Το μοναδικό ερευνητικό ίδρυμα που διαθέτει η χώρα μας στο εξωτερικό, το Ελληνικό Ινστιτούτο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών Βενετίας, οδηγείται από την κυβέρνηση σε μαρασμό. Αυτή τη στιγμή δεν έχει υποτρόφους άρα δεν επιτελεί το έργο του ούτε και γραμματέα που αντικαθιστά εν απουσία του τον διευθυντή.
Το Υπουργείο Εξωτερικών με κινήσεις μεθοδευμένες, προσπαθεί να αλλάξει το Νομικό Πλαίσιο του Ελληνικού Ινστιτούτου Βενετίας, και να το υπαγάγει στον αποκλειστικό έλεγχό του αποκλείοντας το συνυπεύθυνο για τη λειτουργία του Υπουργείο Παιδείας. Όμως, το Ινστιτούτο είναι ένα εκπαιδευτικό-ερευνητικό κέντρο για μεταπτυχιακές σπουδές.
Σε αγαστή σύμπνοια με το ΥΠΕΞ είναι ως μη όφειλε και το υπουργείο Πολιτισμού. Η υπουργός Λυδία Κονιόρδου στην πρόσφατη επίσκεψή της για την Μπιενάλε στη Βενετία «συζήτησε τη δυνατότητα το Ινστιτούτο πέρα από το ερευνητικό του έργο να εμπλουτίσει τις συνεργασίες του με διάθεση εξωστρέφειας. Να αναδείξει ένα σημείο επαφής με τη νέα γενιά έτσι ώστε να μεταγγίσει το σπουδαίο κομμάτι του ελληνικού πολιτισμού που εκπροσωπεί.» Η λέξη «εξωστρέφεια» περιγράφει άριστα τα σχέδια του ΥΠΕΞ. Η δε υπουργός Πολιτισμού που θεωρεί ότι το Ινστιτούτο πρέπει να αναδείξει ένα σημείο επαφής με τη νέα γενιά, φάνηκε να παραβλέπει (και στην ουσία παρασιώπησε) πως το βασικό σημείο επαφής, δηλαδή τα μεταπτυχιακά προγράμματα, δεν υφίσταται.
Σύμφωνα με το Νόμο, υπεύθυνη για την καλή διαχείριση της περιουσίας του (κάποιες δεκάδες ακινήτων) που έχει δωρηθεί από την κάποτε κραταιά Ελληνική Ορθόδοξη Κοινότητα Βενετίας είναι η Διαχειριστική Επιτροπή του Ινστιτούτου Βενετίας που αποτελείται από τον Διευθυντή του Ιδρύματος, τον εκάστοτε Πρόξενο Βενετίας (ως αντιπρόσωπο του Έλληνα Πρέσβη) και τον Πρόεδρο της Κοινότητας. Το ΥΠΕΞ προφασιζόμενο λόγους οικονομικούς αποφάσισε να κλείσει το Προξενείο στη Βενετία παρόλο που ανακαίνισε το κτήριο στο οποίο στεγάζεται δαπανώντας εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ. Χωρίς Πρόξενο δεν μπορεί να λειτουργήσει το Ινστιτούτο. Κάτι που αν δεν αποτελεί τον βασικό στόχο του ΥΠΕΞ, σίγουρα όμως οδηγεί στο κλείσιμο του ιδρύματος.
Το Ινστιτούτο της Βενετίας είναι ένας σοβαρός οργανισμός για τον οποίο λίγοι νοιάζονται. Έχει όμως μεγάλη περιουσία και ίσως αυτό ακριβώς να ενδιαφέρει όλους όσους το μάχονται εδώ και χρόνια. Ο πρόεδρος της Ελληνορθόδοξης Κοινότητας Βενετίας κ. Δημήτρης Ζαφειρόπουλος, με επιστολή του στον ιστότοπο Enetpress.
Ο κ. πρόεδρος ζητά προσοχή αλλά και βοήθεια ως προς την απόφαση του ΥΠΕΞ να κλείσει το Ελληνικό Προξενείο στην Βενετία. «Θεωρώ ότι η απόφαση βασίστηκε μόνο στο οικονομικό όφελος ή το οικονομικό κόστος που συνδέονται με τη λειτουργία του χωρίς να ληφθούν υπόψη οι εθνικοί λόγοι, όπως είχε συμβεί στο παρελθόν για παρουσία της Ελλάδας με Προξενείο στην Πόλη της Γαληνοτάτης» γράφει.
«Επισημαίνω ότι το κτήριο όπου στεγαζόταν το Προξενείο, άνευ ουσιαστικού ενοικίου, ανακαινισμένο εδώ και 10 χρόνια με μερικές εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ από το ΥΠΕΞ, είναι ένα μόνο οίκημα από την τεράστια περιουσία της Ελληνικής Ορθόδοξης Κοινότητας Βενετίας η οποία δωρήθηκε ολόκληρη στο Ελληνικό Κράτος για την δημιουργία στην Βενετία του μοναδικού Ελληνικού Ερευνητικού Ιδρύματος στο εξωτερικό, δηλαδή του Ελληνικού Ινστιτούτου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών Βενετίας.»
Στην ίδια επιστολή αναφέρεται πως το Ελληνικό Ινστιτούτο Βενετίας, έχει καταντήσει να λειτουργεί με 3 μόνο άτομα, Διευθυντή, κλητήρα και υπάλληλο ΥΠΕΞ «που κατέχει αυτή την θέση χωρίς να έχει τα προσόντα που απαιτεί ο Κανονισμός του ίδιου του ΥΠΕΞ για αυτή την θέση και κυρίως χωρίς Yποτρόφους αφού για την ανανέωση της υποτροφίας των είναι απαραίτητη η απόφαση της Εποπτικής Επιτροπής (η μόνη σύμφωνα με τον νόμο που ελέγχει και εποπτεύει το Ινστιτούτο) η οποία είναι ανενεργή επί 8 μήνες (!) διότι το ΥΠΕΞ και το Υπουργείο Παιδείας, Υπουργεία που ελέγχουν και εποπτεύουν σύμφωνα με τον νόμο το Ινστιτούτο δια μέσω της ως άνω Επιτροπής, δεν υποδεικνύουν τα μέλη που πρέπει να συμμετάσχουν ώστε να υπάρξει η ανάλογη δημοσιοποίηση στο ΦΕΚ.
Σημειώνουμε ότι η μη ύπαρξη υποτρόφων, επομένως ερευνητικού δυναμικού, δεν εκπληροί τους σκοπούς για τους οποίους έγινε η δωρεά της περιουσίας της Κοινότητας προς το Ελληνικό Κράτος.»
Είναι επίσης χωρίς γραμματέα εδώ και οκτώ μήνες. «Η Κοινότητα αιτείται την άμεση επιστροφή στη θέση εργασίας της του Γραμματέα του Ιδρύματος κας E. Νταή και θεωρεί σκάνδαλο και προσωπική δίωξη κάθε άλλη απόφαση που θα την απομακρύνει, χωρίς λόγο, από το Ινστιτούτο όπου επί 4 μήνες υπηρέτησε» γράφει ο πρόεδρος.
«Ζητούμε επίσης την κάλυψη όλων των προβλεπομένων από το νόμο θέσεων του Ελληνικού Ινστιτούτου με άτομα που να γνωρίζουν την ιταλική γλώσσα και να διαθέτουν τουλάχιστον τα όσα ο νόμος ορίζει και την άμεση απομάκρυνση εκείνων που υπηρετούν χρόνια τώρα στο Ίδρυμα χωρίς διαθέτουν έστω και τα τυπικά προσόντα. Οποιαδήποτε αδράνεια σχετιζόμενη με την οικονομική και λογιστική υπηρεσία του Ιδρύματος έχει συγκεκριμένους υπευθύνους. Μέχρι σήμερα δεν υπάρχει Απολογισμός του Ιδρύματος για το 2016, εφόσον δεν υπάρχουν εγκεκριμένοι απολογισμοί Τριμήνων 2016, επόμενα δεν μπορεί να υπάρξει ούτε και Προϋπολογισμός του Ιδρύματος για το 2017.
Τούτο σημαίνει ότι όποιος έχει την ευθύνη αυτής της εκπλήρωσης καθηκόντων δεν εκτέλεσε και δεν εκτελεί τα καθήκοντα που του ανατέθηκαν.»
Αντιγόνη Καρατάσου