«Καινοτομία και βιομηχανικός μετασχηματισμός στην Ελλάδα»: Ένα βιβλίο που αξίζει να διαβάσετε

«Καινοτομία και βιομηχανικός μετασχηματισμός στην Ελλάδα»: Ένα βιβλίο που αξίζει να διαβάσετε

τις 26 Νοεμβρίου κυκλοφορεί το βιβλίο του Λευτέρη Αναστασάκη: «Καινοτομία και βιομηχανικός μετασχηματισμός στην Ελλάδα 1950-1973. Διαδεδομένοι μύθοι και αφανείς αλήθειες», από τις εκδόσεις Economis. Είναι ένα από τα ελάχιστα βιβλία, στο οποίο συμπράττουν δύο κορυφαίες οικονομικές προσωπικότητες της χώρας, ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας, Γιάννης Στουρνάρας και ο πρώην διοικητής της Εμπορικής Τράπεζας και του ΟΤΕ, Παναγής Βουρλούμης.

Ο πρώτος έχει γράψει τον πρόλογο και ο δεύτερος τον επίλογο σε ένα ενδιαφέρον βιβλίο οικονομικής, τεχνολογικής και βιομηχανικής ιστορίας της μεταπολεμικής Ελλάδας. Το βιβλίο του συγγραφέα Λευτέρη Αναστασάκη αποτελεί επιστέγασμα 30 ετών εμπειρίας του σε υπεύθυνες θέσεις στη βιομηχανία και 5 ετών ιστορικής έρευνας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Με ένα ζωντανό και ρέοντα λόγο εξετάζει τα σημαντικότερα οικονομικά μεγέθη της μείζονος μεταπολεμικής ελληνικής βιομηχανίας, καθώς και 7 εμβληματικές εταιρείες, που σημάδεψαν τη μεταπολεμική ανάπτυξη.

Αν και ο βασικός στόχος της έρευνας είναι να εξετάσει την καινοτομία και την συμμετοχή της βιομηχανίας στην τεχνολογική ανάπτυξη της Ελλάδας, τα δύο πιο ενδιαφέροντα συμπεράσματα του είναι άλλα. Χρησιμοποιώντας δημοσιευμένα σε έγκυρους οργανισμούς στοιχεία, ο συγγραφέας αποδεικνύει ότι η μεταπολεμική βιομηχανία συνεισέφερε καθοριστικά στην άνοδο του βιοτικού και του μορφωτικού επιπέδου των Ελλήνων. Είναι μία άποψη, η οποία ούτε είναι δημοφιλής, ούτε πρόκειται να γίνει εύκολα αποδεκτή. Για αυτόν ακριβώς το λόγο, αξίζει να διαβαστεί το συγκεκριμένο βιβλίο.

Πέραν αυτού, ο ανήσυχος αναγνώστης θα μάθει την τεχνολογική ιστορία της μεταπολεμικής Ελλάδος και θα οδηγηθεί σε ενδιαφέροντα συμπεράσματα για την σχεδόν αναπόδραστη παρακμή της μετά το 2000.

Aξίζει να σημειωθεί ότι το 100% των εσόδων από τα συγγραφικά δικαιώματα ο Λευτέρης Αναστασάκης τα διεθέτει στο Χαμόγελο του Παιδιού.

Στον πρόλογό του ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας, Γιάννης Στουρνάρας μεταξύ άλλων επισημαίνει: «Το βιβλίο του Λευτέρη Αναστασάκη που κρατάτε στα χέρια σας είναι μία εκτεταμένη σύνοψη του διδακτορικού του στο ΕΚΠΑ που ολοκληρώθηκε πρόσφατα. Το θέμα που επέλεξε και που δίνει τον τίτλο στο βιβλίο παρέχει στον συγγραφέα την ευκαιρία να ανατρέξει στη μεταπολεμική ιστορία της Ελλάδας και να παρουσιάσει στην ουσία τη πορεία του ελληνικού μεταποιητικού κλάδου από το 1950 σχεδόν μέχρι το τέλος της δικτατορίας. Ως στέλεχος βιομηχανιών με μακρά θητεία και εμπειρία σε διάφορους κλάδους της, ο Λ. Αναστασάκης γνωρίζει πράγματα και καταστάσεις εκ των έσω και έχει τη γνώση και την εμπειρία για να προσεγγίσει το θέμα του με επιστημονική δεξιότητα και επαγγελματική ευσυνειδησία.

Ο συγγραφέας επέλεξε να εξετάσει το θέμα του μέσα από επτά εμβληματικές ελληνικές βιομηχανίες, που σημάδεψαν τη ραγδαία οικονομική ανάπτυξη της χώρας κατά την περίοδο εκείνη, έγιναν παράδειγμα καινοτόμων πρακτικών και συνέβαλαν στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των Ελλήνων. Πρόκειται για τις: Χαλυβουργική ΑΕ, Τσιμέντα ΤΙΤΑΝ, ΑΓΕΤ Ηρακλής, Πειραϊκή Πατραϊκή, ΙΖΟΛΑ, Πετζετάκις και Ναυπηγεία Σκαραμαγκά. Ονόματα βαριά και αποτυπωμένα στο υποσυνείδητο (και στο συνειδητό) όσων έζησαν κατά το μεγαλύτερο διάστημα του 20ού αιώνα. Εταιρείες που όλες μαζί αποτελούσαν κάποια στιγμή το 25% του συνολικού μεγέθους της ελληνικής βιομηχανίας.

Ο συγγραφέας φιλοδοξεί στο πολυσέλιδο πόνημά του να απαντήσει σε τρία βασικά ερωτήματα:

  • Εάν υπήρξε εφαρμοσμένη βιομηχανική καινοτομία στην Ελλάδα;
  • Εάν η ελληνική βιομηχανία συνεισέφερε στη βελτίωση των συνθηκών ζωής των Ελλήνων;
  • Εάν η βιομηχανία συνέβαλε στη μόρφωση και στην ανάπτυξη των τεχνικών και διοικητικών στελεχών της, καθώς και των Ελλήνων εργαζομένων συνολικά;

Τις απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα υποθέτω ότι μπορείτε να τις μαντέψετε. Για να καταφέρει όμως να απαντήσει τα ερωτήματά του, ο Λ. Αναστασάκης επιχειρεί έναν άθλο: εξετάζει με εξονυχιστική λεπτομέρεια τις υπό μελέτη εταιρείες και μέσα από τα ευρήματά του καταλήγει στα τόσο σημαντικά και ενδιαφέροντα συμπεράσματά του. Η εξέταση αυτή περιλαμβάνει την ιστορία της ιδρύσεως των εταιρειών, λεπτομέρειες για τη ζωή και το έργο των ιδρυτών τους και άγνωστα μέχρι σήμερα στοιχεία, που αποτελούν αποτέλεσμα προσωπικής του έρευνας και συζητήσεών του με πρόσωπα που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη διοίκηση των εταιρειών αυτών.»