκληματίες, διεστραμμένοι και τρελαμένοι άνθρωποι, άλλοι άρρωστοι ψυχικά και άλλοι άρρωστοι ιδεολογικά. Και από κοντά παράτυποι/παράνομοι από τις τέσσερις γωνιές του κόσμου «παραμένοντες» στον τόπο μας.
Πού να τα προλάβει όλα η Αστυνομία, όπως λέει και ο αρμόδιος υπουργός. Ακούγεται λογικό, αλλά δεν είναι. Έγιναν βαρύτερες οι ποινές, λέει ο άλλος αρμόδιος υπουργός. Ακούγεται πειστικό, αλλά δεν είναι.
Σε τελευταία ανάλυση, οι πολίτες ελάχιστα ενδιαφέρονται για τις εξηγήσεις που δίνονται από τις ηγεσίες, υπηρεσιακές και πολιτικές. Είναι άλλο θέμα και με άλλον τρόπο μας απασχολεί τι έκανε η αστυνομία αφότου συνέβη το έγκλημα. Αυτό που πρωτίστως μας νοιάζει και μας καίει είναι όσα κάνει για να μη συμβαίνει το κακό. Όλα δεν θα τα προλάβει, σύμφωνοι, αλλά πρέπει να γνωρίζουμε πόσα είναι ικανή να προλαμβάνει και πόσα εγκλήματα προλαμβάνει πραγματικά.
Τα σημειώνω όλα αυτά τα πασίγνωστα σε όλους μας γιατί πρέπει να σκεφτούμε και να υπολογίσουμε, επειδή δεν είμαι σε θέση να το κάνω μόνος μου, το κόστος της παραβατικότητας. Πολύ φοβάμαι ότι οι ώρες, τα μέσα, οι ανθρώπινες δυνάμεις και τελικά τα χρήματα που ξοδεύονται, από τους πολίτες και το κράτος, στον χειρισμό της παραβατικότητας και της εγκληματικότητας είναι πάρα πολλά.
Με άλλα λόγια, εκτός όλων των άλλων, οι παραβατικοί κοστίζουν πλέον πανάκριβα σε χρήμα. Στην κοινωνία, τους πολίτες και το κράτος. Τόσο για όσα κάνουν, όσο και για να όσα πρέπει να κάνουμε εμείς μετά την εκδήλωση της πολύπλευρης παραβατικότητάς τους.
Είναι προφανές ότι κοστίζει λιγότερο να φυλάσσεται καλά και αυστηρά μια περιοχή ώστε να έχουμε λιγότερα «συμβάντα», παρά να τρέχουμε μετά για να θεραπεύσουμε τις επιπτώσεις, συχνά τραγικές, να γίνονται έρευνες, να κρατούνται και να μετακινούνται κατηγορούμενοι, να συντάσσονται φάκελλοι, να χάνονται ώρες σε μαρτυρίες και πάει λέγοντας.
Είναι απίθανο ότι στη Σόλωνος, με αστυνομικές δυνάμεις στα διπλανά τετράγωνα, με κυκλοφορία ακόμη πυκνή στο δρόμο, ο συγκεκριμένος άνδρας σκέφτηκε να επιτεθεί στις νέες γυναίκες. Ξένος αυτός, κατά το ρεπορτάζ τέσσερα χρόνια παράνομος μετανάστης, αλλά γιατί νόμιζε ότι μπορεί να το επιχειρήσει και να ξεφύγει; Μήπως πιστεύουν το ίδιο οι περισσότεροι παραβατικοί; Πάμπολλοι απ’ αυτούς το έχουν ξανακάνει, έχουν συλληφθεί και ίσως φυλακιστεί. Μήπως έχουν εμπεδώσει πλέον την πεποίθηση ότι στη χώρα μας η πιθανότητα τιμωρίας είναι μικρή και όταν πάλι έρχεται η τιμωρία, οι νόμοι εφαρμόζονται «με το γάντι»;
Προφανώς, όλοι έχουν δικαιώματα. Αλλά τα δικαιώματα των παραβατικών τα παραχωρούν οι πολίτες που συχνά είναι τα θύματά τους. Κάπως πρέπει να ξαναβρεθεί αυτή η ισορροπία μεταξύ των δικαιωμάτων των πολιτών που πιστεύουν στους νόμους και των «δικαιωμάτων» όσων ας έχουν όλους εμάς και τους νόμους «μας», γραμμένους στα παλιά τους τα παπούτσια.
Η παραβατικότητα έχει τεράστιο κόστος για τον πολίτη και είναι σίγουρο ότι το μερίδιο αυτού του κόστους που θα καταλογιστεί στην κυβέρνηση θα είναι πολύ βαρύτερο, όταν έρθει η ώρα, από όσο νομίζουν οι διοικούντες.
