Η Κριστίν Λαγκάρντ εξιστορούσε τον Δεκέμβριο του 2011, σε μια ανοιχτή εκδήλωση την οποία είχα την τύχη να παρακολουθήσω, για το πως ήταν η μόνη γυναίκα σε ΔΣ μεγάλων οργανισμών και εταιρειών στη Γαλλία και την Ευρώπη. Οι άντρες που την πρότειναν της έλεγαν πως δεν υπήρχε άλλη τόσο καταπληκτική και μοναδική οπότε απλά συνέχιζαν να την προτείνουν σε όλα.
Η μόνη λύση ήταν και αυτή που ακολούθησε: έφτιαξε μια λίστα με επιτυχημένες γυναίκες τις οποίες εκτιμούσε και την επόμενη φορά που άκουσε πόσο μοναδική ήταν απάντησε πως όχι δεν ήταν και πρότεινε την λίστα της. Το μάθημα που ήθελε να περάσει στο ακροατήριο των 90 γυναικών από όλο τον κόσμο ήταν ότι αν δεν ανοίξεις την πόρτα για να έρθουν άλλες μετά από σένα δεν έχεις πετύχει και πολλά για το ζήτημα της ισότητας. Πως όμως αντιμετωπίζουμε στην Ελλάδα την έλλειψη γυναικών σε θέσεις ηγεσίας;
Αν κοιτάξουμε την δημόσια ζωή, όπου οι άντρες πρωτοστατούν στις εκλεγμένες θέσεις στην Τοπική Αυτοδιοίκηση στο Κοινοβούλιο και σε ΔΣ οργανισμών και φορέων, η πραγματικότητα είναι πως δεν αντιμετωπίζεται επιτυχώς ακόμα. Η Women Act, που ιδρύθηκε το 2017 με μοναδικό στόχο να προωθήσει περισσότερες γυναίκες σε θέσεις ηγεσίας στη δημόσια σφαίρα, είναι απόσταγμα των προσπαθειών μιας ομάδας γυναικών να αλλάξουν τα πράγματα.
Με στοχευμένες δράσεις και εκδηλώσεις όπως οι Ακαδημίες Ηγεσίας που πραγματοποιούνται κάθε τρίμηνο, τα γνωστά μας μηναία Aperitifs όπου έχουμε μια ομιλήτρια που εμπνέει, το πρόγραμμα mentoring μας, την καμπάνια μας "Όχι μόνο άντρες - No more Manels " για πιο ισότιμα πάνελ καθώς και τους θεσμούς των γυναικών Ambassadors και των ανδρών Champions της Women Act. Ωστόσο σε αυτήν μας την εκστρατεία χρειαζόμαστε περισσότερους συμμάχους και πιο πολύ χρειαζόμαστε τις γυναίκες που έχουν ήδη καταφέρει να επιτύχει πολλά να ανοίξουν την πόρτα για τις επόμενες.
Τα πολιτικά κόμματα που έχουν και τον ρόλο να "εισάγουν" πρόσωπα στην δημόσια σφαίρα έχουν ένα καθοριστικό ρόλο να παίξουν. "If you can't see it, you can't be it" λένε στην Αμερική και η καθολική αποδοχή ότι η εκλογή της Κάμαλα Χάρις αποτελεί πρόοδο δείχνει τον ρόλο που παίζουν τα πρότυπα. Σε αυτή τη χώρα "όπου όλα είναι δυνατά" όπως είπε η ίδια σε ομιλία της, μια γενιά κοριτσιών θα θεωρεί κεκτημένο να υπάρχει γυναίκα πρωταγωνίστρια. Είναι λοιπόν τουλάχιστον απογοητευτικό ότι δεν υπάρχουν γυναίκες σε πρωταγωνιστικό ρόλο στα κόμματα της ελληνικής πολιτικής σκηνής.
Σήμερα έχουμε μια γυναίκα αρχηγό κόμματος, δεν έχουμε Γραμματείς κόμματος γυναίκες και η συντριπτική πλειοψηφία των κομματικών θέσεων πάει σε άντρες. Πως περιμένουμε να εμπνεύσουμε γυναίκες αν τους στερούμε την δυνατότητα να ελπίζουν σε μια θέση στην κορυφή της κομματικής ιεραρχίας; Οι θέσεις αυτές είναι άμισθες και τιμητικές και άρα ακόμα πιο σημαντικό να έχουν την ευκαιρία να ικανοποιηθούν ηθικά. Ακόμα και το θέμα των θεμάτων που κατακτούνται από γυναίκες είναι αμετάβλητο: κοινωνικά, οικογενειακά και φιλανθρωπικά. Οι Διεθνείς Σχέσεις, το Πρόγραμμα και ο Πολιτικός Σχεδιασμός παραμένουν ανδροκρατούμενες υποθέσεις. Το συνειδητοποιώ μετά από 5 χρόνια ως αναπληρώτρια Διεθνών Σχέσεων και άλλα 3 χρόνια Στρατηγικού Σχεδιασμού σε πολιτικό κόμμα έχοντας αλλάξει 4 επικεφαλής. Όλοι άντρες φυσικά.
Είναι λοιπόν επιτακτικό να υπάρξει στρατηγική για να αλλάξει αυτή η κατάσταση. Να προωθηθούν γυναίκες, να γίνουν ειδικά προγράμματα μέσα στα κόμματα και πάνω από όλα να αντιληφθούν όλοι ότι πρέπει να μιλήσουμε για την ανισότητα που ζουν οι γυναίκες τα πιο δυνατά τους χρόνια: την παντελή έλλειψη ισορροπίας οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής που τους στερεί και την δυνατότητα να εμπλακούν με τα κοινά ώστε να διεκδικήσουν με επιτυχία θέσεις ηγεσίας. Και όσο λιγότερες γυναίκες υπάρχουν στο τραπέζι, τόσο λιγότερο αυτά τα θέματα θα μπαίνουν στο τραπέζι. Για παράδειγμα αν πηγαίνατε σε μια - προ κορονοιού- εκδήλωση κάποιου think tank θα βλέπατε ότι την ώρα εκείνη μόνο άντρες και λίγες γυναίκες θα ήταν στο ακροατήριο. Δεν είναι η έλλειψη φιλοδοξίας όμως αλλά η έλλειψη ενός πλαισίου που να επιτρέπει και στις γυναίκες τις ίδιες ευκαιρίες. Κι όχι να είναι μόνο στα ακροατήριο αλλά στο πάνελ όπου είναι και η θέση τους.
Τελειώνω με την εξής σκέψη: τι θέλουμε να συμβεί στην χώρα την επόμενη δεκαετία; Για καθέναν η απάντηση είναι διαφορετική. Ωστόσο η ισότητα, η πραγματική ισότητα που θα κάνει την κόρη μου να έχει τις ίδιες δυνατότητες να διεκδικήσει θέσεις ηγεσίας με το αν είχε γεννηθεί αγόρι, αυτό είναι σίγουρα ένα καλό ζητούμενο για την δημοκρατία και την χώρα.
