Γλωσσάρι | Liberal.gr

10ος χρόνος
ημέρα 3514η

Κυριακή ,
15 Ιουνίου 2025

Γλωσσάρι

Απώλεια

Παράγεται από το αρχαιότατο ρήμα ?λλυμι ή ?λύω, που σημαίνει καταστρέφω, εξολοθρεύω, φονεύω, αλλά και χάνω. Στη μεγάλη οικογένεια του ?λλυμι ανήκουν οι λέξεις μας όλεθρος (= καταστροφή) ολέθριος (= καταστροφικός), το εξολοθρεύω και εξολοθρευτής, αλλά και το λιγότερο εύχρηστο ολετήρας που είναι ο καταστροφέας.

27/06/2018 • 09:39 • Γλωσσάρι

Ευρώπη

Γεωγραφικά ανήκουμε στην Ευρώπη. Είμαστε μέλη της Ευρωπαϊκής ?νωσης, στην οποία αγωνιζόμαστε να παραμείνουμε. Μερικοί προβληματίζονται αν η νοοτροπία μας ήταν ποτέ ευρωπαϊκή.

25/06/2018 • 08:52 • Γλωσσάρι

Τιμαλφή

Τα πολύτιμα κοσμήματα, τα χρυσαφικά είναι τα τιμαλφή. Είναι σύνθετη λέξη με δύο συνθετικά το τιμή + ?λφής. Το ?λφής με την σειρά του παράγεται από το απαρέμφατο ?λφε?ν, αορίστου β\\' του ?λφάνω, που σημαίνει αποκτώ. Άρα τα τιμαλφή είναι αυτά που αποκτώνται και έχουν αξία.

22/06/2018 • 08:40 • Γλωσσάρι

Ημέρα

Λέξη που κλείνει τρεις χιλιάδες χρόνια ζωής, αφού συναντάται ως (τό) ?μαρ, με γενική (το?) ?ματος στον Όμηρο, αλλά και ως ?μέρη, που είναι ο ιωνικός τύπος.

20/06/2018 • 09:24 • Γλωσσάρι

Αιδώς

? α?δώς, τ?ς α?δο?ς πολύ παλιά λέξη, βγαίνει από το ρήμα α?δομαι ή α?δο?μαι, που σημαίνει σέβομαι, ευλαβούμαι. Η αρχική της σημασία είχε να κάνει με τον βαθύ σεβασμό προς τους θεούς ή τους ανωτέρους. Στην συνείδηση του ομηρικού ήρωα ? α?δώς ήταν το αίσθημα της προσωπικής τιμής του.

18/06/2018 • 10:01 • Γλωσσάρι

Ζωή

Η ζωή δήλωνε την ύπαρξη σε αντίθεση με το θάνατο. Η χρήση της στη φράση «? ζωή», ήταν αντίστοιχη με τις δικές μας των νέων ελληνικών «ζωή μου, ψυχή μου», εκφράσεις αγάπης και τρυφερότητας.

15/06/2018 • 08:43 • Γλωσσάρι

Συκοφάντης – Συκοφαντία

Ο λεκτικός τύπος συκοφάντης είναι σύνθετος και παράγεται από το σ?κον+-φάντης. Το -φάντης με την σειρά του προέρχεται από το αρχαίο ρήμα φαίνω – φαίνομαι, που σημαίνει φανερώνω, παρουσιάζω.

13/06/2018 • 09:29 • Γλωσσάρι

Κεράσι

Ο Ιούνιος που μπήκε για τα καλά λέγεται αλλιώς Κερασάρης ή Κερασινός, γιατί το μήνα αυτό βγαίνουν τα κεράσια, τα όμορφα και εύγευστα αυτά φρούτα με τις εξαιρετικά ευεργετικές ιδιότητες για τον ανθρώπινο οργανισμό.

11/06/2018 • 09:23 • Γλωσσάρι

Πάγος

Ο κόσμος φοβισμένος από τα μέτρα που έρχονται έχει σταματήσει να καταναλώνει οδηγώντας την οικονομία στον «πάγο», διαβάσαμε πριν λίγες ημέρες. Τι είναι αυτός ο πάγος και από πού προέρχεται η λέξη;

08/06/2018 • 08:29 • Γλωσσάρι

Μπουμπούκι

Μεσαιωνική η λέξη μπουμπούκι, πιθανόν από το αρχαίο βομβύκιον, υποκοριστικό του βόμβυξ, -υκος (= μεταξοσκώληκας, κουκούλι). Αυτή η ετυμολογική ερμηνεία παραπέμπει στην εικόνα που δίνει το άνθος, που δεν έχει ανοίξει ακόμη και μοιάζει σαν το κουκούλι του μεταξοσκώληκα.

06/06/2018 • 08:49 • Γλωσσάρι

Φενάκη

Φενάκη, είναι η απάτη, η πλάνη, το ψέμα. Λέξη πολύ παλιά, οι μαρτυρίες αναφέρουν ότι ο Φαίναξ ήταν κύριο όνομα, το ανθρωπωνύμιο pa-na-ki μια δοτική των μυκηναϊκών χρόνων, που απαντάται στις πινακίδες της μυκηναϊκής Β γραφής.

04/06/2018 • 09:23 • Γλωσσάρι

Βουλή

Εδώ, λεξιλογούμε και θέλουμε να δούμε αν ήταν πάντα η Βουλή αυτό που εννοούμε σήμερα, δηλαδή το Κοινοβούλιο, ο χώρος διαβούλευσης, συζήτησης και άσκησης της Δημοκρατίας από τους εκλεγμένους αντιπροσώπους μας. Φυσικά και όχι.

01/06/2018 • 10:39 • Γλωσσάρι

Ξόανο

Το ξόανο ήταν ένα λατρευτικό άγαλμα φτιαγμένο από ξύλο. Παρίστανε συνήθως έναν θεό της αρχαιότητας και τοποθετούνταν στους χώρους λατρείας, μέσα, δηλαδή, στους ναούς.

30/05/2018 • 09:00 • Γλωσσάρι

Ωκεανός

Κατά την μυθολογία ήταν πρόσωπο, γιος του Ουρανού και της Γης, σύζυγος της Τηθύος και πατέρας της μυθικής θαλασσινής θεότητας, Θέτιδας, μητέρας του Αχιλλέα. Εμφανιζόταν ως ο ισχυρότερος από τους Τιτάνες και Τιτανίδες.

29/05/2018 • 08:33 • Γλωσσάρι

Χυδαίος

Υπάρχουν ευχάριστες και δυσάρεστες λέξεις. Συνήθως ο σχολιασμός των δυσάρεστων ξεκινά από κάτι που είδαμε ή ακούσαμε στην επικαιρότητα. Έτσι, κάποιες δηλώσεις προσώπων σε υπεύθυνες θέσεις μάς φέρνουν στο νου το επίθετο χυδα?ος που προκύπτει από το αρχαίο επίρρημα χύδην, που σημαίνει σωρηδόν, άτακτα, ανακατεμένα.

25/05/2018 • 08:29 • Γλωσσάρι

Δράση

? δρ?σις, τ?ς δράσεως είναι λέξη της ελληνιστικής περιόδου και παράγεται από το ρήμα δράω – δρ? (= πράττω, κάνω, ενεργώ).

23/05/2018 • 09:07 • Γλωσσάρι

Εx nihilo nihil και άλλες λατινικές εκφράσεις (μέρος 5ο)

Ex nihilo nihil, απ\\' το τίποτε βγαίνει το τίποτα λέμε όταν κάνουμε πράγματα στο πόδι, δουλειές πρόχειρες. Όταν μάλιστα εργαζόμαστε χωρίς να δίνουμε προσοχή, τα λάθη μας είναι πολλά.

21/05/2018 • 09:26 • Γλωσσάρι

De jure και άλλες λατινικές εκφράσεις (μέρος 4ο)

Συνεχίζοντας το αφιέρωμα στις λατινικές εκφράσεις που υπάρχουν στο λεξιλόγιό μας, ας ξεκινήσουμε με την de iure, που σημαίνει με νόμο, με νομική κύρωση. De iure, για παράδειγμα, αλλάζουν οι νόμοι για το ασφαλιστικό ή διευθετούνται άλλα ζητήματα της καθημερινής μας ζωής.

18/05/2018 • 09:10 • Γλωσσάρι

Carpe diem και άλλες λατινικές εκφράσεις (μέρος 3ο)

Carpe diem, άδραξε την ημέρα, μη χάνεις το χρόνο σου, μην εναποθέτεις τις ελπίδες σου κάπου αλλού, μια που ένας λαμπρός ήλιος φωτίζει τουλάχιστον την πόλη μας, την Αθήνα. Η παραπάνω φράση αποδίδεται στον Οράτιο (65 π.Χ. - 8 π.Χ.), το Ρωμαίο ποιητή των χρόνων του Οκταβιανού Αυγούστου.

16/05/2018 • 08:34 • Γλωσσάρι

Ad locum... και άλλες λατινικές εκφράσεις (μέρος 2ο)

Συνεχίζοντας το αφιέρωμά μας στις λατινικές εκφράσεις, μπορούμε να αναφερθούμε αρχικά στην ad locum. Αυτήν την χρησιμοποιούμε, όταν θέλουμε να κάνουμε λόγο για ένα χωρίο κειμένου ή για έναν στίχο, για τον οποίο μιλήσαμε προηγουμένως.

14/05/2018 • 09:37 • Γλωσσάρι

Ab imo pectore... και άλλες λατινικές εκφράσεις (μέρος 1ο)

Η γλώσσα μας είναι γεμάτη από λατινικές εκφράσεις. Η λατινική γλώσσα παρέμεινε ζωντανή και για πολλά χρόνια ήταν η βασική γλώσσα της διοίκησης και της νομοθεσίας. Τα λατινικά ήταν η κυριότερη γλώσσα διδασκαλίας στα μεσαιωνικά πανεπιστήμια της Ευρώπης.

11/05/2018 • 09:00 • Γλωσσάρι

Διακύβευμα

Πολύ συχνά ακούμε να γίνεται λόγος για κάποιο διακύβευμα. Το διακύβευμα είναι ο,τιδήποτε απειλείται ή τίθεται σε κίνδυνο. Εξάλλου και το ρήμα διακυβεύω, από όπου παράγεται η λέξη, δηλώνει το ότι εκθέτω σε κίνδυνο, απειλώ.

09/05/2018 • 08:56 • Γλωσσάρι

Καιρός

Καιρ?ς δ? ?π? π?σιν ?ριστος, θα γράψει ο Ησίοδος τον 8ο αιώνα π. Χ. (?ργα κα? ?μέραι, 694), εννοώντας ότι για όλα τα πράγματα υπάρχει το καλύτερο, το άριστο μέτρο, ο κατάλληλος τρόπος με τον οποίο μπορούν να γίνουν. Η πρώτη σημασία της λέξης, λοιπόν, ήταν προσ?κον μέτρο.

07/05/2018 • 09:59 • Γλωσσάρι

Λύπη

? λύπη, τ?ς λύπης είναι ένας πόνος σωματικός, μια κακή κατάσταση της ψυχής, η δυστυχία και ο πόνος που αυτή προκαλεί.

03/05/2018 • 09:19 • Γλωσσάρι

Ισραήλ: Βομβάρδισε ιρανικό αεροπλάνο ανεφοδιασμού στο αεροδρόμιο Mashhad - «Το πιο μακρινό χτύπημα μέχρι τώρα» (vids)

18:47

Τραμπ: «Ανοιχτός» στη μεσολάβηση Πούτιν για τη σύρραξη Ιράν - Ισραήλ

18:32

Αλ. Σδούκου: Μεγάλη ανησυχία για την ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή

18:15

Μερτς: Το Ιράν δεν πρέπει να αποκτήσει πυρηνικά όπλα

17:55

ΝΔ: Τη Δευτέρα εκλέγεται ο νέος γραμματέας της Πολιτικής Επιτροπής του κόμματος

17:48

Βίντεο: Λύματα και νερά πλημμυρίζουν δρόμους της Τεχεράνης μετά από τις εκρήξεις

17:37

Ν. Χαρδαλιάς: Αυτοψίες σε αντιπλημμυρικά έργα στη Βάρη και τα Βριλήσσια

17:21

Χτύπημα της GUR στο Καλίνινγκραντ – Ρωσική στρατιωτική εγκατάσταση υπέστη ζημιές εκατομμυρίων (vid)

17:05

Τραμπ: Το Ιράν και το Ισραήλ θα έχουν ειρήνη «σύντομα»

17:03

Ασύλληπτος ο δράστης της δολοφονίας βουλευτή και του συζύγου της στη Μινεσότα - Ανθρωποκυνηγητό από τις Αρχές

16:52

Μακρόν: Ήρθα στη Γροιλανδία σε ένδειξη αλληλεγγύης από τη Γαλλία και την ΕΕ

16:38

Investing

ΗΠΑ: Η πτώση του εισερχόμενου τουρισμού μπορεί να συμβάλει στη μείωση του πληθωρισμού

16:38

BBC

Σύγκρουση Ισραήλ - Ιράν: Ποια είναι τα χειρότερα δυνατά σενάρια;

16:23

Politico

ΕΕ: Δεν έχει σχέδιο για την αύξηση των θανάτων που σχετίζονται με το κλίμα, προειδοποιούν οι επιστήμονες

16:07

Ισράηλ: Έκκληση στους πολίτες να συγκεντρωθούν σε Αθήνα ή Λάρνακα και να αναμένουν το άνοιγμα του αεροδρομίου Μπεν Γκουριόν στο Ισραήλ για να επιστρέψουν

16:04

Κλείνει στις 18:00 ο σταθμός του μετρό «Σύνταγμα», με εντολή της ΕΛΑΣ

15:53

Τ. Θεοδωρικάκος: Δε θα επιτρέψουμε καμία παράνομη κερδοσκοπία - Οι έλεγχοι εντείνονται σε όλη τη χώρα

15:48

«Άδειασμα» Ραγκούση σε Πολάκη: Αν γίνουμε κυβέρνηση δεν μπορούμε να κρατικοποιήσουμε την Εθνική Τράπεζα

15:46

Πτώση ελικοπτέρου στη Βουλιαγμένη: Δεν ήταν πιστοποιημένο για το ελικοδρόμιο της μαρίνας - Σώοι οι 5 επιβάτες

15:36

Ιράν: Αρνείται ότι ζήτησε από την Κύπρο να μεταφέρει μηνύματα προς το Ισραήλ

08:17

Ανοίγει η κάνουλα των στεγαστικών δανείων: Σταθερά ψηλά οι εγκρίσεις το 2024 που ξεπέρασαν το 1,8 δισ. ευρώ

00:00

Gulf Air: Γιορτάζει 75 χρόνια λειτουργίας με ανάπτυξη δικτύου και στόλου

00:00

Γιατί η ανάφλεξη στη Μ. Ανατολή απειλεί με κατάρρευση τις αγορές

21:20

Ανάλυση Skynews

Πώς η σύγκρουση Ισραήλ - Ιράν θα μπορούσε να επηρεάσει την παγκόσμια οικονομία

14:34

Bloomberg

Πώς τα τύμπανα πολέμου επιδρούν στις αγορές - Οι προβλέψεις

14:10

Τραμπ: Ενέκρινε τη συγχώνευση της US Steel με τη Nippon Steel, ύψους 14,9 δισ. δολαρίων

11:49

ΑΚΤΟR: Ισχυρή παρουσία στη Ρουμανία με νέα έργα 4 δισ. ευρώ - Το στοίχημα και οι προοπτικές

00:04

Τα τύμπανα πολέμου στις αγορές και τα επενδυτικά καταφύγια

00:00

Ο Τραμπ μετατρέπει τα crypto σε «συστημικά»

00:00

ΔΙΑΣ: Ρεκόρ κερδοφορίας και τεχνολογικής εδραίωσης - Το γενναίο μέρισμα και το άνοιγμα στην Ευρώπη

00:00

Χρηματιστήριο Αθηνών: Το ράλι του πετρελαίου αλλάζει τα δεδομένα

00:00

Σε χαμηλά ποσοστά η χρήση νέων τεχνολογιών στις ελληνικές ΜμΕ

18:49

Στην Αθήνα η Διοίκηση του Ομίλου Generali για την παρουσίαση της νέας στρατηγικής Lifetime Partner 27

17:47

Αναλυτές του Liberal εξηγούν: Τι φοβούνται οι αγορές με φόντο τα τύμπανα πολέμου στη Μ. Ανατολή

17:16

Oι εμπειρίες στο Golden Hall γίνονται ακόμα πιο ξεχωριστές!

16:43

Ideal Holdings: Πάνω από 2,6 φορές η η υπερκάλυψη της ΑΜΚ

16:41

Η Generali καταγράφει ισχυρή ανάπτυξη Λειτουργικού Αποτελέσματος χάρη σε όλους τους επιχειρηματικούς τομείς, επιβεβαιώνοντας τη σταθερή κεφαλαιακή της θέση

16:41

Aπώλειες και νευρικότητα στη Wall Street μετά την επίθεση του Ισραήλ στο Ιράν

14:31

Πόλεμος Ισραήλ - Ιράν

Η Ελλάδα προειδοποιεί τα εμπορικά πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα

14:25

Νέος μαύρος κύκνος στις αγορές - Αναταράξεις στο Χρηματιστήριο Αθηνών

14:01

Γ. Γραμματικός (Πειραιώς): Το νέο μοντέλο στην αγορά πληρωμών αλλάζει το τοπίο

12:50

Η Chime «σάρωσε» στην... πρεμιέρα της στην Wall Street - 18,4 δισ. δολάρια η αποτίμηση

12:23