Η φετινή συνέλευση του ΞΕΕ, συμπίπτοντας με τα 90 χρόνια λειτουργίας του θεσμού, ανέδειξε με ένταση τόσο τις προκλήσεις όσο και τη στρατηγική που εισηγείται ο κλάδος για την επόμενη ημέρα. Κυρίαρχο θέμα στην 13η Γενική Συνέλευση του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος η εκρηκτική άνοδος της βραχυχρόνιας μίσθωσης και η ασφυκτική πίεση που δέχεται η ξενοδοχειακή αγορά, ιδιαίτερα στην Αττική, όπου με βάση την έρευνα του ΙΤΕΠ (Ινστιτούτο Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων), σε κάθε ξενοδοχείο αντιστοιχούν 60 ακίνητα τύπου Airbnb.
Στρατηγική για το «αύριο» του κλάδου
Η Γενική Συνέλευση συγκέντρωσε εκατοντάδες ξενοδόχους από κάθε περιοχή της χώρας στο Metropolitan Expo, στο περιθώριο της έκθεσης ΧΕΝΙΑ. Στην κεντρική τοποθέτηση, ο πρόεδρος του ΞΕΕ, Αλέξανδρος Βασιλικός, παρουσίασε ένα πλαίσιο πέντε προτεραιοτήτων, οι οποίες –όπως υπογράμμισε– αποτελούν τον οδικό χάρτη για μια νέα εποχή στη φιλοξενία. Στο επίκεντρο τέθηκαν η αυθεντικότητα, η ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού, η βιωσιμότητα, η ανανέωση της κουλτούρας φιλοξενίας και η κοινωνική ευθύνη των ξενοδοχείων προς τις τοπικές κοινωνίες.
Ιδιαίτερο βάρος δόθηκε στη μετάβαση σε ένα μοντέλο λειτουργίας που συνδυάζει περιβαλλοντική ευαισθησία, τεχνολογική αναβάθμιση και συνεργασία με την Πολιτεία, ώστε η προσπάθεια να συνοδευτεί από χρηματοδοτικά εργαλεία και πρακτικές διευκολύνσεις, ειδικά για τις μικρότερες και πιο ευάλωτες επιχειρήσεις.
Η βραχυχρόνια μίσθωση «τρώει» τις αφίξεις
Παρά τα θετικά στοιχεία από τις αεροπορικές αφίξεις σε όλη τη διάρκεια του 2025, το ΙΤΕΠ παρουσίασε μια εικόνα που προβλημάτισε τους ξενοδόχους. Συγκεκριμένα, ότι η αύξηση των ταξιδιωτών δεν μεταφράστηκε σε ανάλογη ενίσχυση των πληροτήτων.
Μήνα με τον μήνα, οι αφίξεις ενισχύθηκαν, όμως οι πληρότητες κινήθηκαν υποτονικά ή ακόμα και αρνητικά. Το φαινόμενο αποδίδεται σχεδόν εξ ολοκλήρου στη διασπορά της ζήτησης προς τα καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης, τα οποία αναπτύσσονται με ταχύτητα που, σύμφωνα με τον κλάδο, υπερβαίνει τα όρια της ορθής λειτουργίας της αγοράς.
Το εύρημα που ταράζει τον κλάδο
Το πιο ηχηρό στοιχείο της έρευνας του ΙΤΕΠ προέρχεται από την Αττική, καθώς για κάθε ξενοδοχείο που λειτουργεί, υπάρχουν 60 καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης. Πρόκειται για αναλογία που ξεπερνά κατά πολύ τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και αναδεικνύει το μέγεθος της στρέβλωσης που βλέπει ο κλάδος.
Την ίδια στιγμή, περιοχές όπως η Σαντορίνη και η Αθήνα εμφανίζουν ποσοστά διανυκτερεύσεων σε Airbnb υπερδιπλάσια από τον πανευρωπαϊκό μέσο όρο, με 55% και 40% αντίστοιχα, όταν στην ΕΕ η αντίστοιχη τιμή είναι 19,7%.
Τα δεδομένα αυτά, όπως επισημάνθηκε στη συνέλευση, δεν αποτελούν απλώς ένδειξη τάσεων, αλλά δείχνουν ότι μέρος των εσόδων που παραδοσιακά κατευθυνόταν στα ξενοδοχεία διοχετεύεται πλέον σε δραστηριότητες που δεν υπόκεινται στους ίδιους κανόνες λειτουργίας, φορολόγησης και ασφάλειας.
Τα συμπεράσματα του ΙΤΕΠ
Η παρουσίαση του ΙΤΕΠ ανέδειξε και μια σειρά ακόμη κρίσιμων ζητημάτων:
-Η επιβάρυνση των ξενοδοχείων από φόρους είναι σχεδόν διπλάσια από τον μέσο όρο της ελληνικής οικονομίας.
-Σε σύγκριση με ανταγωνιστικούς προορισμούς, όπως Ισπανία, Τουρκία, Ιταλία, Πορτογαλία, η Ελλάδα εμφανίζει υψηλότερο ποσοστό φορολογικής πίεσης, γεγονός που περιορίζει την ανταγωνιστικότητα του κλάδου.
-Η προστιθέμενη αξία που δημιουργεί ο ξενοδοχειακός τομέας είναι πολλαπλάσια της αρχικής δαπάνης, καθώς κάθε 1 ευρώ που ξοδεύει ο επισκέπτης μετατρέπεται σε 1,55 ευρώ για την οικονομία.
-Στην απασχόληση, η συμβολή των ξενοδοχείων παραμένει καθοριστική, καθώς κάθε 1 εκατ. ευρώ δαπάνης δημιουργεί σχεδόν 30 θέσεις πλήρους απασχόλησης.
-Παράλληλα, ενθαρρυντική θεωρείται η σταδιακή αποκλιμάκωση στο έλλειμμα προσωπικού, που από το 22% το 2021 έχει περιοριστεί στο 14%.
Ξενοδοχεία εναντίον της Booking.com
Ο κλάδος επανέλαβε την ανάγκη για «δίκαιους κανόνες» που θα ισχύουν για όλους, ήτοι ξενοδοχεία και πλατφόρμες, τόσο βραχυχρόνιας μίσθωσης όσο και online κρατήσεων. Μάλιστα, έγινε γνωστό ότι 1.000 ελληνικά ξενοδοχεία συμμετέχουν ήδη στις ευρωπαϊκές νομικές διαδικασίες κατά της Booking.com, διεκδικώντας αυστηρότερο πλαίσιο και μεγαλύτερη διαφάνεια.
Από την άλλη πλευρά, η καμπάνια «Μιλάμε για τη ζωή μας» συνεχίζεται με στόχο την ενημέρωση πολιτών και φορέων για τις κοινωνικές επιπτώσεις της ανεξέλεγκτης εξάπλωσης της βραχυχρόνιας μίσθωσης, από την αύξηση των ενοικίων στις πόλεις, μέχρι την πίεση στις τοπικές υποδομές.
Η πορεία των ξενοδοχείων τον Οκτώβριο και οι επενδύσεις στη βιωσιμότητα
Η εικόνα του Οκτωβρίου, όπως αποτυπώθηκε στην τελευταία έρευνα του ΙΤΕΠ, δείχνει βελτιωμένες πληρότητες, αλλά πιεσμένες τιμές δωματίων. Τα εποχικά ξενοδοχεία κινήθηκαν υψηλότερα, ενώ σε περιοχές όπως η Κρήτη και το Νότιο Αιγαίο καταγράφηκαν σημαντικές επιδόσεις παρά την πίεση της αγοράς.
Την ίδια στιγμή, η στροφή προς τη βιωσιμότητα αποτυπώνεται σε επενδύσεις που ξεπερνούν τα 800 εκατ. ευρώ ετησίως. Από ενεργειακές αναβαθμίσεις μέχρι συστήματα εξοικονόμησης νερού και μείωσης αποβλήτων, ο κλάδος επιχειρεί να χτίσει ένα μοντέλο λειτουργίας που συνδυάζει ανταγωνιστικότητα και περιβαλλοντική συνείδηση.
Η συνέλευση του ΞΕΕ έκλεισε με το μήνυμα ότι η ελληνική φιλοξενία έχει αποδείξει πως μπορεί να πρωταγωνιστεί, αλλά για να συνεχίσει να το κάνει χρειάζεται σύγχρονο πλαίσιο, καθαρούς κανόνες και πολιτικές που θα επιτρέψουν στα ξενοδοχεία να ανταγωνιστούν με ίσους όρους.
