Η αναβάθμιση του Ελληνικού Χρηματιστηρίου στις ανεπτυγμένες αγορές από τις αναδυόμενες δεν είναι απλώς μια τυπική στατιστική μεταβολή. Είναι μια ακόμη επιβεβαίωση ότι η ελληνική οικονομία έχει αλλάξει επίπεδο. Συμπίπτει με μια περίοδο κατά την οποία το δημόσιο χρέος αποκλιμακώνεται, η ανάπτυξη υπερβαίνει τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η ανεργία πλησιάζει τα επίπεδα της υπόλοιπης Ευρώπης.
Ωστόσο, τις επόμενες μέρες, πολλοί αριστεροί οικονομολόγοι και άλλοι τόσοι οικονομικά αναλφάβητοι θα θέσουν ευθαρσώς και μαζικά το ερώτημα, για τα οφέλη του μέσου Έλληνα από την αναβάθμιση στις ανεπτυγμένες αγορές;
Θα πουν ότι οι μόνοι ωφελημένοι είναι οι επιχειρηματίες, οι μέτοχοι και όσοι «τζογάρουν» στο χρηματιστήριο. Είναι μια γνώριμη αφήγηση που βασίζεται στην παρεξήγηση ότι οι αγορές είναι κάτι αποκομμένο από την πραγματική οικονομία.
Η πραγματικότητα είναι διαφορετική.
Η ένταξη του ελληνικού χρηματιστηρίου στις ανεπτυγμένες αγορές σημαίνει πρόσβαση σε μια τεράστια δεξαμενή διεθνών κεφαλαίων. Οι ελληνικές επιχειρήσεις θα μπορούν να αντλούν χρήματα φθηνότερα και ευκολότερα, μέσω ομολογιακών εκδόσεων ή αυξήσεων μετοχικού κεφαλαίου. Αυτό μεταφράζεται σε νέες επενδύσεις, δημιουργία θέσεων εργασίας και ενίσχυση των μισθών.
Η διαδικασία είναι απλή: περισσότερες επενδύσεις σημαίνουν περισσότερη ζήτηση για εργασία· περισσότερη ζήτηση σημαίνει υψηλότερους μισθούς· υψηλότεροι μισθοί σημαίνουν μεγαλύτερες εισφορές και, τελικά, μεγαλύτερη ασφάλεια για το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης. Με αυτή την έννοια, η αναβάθμιση δεν αφορά μόνο τους μετόχους αλλά και τους εργαζόμενους, τους συνταξιούχους, ολόκληρη την κοινωνία.
Από την άλλη πλευρά, η θετική αυτή εξέλιξη δεν μπορεί να ακυρώσει τις διεθνείς πιέσεις στο κόστος ζωής. Η τιμή του μοσχαριού έχει σχεδόν διπλασιαστεί και του καφέ τετραπλασιαστεί τα τελευταία χρόνια.
Αυτές οι μεταβολές δεν οφείλονται σε εσωτερικούς παράγοντες αλλά σε διεθνείς ανισορροπίες προσφοράς και ζήτησης.
Το ίδιο ισχύει και για την αύξηση του κόστους υπηρεσιών, που συνδέεται με τη δημογραφική γήρανση και τη μείωση της προσφοράς εργατικών χεριών. Προσθέστε την αύξηση των τιμών από δασμούς και αποπαγκοσμιοποίηση.
Καταλυτικό επίσης ρόλο παίζει και η χαλαρή νομισματική πολιτική που θέλει τα επιτόκια χαμηλά.
Το κοκτέιλ πράγματι θα μπορούσε να γίνει εκρηκτικό. Η τρελή άνοδος των χρηματιστηρίων και του χρυσού οφείλεται και στην μείωση της αγοραστικής αξίας των νομισμάτων.
Οι δημαγωγοί
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, οι κοινωνίες γίνονται πιο ευάλωτες σε δημαγωγούς κάθε είδους. Η ακρίβεια τροφοδοτεί την αγανάκτηση· η αγανάκτηση τα άκρα.
Οι ακροδεξιοί υπόσχονται εύκολες λύσεις απέναντι στους μετανάστες· οι ακροαριστεροί υπόσχονται εύκολες λύσεις απέναντι στην ακρίβεια. Και οι δύο καλλιεργούν ψευδαισθήσεις.
Στο τέλος βέβαια οι ακροδεξιοί κερδίζουν... Καμία όμως από αυτές τις προσεγγίσεις δεν μπορεί να απαντήσει στις πραγματικές προκλήσεις.
Η αναβάθμιση του Χρηματιστηρίου είναι μια θετική εξέλιξη μέσα σε ένα γενικότερα ασταθές διεθνές σκηνικό. Δεν αρκεί για να εξαλείψει την ακρίβεια, μπορεί όμως να λειτουργήσει ως σταθεροποιητικός παράγοντας. Η Ελλάδα, μέσα σε έναν κόσμο γεμάτο αβεβαιότητες, τα καταφέρνει καλύτερα απ’ ό,τι πολλοί θα περίμεναν.
Το ζητούμενο τώρα είναι να διατηρηθεί αυτή η πορεία. Να μετατραπεί η εμπιστοσύνη των αγορών σε εμπιστοσύνη των πολιτών. Να συνειδητοποιήσουμε ότι οι ευνοϊκές συγκυρίες δεν κρατούν για πάντα· κι ότι, αν δεν τις αξιοποιήσουμε, τα χειρότερα μπορεί πράγματι να έρθουν.
Η ανάπτυξη και αναβάθμιση είναι θετικές εξελίξεις αλλά δεν σημαίνει πως θα κερδίσουμε το πόλεμο της ακρίβειας.
📬🖊️ Επιστολές αναγνωστών
Τι γίνεται με την ΕΡΤ;
κύριε Στούπα, καλησπέρα σας…
Δεν ξέρω αν ασχολείται κανείς με το τι γίνεται στην ΕΡΤ αλλά νομίζω πως αξίζει τον κόπο να τεθούν κάποια ερωτήματα, εφόσον τη χρηματοδοτούν κατά ένα μεγάλο μέρος οι πολίτες. Οι εργαζόμενοι έχουν φτάσει ήδη στον αριθμό των 2.548, δηλαδή δεν απέχουν πολύ από τα προ-μνημονικά επίπεδα. Επί Κωστάκη Καραμανλή βέβαια -το 2007- είχαν φτάσει τους 4.757 με χρέη 174 εκατομμύρια ευρώ ενώ επί Σαμαρά το 2014 είχαν πέσει στους 700.
Ο προηγούμενος πρόεδρος, όντας δημοσιογράφος, φρόντισε να εξασφαλίσει τη συντεχνία του με το ERTnews και τους διακόσιους υπαλλήλους/δημοσιογράφους με νέα luxus γραφεία τύπου BBC κτλ. Τώρα δίνεται βήμα και στους αθλητικογράφους με όλη την ΕΡΤ2 να δείχνει όλη μέρα (και σε επανάληψη μετά τις δώδεκα το βράδυ!) πόλο γυναικών, ποδόσφαιρο γυναικών, χάντμπολ κτλ. που εννοείται δεν βλέπει κανείς.
Στο υπόλοιπο πρόγραμμα θα βρει κανείς επαναλήψεις επαναλήψεων ( κάποιες ταινίες τις έχουν δείξει άπειρες φορές) και προγράμματα χαμηλού επιπέδου life style, πρωινάδικα, μεσημεριανάδικα κτλ. με τηλεθέαση από 1- 3%. Η ΕΡΤ3 δείχνει επαναλήψεις ντοκιμαντέρ και τοπικά θέματα με τηλεθεάσεις επίσης ελάχιστες. Συγκεκριμένοι παρουσιαστές των οποίων οι εκπομπές έχουν πιάσει πάτο στην τηλεθέαση παραμένουν για δεύτερη και τρίτη χρονιά, λες και είναι υπάλληλοι του δημοσίου. Κάποιες ελάχιστες (και πανάκριβες) παραγωγές σε σειρές δεν έχουν καλύτερη τύχη.
Κανένα ψυχαγωγικό πρόγραμμα τύπου «Μουσικό Κουτί» ή «Στην υγειά μας» δεν υπάρχει, έστω για ένα Σαββατόβραδο και φυσικά απολύτως καμία σχέση με το θέατρο δεν έχει η δημόσια τηλεόραση αφού δεν προβάλει ποτέ θεατρικές παραστάσεις ούτε καν ως δική της παραγωγή.
Από την άλλη, οι αριστεροί συνδικαλιστές φαίνεται να συνεχίζουν να κάνουν κουμάντο αν κρίνουμε από το ότι η «Ελένη» δεν έχει προβληθεί ποτέ αλλά και το μνημείο των δήθεν νεκρών παραμένει στη θέση του. Και φυσικά ο ΕΚΟΜΕ συνεχίζει να σπαταλάει εκατομμύρια ευρώ σε παραγωγές ιδιωτικών σειρών και ξένων ταινιών δήθεν γιατί διαφημίζουν τη χώρα ενώ στην πράξη την αγνοούν για να μην πούμε ότι τη συκοφαντούν κιόλας. Δείτε την άθλια ταινία “The enforcer” με τον Α. Μπαντέρας που γυρίστηκε από εταιρεία βουλγαρικών συμφερόντων στη Θεσ/νίκη (που την είχαν μεταμορφώσει σε Μαϊάμι) και η οποία άγγιξε τα 5 εκατομμύρια ευρώ σε χρηματοδότηση ή την άλλη άθλια ταινία “Oι αναλώσιμοι” με έξι εκατομμύρια ευρώ επιδότηση και θα καταλάβετε. Πού να περισσέψει λοιπόν χρήμα για καλές παραγωγές... Άρα, μάλλον ο γιαλός είναι στραβός και δεν αρμενίζουμε εμείς στραβά.
Πάνος Τ.
