Στην τελική της φάση εισέρχεται η παραχώρηση της Εγνατίας Οδού, ύψους 1,31 δισ., με στόχο να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία αν είναι αυτό εφικτό πριν τα Χριστούγεννα, αλλά σε κάθε περίπτωση πριν την έλευση του 2026, ακόμη και αν αυτό γίνει την τελευταία ημέρα του 2025.
Η άμεση ψήφιση του νομοσχεδίου είναι ο άμεσος στόχος ώστε να περάσει ο οδικός άξονας υπό τη διαχείριση και λειτουργία του παραχωρησιούχου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – EGIS.
Να σημειωθεί ότι η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ είχε δηλώσει την προσδοκία έως το τέλος του έτους να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία έχοντας καθόλα έτοιμο το χρηματοδοτικό σκέλος, ενώ σχετική αναφορά γίνεται και στο IR Report για τα οικονομικά μεγέθη 9μήνου 2025. Σύμφωνα δε με αναλυτές, η Εγνατία Οδός αναμένεται να αποφέρει μέσο EBITDA 190–475 εκατ. ευρώ μετά την πενταετή περίοδο κατασκευής, με μέσο περιθώριο 75%.
Μετά τη θετική γνωμοδότηση του Ελεγκτικού Συνεδρίου και την κατάθεση προς κύρωση στη Βουλή σχετικού νομοσχεδίου, η διαδικασία για το οποίο εκτιμάται σε δέκα εργάσιμες ημέρες, ο στόχος της κυβέρνησης να κλείσει η συμφωνία άμεσα γίνεται ορατός, αφού τα έσοδα από το τίμημα άνω του 1,3 δισ. ευρώ, έχει προβλεφθεί και στον προϋπολογισμό, και κλείνει μια διαδικασία που τρέχει επί μακρόν.
Η0 Εγνατία Οδός, σχεδόν δεκαπέντε χρόνια μετά την ένταξή της στο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων και πάνω από τρία -τέσσερα χρόνια μετά τον διαγωνισμό, ετοιμάζεται να αλλάξει χέρια και να εισέλθει σε μια νέα φάση λειτουργίας, επενδύσεων και αναβάθμισης.
Να σημειώσουμε ότι το Ελεγκτικό Συνέδριο έδωσε το ΟΚ στην αλλαγή της σύμβασης ώστε το κόστος πιστοποίησης των σηράγγων να αναλάβει ο παραχωρησιούχος με δαπάνη του δημοσίου.
Πρόκειται για εργασίες που σκοπό έχουν την ενίσχυση της ασφάλειας και αναβάθμιση των σηράγγων, ως σήραγγες Κατηγορίας Ε, και οι οποίες δεν ολοκληρώθηκαν από την Εγνατία Οδό.
Από το προβλεπόμενο τίμημα των 1,512 δισ. ευρώ, που όμως θα προσαρμοσθεί βάσει των τρεχουσών χρηματοοικονομικών δεδομένων, ποσό 180 εκατ. ευρώ αποδίδεται σε διακριτό λογαριασμό του Δημοσίου για να χρησιμοποιηθεί ως αποζημίωση στον Παραχωρησιούχο ως δαπάνη για τις σήραγγες, στο πλαίσιο δηλαδή της αναβάθμισής τους.
Όπως, μεταξύ άλλων, αναφέρεται από τις διατάξεις του υπόψη σχεδίου νόμου, προκαλείται επί του κρατικού προϋπολογισμού και επί του προϋπολογισμού λοιπών φορέων Γενικής Κυβέρνησης (Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας Α.Ε.), εφάπαξ δαπάνη του κρατικού προϋπολογισμού, ύψους 60 εκατ. ευρώ, από την καταβολή της Χρηματοδοτικής Συμβολής του Δημοσίου, για την υλοποίηση του Έργου Παραχώρησης της Εγνατίας Οδού και των τριών κάθετων αξόνων, στην περίπτωση που η εν λόγω υποχρέωση δεν καλυφθεί με απομείωση της Αμοιβής Παραχώρησης προς τον Παραχωρητή.
Επίσης, προβλέπεται δαπάνη από την υλοποίηση υποχρεώσεων του Δημοσίου έναντι του Παραχωρησιούχου (απαλλοτριώσεις, πρόσθετες κατασκευές, αποζημιώσεις για Γεγονότα Καθυστέρησης και Γεγονότα Ευθύνης του Δημοσίου, επίλυση διαφορών κ.α.), κατ’ εφαρμογή των ειδικότερων προβλέψεων της Σύμβασης Παραχώρησης Υπηρεσιών.
Στο σχετικό άρθρο με τίτλο «Λογαριασμός Χρηματοδότησης Εργασιών Σηράγγων», γίνεται αναφορά σε ποσό 180.000.000 ευρώ του τιμήματος της Σύμβασης Παραχώρησης της Εγνατίας Οδού και των τριών (3) Καθέτων Οδικών Αξόνων, που χρησιμοποιείται αποκλειστικά και μόνο από το Δημόσιο για τη χρηματοδότηση αποζημιώσεων. Προβλέπεται ότι οι ΓΕΚ Τέρνα/EGIS θα καταβάλλουν 1.512.700.000 ευρώ (και Ετήσια Αμοιβή), αν και το τίμημα θα προσαρμοστεί με τα νέα δεδομένα επιτοκίων και κόστους.
Ποια είναι η Εγνατία Οδός
Η Εγνατία Οδός είναι οδικός άξονας, μήκους εξακοσίων πενήντα οκτώ (658) χιλιομέτρων, διαχωρισμένων ρευμάτων κυκλοφορίας, με πλήρη έλεγχο των προσβάσεων. Εκτείνεται από την Ηγουμενίτσα μέχρι τους Κήπους (στη συνοριακή πύλη με την Τουρκία) και διέρχεται από τη μητροπολιτική περιοχή της Θεσσαλονίκης. Η Εγνατία Οδός συνδέεται με την Αλβανία, τη Βόρεια Μακεδονία, τη Βουλγαρία και την Τουρκία μέσω έντεκα (11) καθέτων οδικών αξόνων.
Τρεις (3) από τους οδικούς αυτούς κάθετους άξονες, με συνολικό μήκος διακοσίων είκοσι πέντε (225) χιλιομέτρων, αποτελούν μέρος της κυρούμενης σύμβασης παραχώρησης υπηρεσιών και ειδικότερα: α) ο οδικός άξονας Σιάτιστα – Ιεροπηγή/Κρυσταλλοπηγή που οδηγεί στην Αλβανία (Kapshtice), β) ο οδικός άξονας Χαλάστρα – Εύζωνοι που οδηγεί στη Βόρεια Μακεδονία (Gevgeli) και γ) ο οδικός άξονας Θεσσαλονίκη – Σέρρες Προμαχώνας που οδηγεί στη Βουλγαρία (Kulata).
Κατά τη διάρκεια των 35 ετών της σύμβασης παραχώρησης προβλέπεται να εκτελεστούν εργασίες βαριάς συντήρησης συνολικού κόστους 1,8 δισ. ευρώ. Οι εργασίες αυτές αφορούν κυρίως αντικαταστάσεις ασφαλτικών και οδοστρωμάτων, βαριά συντήρηση τεχνικών έργων (γέφυρες, σήραγγες) αντικαταστάσεις οριζόντιας και κάθετης σήμανσης (πινακίδες, διαγράμμιση) και αντικατάσταση μεταλλικών στηθαίων ασφαλείας. Η Σύμβαση προβλέπει επίσης την κατασκευή και 16 Σταθμών Εξυπηρέτησης Αυτοκινητιστών (ΣΕΑ) και 12 σύγχρονων χώρων στάθμευσης και αναψυχής κατά μήκος του οδικού άξονα.
Όπως πολλάκις έχει αναφερθεί και έχει σημειώσει ο υφυπουργός Υποδομών, κ. Ν. Ταχιάος, «η παραχώρηση θα προχωρήσει όχι γιατί αποτελεί μια μνημονιακή υποχρέωση, αλλά και γιατί η παραχώρηση είναι προϋπόθεση αυτή τη στιγμή για την αναβάθμιση της Εγνατίας Οδού».
Όπως προβλέπεται στο ν/σ, έως την 5η επέτειο από την έναρξη παραχώρησης κάθε αρχικός μέτοχος μπορεί να μεταβιβάσει έως και το 49% των μετοχών του στον Παραχωρησιούχο, ο επικεφαλής υποχρεούται να διατηρεί έως το ίδιο χρονικό ορίζοντα τουλάχιστον το 34%, ενώ θυμίζουμε ότι προβλέπεται και η εισαγωγή στο Χρηματιστήριο.
Εντός 24 μηνών ο παραχωρησιούχος οφείλει να εγκαταστήσει μικτό σύστημα διοδίων αναλογικής χρέωσης σε τμήματα του οδικού άξονα και «ανοιχτό» σε υπόλοιπα με ειδικό σύστημα αναλογικής χρέωσης (rebate, υβριδικό σύστημα) στους Α/Κ στις περιοχές Καβάλας, Θεσσαλονίκης, Σιάτιστα, Ιωάννινα, Αλεξανδρούπολη. Η τιμή διοδίων έχει οριστεί σε 0,04 ευρώ/χλμ. (πλέον ΦΠΑ). Μάλιστα, μέσα στα επόμενα τρία χρόνια αναμένεται να αυξηθεί στα 0,065.
Επίσης, περιγράφονται αναλυτικά ζητήματα που αφορούν στην εκτέλεση των επικείμενων εργασιών, στο σχετικό χρονοδιάγραμμα και στις προβλεπόμενες προθεσμίες, καθώς και στις ποινικές ρήτρες σε περίπτωση μη τήρησής τους.
