Οι τελευταίες εξελίξεις στα εξοπλιστικά - με την Ελλάδα να αποκτά στρατηγικό πλεονέκτημα στον αέρα χάρη στα F-35 - και στον ενεργειακό χάρτη, με τη συμμετοχή αμερικανικών «κολοσσών» στις έρευνες της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, επιβεβαιώνουν κάτι που μέχρι πριν λίγα χρόνια φάνταζε αδιανόητο: Η Ουάσιγκτον έχει επιλέξει την Αθήνα ως προνομιακό εταίρο στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η Ελλάδα, για πρώτη φορά μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, δεν «συρρικνώνεται» γεωπολιτικά αλλά αναβαθμίζεται – σε ρόλο πύλης και ενεργειακού κόμβου. Με την αμερικανική ομπρέλα, τα επόμενα βήματα μπορούν να είναι μεγάλα: Η επαναδρομολόγηση του αγωγού Ισραήλ - Κύπρου - Ελλάδας (EastMed) και η ηλεκτρική διασύνδεση, που προς το παρόν «κολλάει» στις γνωστές τουρκικές απειλές.
Όμως το πραγματικά μεγάλο άλμα φαίνεται να έρχεται από αλλού: Την πυρηνική ενέργεια.
Ο Αμερικανός υπουργός Ενέργειας Chris Wright, σε πρόσφατη επίσκεψή του στην Αθήνα, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο συνεργασίας στον πυρηνικό τομέα, στο πλαίσιο του ενεργειακού συνεδρίου.
Η είδηση αυτή θάφτηκε κάτω από τον θόρυβο των γεωτρήσεων και των ενεργειακών συμφωνιών, όμως έχει τεράστια σημασία. Γιατί συμπίπτει με μια παγκόσμια επιστροφή στην πυρηνική τεχνολογία.
Στις ΗΠΑ, η εποχή Τραμπ, επανέφερε τον ρεαλισμό της ενεργειακής αυτάρκειας - υδρογονάνθρακες και πυρηνική ενέργεια μαζί με ΑΠΕ, όχι εναντίον τους.
Στην Ευρώπη, η Γερμανία του Μερτς διαλύει σιωπηλά το αντιπυρηνικό δόγμα της Μέρκελ, αναγνωρίζοντας ότι χωρίς πυρηνική ενέργεια, «πράσινη μετάβαση» δεν υπάρχει.
Μια σχετική αναφορά προχθές πως η Ελλάδα οφείλει να ανοίξει οργανωμένα την κουβέντα για την πυρηνική ενέργεια, από τον γενικό γραμματέα Εθνικής Ασφάλειας Θάνο Ντόκο, σε συνέδριο του Ινστιτούτου Εξωτερικών Υποθέσεων, καταδεικνύει τη δρομολόγηση των σχετικών εξελίξεων.
Η νέα γενιά κινητών πυρηνικών αντιδραστήρων (SMR) αλλάζει τα δεδομένα: ασφαλέστεροι, μικρότεροι, πιο φτηνοί, με ισχύ που καλύπτει μια μικρή πόλη.
Οι πρώτες εγκαταστάσεις τέτοιων μονάδων στις ΗΠΑ και τον Καναδά δείχνουν ότι η τεχνολογία δεν είναι πλέον «επιστημονική φαντασία».
Αν η Ελλάδα αποφασίσει να προχωρήσει, το πιθανότερο είναι ότι το πρώτο βήμα θα γίνει μέσω της ΔΕΗ ή θυγατρικής της, ενδεχομένως σε γειτονική χώρα με ήδη υπάρχουσα πυρηνική υποδομή, ώστε να αποφευχθούν - ας το πούμε κομψά - οι «γνωστές» ακτιβιστικές κατηγορίες είτε ανθρώπων που απλά ανησυχούν είτε των γνωστών «χρήσιμων ηλιθίων» που χειραγωγούνται από γεωπολιτικούς ανταγωνιστές.
Μια τέτοια επένδυση θα έχει πολλαπλά οφέλη:
- θα διεύρυνε τις επιλογές ενεργειακής επάρκειας και ανεξαρτησίας,
- θα εξοικειώσει το ελληνικό επιστημονικό και τεχνικό προσωπικό με την τεχνολογία του μέλλοντος,
- θα αναγκάσει πανεπιστήμια και ΤΕΙ να δημιουργήσουν νέα τμήματα εκπαίδευσης και έρευνας,
- και θα τοποθετήσει τη χώρα στην πρώτη γραμμή της ενεργειακής αυτάρκειας.
Η Τουρκία έχει ήδη κάνει το βήμα. Η Ελλάδα έχει πλέον τους συμμάχους, τη συγκυρία και την τεχνολογική υποστήριξη.
Οι ΑΠΕ αποτελούν μακροπρόθεσμη στρατηγική επιλογή αλλά χωρίς αποθήκευση, η ζημιά που κάνουν είναι μεγαλύτερη από το όφελος, αφού μέρος της εκτόξευσης των τιμών αποδίδεται στη διαλειμματικότητα (μη σύμπτωση προσφοράς και ζήτησης). Με επαρκή αποθήκευση και επέκταση της δικτύωσης κανένας δεν γνωρίζει το κόστος παραγωγής και διάθεσης ενέργειας.
Η κάλυψη των αναγκών της χώρας και της Ευρώπης και πολλές διαφορετικές πηγές ενέργειας εξασφαλίζει καλύτερα τη μελλοντική αυτονομία και τον έλεγχο του κόστους.
📬🖊️ Επιστολές αναγνωστών
Το πετρέλαιο θα είναι καταστροφή για την Ελλάδα...
Καλημέρα κύριε Στούπα,
Διάβασα το σημερινό σας άρθρο με ενδιαφέρον όπως κάνω καθημερινά από το 2010 όταν ξεκίνησε η κρίση. Γράψατε πολλά θετικά σήμερα για την εξόρυξη πετρελαίου και τη συμφωνία της ελληνικής κυβέρνησης με την ExxonMobil. Στο παρελθόν όμως από ότι θυμόμουν είχατε γράψει ότι η εξόρυξη θα έχει και πολλές αρνητικές επιπτώσεις. Με μια απλή αναζήτηση στο Google βρήκα αυτό το άρθρο σας που το έχει αναπαραχθεί από το energy press. Θα ήθελα παρακαλώ τα σχόλια σας.
Σε περίπτωση αναδημοσίευσης παρακαλώ μόνο τα αρχικά μου.
Ευχαριστώ.
Γ.Ρ.
Κώστας Στούπας: Το πετρέλαιο θα είναι καταστροφή για την Ελλάδα...
Το σκηνικό με τη φιλολογία για την ύπαρξη αμύθητου ορυκτού πλούτο...
Απάντηση: Κατ’ αρχήν μιλάμε για φυσικό αέριο και όχι πετρέλαιο. Οι πιθανές περιβαλλοντικές επιπτώσεις είναι διαφορετικές. Επί της ουσίας τώρα. Το 2010 - 2012 είχε αναπτυχθεί μια ολόκληρη φιλολογία από τις αντιμεταρρυθμιστικές δυνάμεις της χώρας, σύμφωνα με την οποία το πρόβλημα της ελληνικής χρεοκοπίας μπορούσε δήθεν να λυθεί με την εκμετάλλευση «αμύθητης αξίας» φυσικών πόρων.
Σε εκείνο το πλαίσιο, το άρθρο στο οποίο αναφέρεστε υποστήριζε ότι η ανακάλυψη μεγάλων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων θα μπορούσε να αποδειχθεί καταστροφική για την Ελλάδα, εάν ενίσχυε περαιτέρω τη νοοτροπία του παρασιτισμού και της κρατικοδίαιτης εξάρτησης.
Το ίδιο ισχύει και σήμερα. Τα πιθανά κοιτάσματα που συζητούνται δεν είναι σε μέγεθος ικανά να αλλάξουν τη δομή της οικονομίας ή να οδηγήσουν σε τέτοιου είδους παραμόρφωση. Για παράδειγμα, ακόμη και αν το κοίτασμα στο Ιόνιο - το οποίο έχει πιθανότητες εκμεταλλευσιμότητας γύρω στο 20% - αποδειχθεί αξιοποιήσιμο, εκτιμάται ότι διαθέτει περίπου 200 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου, σημερινής αξίας περί τα 65 δισ. ευρώ.
Αν υποθέσουμε ότι τα συνολικά κόστη εξερεύνησης, εξόρυξης και λειτουργίας φτάσουν τα 20 - 30 δισ. ευρώ, απομένει καθαρό κέρδος περίπου 30 δισ. ευρώ, από τα οποία το ήμισυ θα κατευθυνθεί στο Δημόσιο και το υπόλοιπο στην κοινοπραξία. Δηλαδή, 15 δισ. ευρώ σε 15 - 20 χρόνια, ή περίπου 1,5 - 2 δισ. ευρώ ετησίως.
Ακόμη και αν τα έσοδα ήταν 5 δισ. τον χρόνο, δεν θα αρκούσαν για να μεταβάλουν ουσιαστικά το οικονομικό μοντέλο της χώρας. Μόνο αν τα έσοδα ξεπερνούσαν τα 50 δισ. ευρώ ετησίως, θα υπήρχε κίνδυνος να οδηγηθούμε σε ένα πιο παρασιτικό και κρατικοδίαιτο σύστημα.
Επειδή η χώρα μας δεν διαθέτει ισχυρή θεσμική θωράκιση και το μέγεθος της αγοράς ευνοεί μονοπωλιακές καταστάσεις, αν πρόκυπτε ένα πλούσιος σκληρός φυσικός πόρος το πιθανότερο είναι πως η πολιτική, οικονομική και κοινωνική μας οργάνωση θα πλησίαζε προς αυτές χωρών όπως η Ρωσία ή η Νιγηρία παρά προς αυτές χωρών όπως η Νορβηγία ή οι ΗΠΑ.
Προς το παρόν η εξεύρεση και εκμετάλλευση σκληρών φυσικών πόρων δεν φαίνεται να απειλεί την πορεία της χώρας προς και δίπλα στις ανεπτυγμένες δημοκρατίες. Αντιθέτως, λόγω των γεωπολιτικών ανταγωνισμών αυξάνει τη γεωπολιτική της σημασία και τη δένει με τη Δύση που είναι το καλύτερο μέρος σήμερα να ζει κάποιος και να μεγαλώνει τα παιδιά του.
