Στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων προσέφυγε ο Σύλλογος των Αθηναίων κατά του Ηνωμένου Βασιλείου, το οποίο δεν δέχτηκε τη διαμεσολάβηση του UNESCO ανάμεσα σε εκείνο και στη χώρα μας, σχετικά με την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα.
Όπως ανακοινώθηκε σε σχετική συνέντευξη Τύπου, η προσφυγή αυτή έχει γίνει εδώ και καιρό, αλλά ανακοινώνεται τώρα, ώστε να αποκτηθούν περισσότεροι σύμμαχοι. Επίσης, απεμπλέκεται η Ελλάδα από αυτήν και έτσι η προσφυγή αφορά τον Σύλλογο και τη Μεγάλη Βρετανία, ενώ σε περίπτωση που χαθεί δεν επηρεάζει τις κινήσεις της χώρας μας επί του επίμαχου θέματος. Ο Σύλλογος είναι ανεξάρτητο Σωματείο χωρίς καμιά σχέση με το ελληνικό κράτος.
Το νέο δημοσιοποιήθηκε διότι η προσφυγή όχι μόνο δεν απορρίφθηκε, αλλά πρωτοκολλήθηκε και ζητήθηκαν πρόσφατα από το δικαστήριο και διευκρινίσεις πράγμα που προοιωνίζεται ότι θα φτάσει και στο ακροατήριο.
Ο Στρατής Στρατήγης, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Συλλόγου, έχει αναλάβει την παρακολούθηση του νομικού μέρους, καθώς έχει νομικές γνώσεις και τον συντονισμό των ενεργειών και επαφών που θα χρειαστούν στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Οπως εξήγησε, το Ηνωμένο Βασίλειο «αρνείται κάθε συζήτηση του αιτήματος ισχυριζόμενο ότι αποκτήθηκαν νόμιμα από τον Λόρδο Έλγιν σύμφωνα με τους τότε ισχύοντες νόμους και ότι υφίσταται ιδιοκτησιακό δικαίωμα του Βρετανικού Μουσείου από την αγορά τους. Νεώτερες επιστημονικές έρευνες από κορυφαίους έλληνες επιστήμονες αμφισβητούν τον ισχυρισμό αυτό».
«Από την δική μας προσφυγή εξ άλλου δεν επηρεάζεται το δικαίωμα της Ελληνικής Πολιτείας να προσφύγει όταν το επιτρέψουν οι συνθήκες και σε Διεθνή ή εθνικά Δικαστήρια. Εξ' άλλου το θέμα της ανάκτησης συληθέντων με απόσπαση λόγω κλοπής αρχιτεκτονικών στοιχείων από αναγνωρισμένα από την UNESCO Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς, είναι υπό εξέλιξη. Συμφέρει συνεπώς την χώρα μας να κρατηθεί σε επίπεδο παγκοσμίας κοινής γνώμης το θέμα ζωντανό και η περιοδική του επικαιροποίηση με κατάλληλες ενέργειες» τόνισε ο κ. Στρατήγης.
Ο πρόεδρος του Συλλόγου των Αθηναίων Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς, είπε πως η συνέντευξη Τύπου δόθηκε αφενός για την ενημέρωση πως έγινε η προφυγή, «αφετέρου διότι επιδιώκουμε να ενώσουμε δυνάμεις. Να αναπτύξουμε ένα ευρύ δίκτυο και μία συμμαχία πολιτών που έχουν μόνον ένα όραμα: Την αποκατάσταση του δικαίου.
Προβληματιστήκαμε, διότι υπήρχαν χρονικά όρια στη δυνατότητα κατάθεσης της προσφυγής μας και οι συνθήκες δεν ήταν οι καλύτερες δυνατές. Φανταζόμαστε τόσο τη διαχείριση μιας επιθυμητής νίκης όσο και μιας απόρριψης. Αν δεν κερδίσουμε; Εννοείται πως εξετάσαμε όλα τα ενδεχόμενα και μπορούμε με βεβαιότητα πλέον να αποφανθούμε πως ακόμη και σε μία τέτοια περίπτωση δεν θα προκύψει αντίκτυπος για την πατρίδα. Αντιθέτως, θα κληροδοτήσουμε στους επόμενους που θα αποφασίσουν να κινηθούν, τεχνογνωσία και μία μακρά αλυσίδα συνεργασίας με όλους σχεδόν τους επιστημονικούς κλάδους, οργανωμένες ομάδες πολιτών στην Ελλάδα αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο».
Παρόλα αυτά, στη μάχη πάνε για να κερδίσουν. Θα ξεκινήσουν από συμμαχίες στο εσωτερικό και στο εξωτερικό και θα συνεχίσουν με την δημιουργία ντοκιμαντέρ που θα προβάλλονται στους τηλεοπτικούς δέκτες ευρωπαϊκών καναλιών και στα οποία θα συμπεριλαμβάνονται αδημοσίευτα και πρωτότυπα στοιχεία. Παράλληλα, θα εκπονούνται εξειδικευμένες, κυρίως αρχαιολογικές και ιστορκές μελέτες.
Η υπόθεση της αφαίρεσης και διακράτησης των Γλυπτών της Ακρόπολης αποτελεί ιστορικά μια από τις πιο μεγάλες νομικές αντιπαραθέσεις των τελευταίων διακοσίων ετών κατά τον νομικό Βασίλειο Σωτηρόπουλο, που ανέλαβε την εκπροσώπηση του Συλλόγου στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.
«Σημαντικοί νομικοί, αλλά και άλλοι άνθρωποι του πνεύματος, κορυφαίοι πολιτικοί, καλλιτέχνες και δημιουργοί έχουν ανταλλάξει πολλές φορές επιχειρήματα σε σχέση με αυτή την υπόθεση» είπε. «Ουδέποτε όμως ως τώρα η υπόθεση αυτή οδηγήθηκε ενώπιον μιας δικαστικής ή άλλης αρχής που θα μπορούσε να λάβει μια τελική απόφαση με βάση το δίκαιο. Ενώ υπήρξαν πολλές φωνές που υποστήριζαν την μία ή την άλλη πλευρά, ενώ υπήρξε η ενασχόληση της UNESCO σε επίπεδο διεθνούς πολιτισμικής διπλωματίας, η υπόθεση δεν έφτασε σε δικαστήριο».
Η προσφυγή σε κάποιο διακρατικό δικαιοδοτικό σώμα δεν μπορούσε να είναι το Δικαστήριο της Χάγης, επειδή εκεί προσφεύγουν μόνο κράτη εναντίον κρατών. Επομένως απέμενε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
«Η απόφαση εναντίον της οποίας στρέφεται ευθέως ο Σύλλογος των Αθηναίων δεν είναι βεβαίως ούτε το φερόμενο “φιρμάνι” της Υψηλής Πύλης που υποτίθεται οτι επέτρεψε στον Λόρδο να αφαιρέσει τα Γλυπτά, ούτε η απόφαση του βρετανικού Κοινοβουλίου να αγοράσει τα γλυπτά και να τα εντάξει στην συλλογή του Βρετανικού Μουσείου» τόνισε ο νομικός. «Η απόφαση που προσβάλλουμε είναι η έγγραφη άρνηση του Βρετανικού Δημοσίου να προσέλθει στην διαδικασία διαμεσολάβησης που η UNESCO προσκάλεσε το Ηνωμένο Βασίλειο, ώστε να εξετάσει την νομιμότητα της διακατοχής των γλυπτών σε Βρετανικό έδαφος. Αυτή η απόφαση που εκδόθηκε από τα αρμόδια Βρετανικά Υπουργεία τον Μάρτιο του 2015, αναφέρει ξεκάθαρα ότι τα γλυπτά αποκτήθηκαν “νομίμως” από τον Λορδο Έλγιν και ότι δεν υπάρχουν νέα στοιχεία που να δικαιολογούν το άνοιγμα της υπόθεσης. Αυτή η αιτιολογία της απόφασης, καθώς και η απόφαση για συνέχιση της διακατοχής των Γλυπτών σε Βρετανικό έδαφος προσβάλλει την προσωπικότητα των μελών του Συλλόγου των Αθηναίων, ως προς το στοιχείο της εθνικής πολιτισμικής ταυτότητάς τους. Το Ηνωμένο Βασίλειο ισχυρίζεται ενώπιον τρίτων, ενώπιον της διεθνούς κοινότητας, εν έτει 2015 ότι κατέχει νομίμως τα Γλυπτά του Παρθενώνα. Εν γνώσει του ότι αυτό δεν ισχύει. Αλλά και με πιθανή άγνοια για τα νέα στοιχεία που έχουν έρθει στο φως σχετικά με τον τρόπο της μεταφοράς των Γλυπτών από την Ελλάδα στην Μ. Βρετανία».
Η προσβολή αυτή όπως και ο αποκλεισμός των μελών του Συλλόγου των Αθηναίων από την άσκηση μιας σειράς ανθρώπινων δικαιωμάτων επί των Γλυπτών, αποτελεί παραβίαση άρθρων της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Η προσβαλλόμενη απόφαση του Ηνωμένου Βασιλείου παραβιάζει το δικαίωμα σεβασμού της εθνικής πολιτισμικής ταυτότητας του Συλλόγου (άρθρο 8), το δικαίωμα στην ελευθερία της συνείδησης (άρθρο 9), το δικαίωμα άντλησης πληροφοριών από τα ίδια τα Γλυπτά, προκειμένου να διερευνηθεί και να κατανοηθεί πλήρως η συστατική σχέση τους με το μνημείο του Παρθενώνα (άρθρο 10), το δικαίωμα να μπορούμε να προβάλλουμε σε ένα αμερόληπτο δικαστήριο ή άλλο φορέα ένα αποτελεσματικό ένδικο μέσο που μας το στέρησε το Η.Β. αρνούμενο την διαμεσολάβηση της UNESCO (άρθρο 13), το δικαίωμα ανεμπόδιστης χρήσης του μνημείου στην ολότητά του (άρθρο 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ).
Αντιγόνη Καρατάσου
