Σεξουαλική διαπαιδαγώγηση: Μέσω παραπληροφόρησης ή από ειδικούς;

Σεξουαλική διαπαιδαγώγηση: Μέσω παραπληροφόρησης ή από ειδικούς;

Έρευνα που δημοσίευσε το περιφερειακό γραφείο Ευρώπης του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (2018) καταδεικνύει ότι 21 στις 25 χώρες της ευρύτερης περιοχής της Ευρώπης και της Ανατολικής Ασίας έχουν κάποιου είδους νομοθεσία, πολιτική ή στρατηγική που υποστηρίζει ή απαιτεί την εισαγωγή της σεξουαλικής αγωγής στα σχολεία.

Στις χώρες αυτές, η εκπαίδευση πραγματοποιείται πριν την ηλικία των 15, οπότε και το 21% των μαθητών αυτών των χωρών έχουν τις πρώτες τους σχετικές εμπειρίες. Στην έρευνα δεν συμπεριλαμβανόταν η χώρα μας.

Στις περισσότερες επίσης χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κατοχυρώνεται με νόμο η σεξουαλική αγωγή στα σχολεία, ακόμη και αν το περιεχόμενο και η ποιότητα ποικίλουν. Σχετική έρευνα καταδεικνύει την ευθεία σύνδεση της σεξουαλικής αγωγής στα σχολεία με χαμηλότερο δείκτη στις νεανικές εγκυμοσύνες και στη διασπορά νοσημάτων όπως το AIDS.

Στην πλειονότητα των ανεπτυγμένων κρατών προφανώς έχει κριθεί προ πολλού απαραίτητο ότι οι μαθητές πρέπει να γνωρίζουν το σώμα τους, τη σεξουαλικότητά τους, έννοιες όπως τη συναίνεση, την ισότητα και τον σεβασμό, καθώς και τρόπους αποφυγής και πρόληψης κινδύνων, από κακοποίηση μέχρι σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα.

Στην Ελλάδα, οι όποιες προσπάθειες να εισαχθεί η σεξουαλική αγωγή στα σχολεία τα τελευταία 50 χρόνια, αποδείχθηκαν ανεπιτυχείς. Ορισμένα επιχειρήματα κατά της εισαγωγής της στα σχολεία έχουν ευθέως αντικρουστεί από επιστημονικά δεδομένα. Όπως για παράδειγμα ότι η σεξουαλική αγωγή στο σχολείο επιφέρει νωρίτερα την εκκίνηση της σεξουαλικής ζωής.

Στοιχεία της UNESCO δείχνουν ακριβώς το αντίθετο: Οι δύο χώρες με το χαμηλότερο ποσοστό νέων που έχουν επαφές κάτω των 15 ετών είναι η Ολλανδία και η Ελβετία. Είναι ακριβώς οι ίδιες χώρες που έχουν αναλυτικά προγράμματα σεξουαλικής αγωγής εδώ και χρόνια.

Άλλο επιχείρημα κατά της εισαγωγής του μαθήματος της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης στα σχολεία θέλει τους γονείς, περισσότερο από το σχολείο, να πρέπει να αναλάβουν το τομέα αυτό. Στην πραγματικότητα, είναι οι γονείς μαζί με το σχολείο που θα πρέπει να συνεργαστούν πάνω στο ζήτημα, καθώς, στις χώρες από τις οποίες εκλείπει εντελώς η σεξουαλική αγωγή στα σχολεία, οι έφηβοι φαίνεται να αντλούν πληροφορίες από αμφιβόλου ποιότητας πηγές, όπως οι συνομήλικοι και το διαδίκτυο.

Έπειτα από πολυετείς ατελέσφορες προσπάθειες, η σεξουαλική αγωγή εισήχθη από τον περασμένο Σεπτέμβριο πιλοτικά στο υποχρεωτικό ωρολόγιο πρόγραμμα 218 σχολείων ανά την Ελλάδα. Όσο για το υπουργείο Παιδείας υπόσχεται ότι η νέα σχολική χρονιά θα βρει το εκπαιδευτικό αυτό πρόγραμμα σε όλα τα σχολεία της χώρας. Ιδιαίτερα ενθαρρυντική εξέλιξη, ιδιαίτερα σε μία στιγμή που η χώρα μας περνάει στο στάδιο «ενηλικίωσης» σε αυτό τον τομέα: Το κίνημα #metoo συντάραξε τα θολά, νερά μίας πάλαι ποτέ επίπλαστης αθωότητας, αυτής που μας έκανε να «πέσουμε από τα σύννεφα» για όσα συμβαίνουν τριγύρω μας.

Ενόσω εμείς προσποιούμαστε ότι δεν είδαμε-δεν ξέρουμε, τα παιδιά μας λένε τα πράγματα με το όνομά τους: Εκτός από την πρώιμη βιολογικά και συναισθηματικά ωρίμανσή τους, σε σχέση με τις παλαιότερες γενιές, οι έφηβοι έχουν πρόσβαση σε αμέτρητες πηγές ενημέρωσης, κυρίως το διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ούτε ντρέπονται να πουν ξεκάθαρα -και να δοκιμάσουν από μικροί- όσα οι παλαιότεροι σιγοψιθύριζαν ή υπαινίσσονταν.

Επομένως, το ερώτημα σήμερα δεν είναι αν και πότε θα μάθουν τα σημερινά παιδιά, αλλά πώς και από πού θα τα μάθουν. Έγκαιρα, έγκυρα και εμπεριστατωμένα; Από επίσημες πηγές, από εκπαιδευμένους ενήλικες που μπορούν και θέλουν να τους τα διδάξουν, έχοντας επίγνωση της παιδαγωγικής μεθοδολογίας αλλά και της ευθύνης τους; Ή στρεβλά, στην καλύτερη περίπτωση από ημιμαθείς συνομηλίκους και στην χειρότερη περίπτωση από επιτήδειους ενηλίκους;