Μια ακόμη θετική είδηση μας ήρθε από τον κόσμο του σκακιού. Μια σημαντική διάκριση με φόντο τα 64 ασπρόμαυρα τετράγωνα και υποστήριξη από τη νεοφυή επιχειρηματική... σκακιέρα, αποδεικνύει ότι η καινοτομία και το πνεύμα συναντιούνται με όμορφους τρόπους.
Το τριήμερο 25-27 Απριλίου η εμβληματική κεντρική αίθουσα του Πανεπιστημίου Αθηνών γέμισε σκακιέρες. Από πάνω τους έσκυψαν περίφημοι σκακιστές πασχίζοντας να λύσουν τα προβλήματα του 18ου Πανευρωπαϊκού Πρωταθλήματος Λύσης Σκακιστικών Προβλημάτων.
Το σκάκι είναι μια έννοια προσιτή σε όλους. Το Chess Solving ωστόσο είναι κάτι που λίγοι γνωρίζουν. Όσοι όμως το πλησιάσουν, συνήθως το αγαπούν με το ίδιο πάθος που αγαπάει κανείς τον αθλητισμό και την τέχνη.
Η ελληνική σκακιστική κοινότητα είναι από τις δυναμικότερες παγκοσμίως στον τομέα αυτό, με μόνο την Ρωσία να την ξεπερνά σε αριθμό επίσημων αθλητών. Έτσι το αποτέλεσμα δεν άργησε να επιβεβαιώσει την «παράδοση» της χώρας μας, αφού η Εθνική μας Ομάδα με τους Νίκο Σιδηρόπουλο, Σταμάτη Κούρκουλο-Αρδίτη, Παναγιώτη Κονιδάρη και Νίκο Μενδρινό έκανε την έκπληξη και ξεπερνώντας ομάδες-υπερδυνάμεις του χώρου κατέκτησε τη 2η θέση.
Χορηγός στο Πανευρωπαϊκό Chess Solving στο οποίο η χώρα μας κατέκτησε για 1η φορά τη 2η θέση ήταν η ελληνική ΑΙ startup, Caius.
Τι είναι το Chess Solving
O όρος «Καλλιτεχνικό Σκάκι» περιλαμβάνει τη σύνθεση και τη λύση σκακιστικών προβλημάτων. Τα προβλήματα δεν είναι θέσεις που προέκυψαν σε μια παρτίδα δύο αντιπάλων αλλά κατασκευασμένες, αφού γεννήθηκαν από τη δημιουργική φαντασία ενός σκακιστή, που τον ονομάζουμε «συνθέτη». Όπως γεννιέται ένα κομμάτι μουσικής από έναν μουσικοσυνθέτη. Ένα σκακιστικό πρόβλημα ζητάει από κάποιον (που τον ονομάζουμε «λύτη») να το λύσει σωστά σύμφωνα με την εκφώνησή του (πχ «ματ σε 2 κινήσεις», «παίζουν τα λευκά και νικούν» κ.ο.κ).
«Η σύνθεση σκακιστικών προβλημάτων έχει ιστορία αιώνων (τα πρώτα συναντιούνται σε αραβικά χειρόγραφα του πρώιμου μεσαίωνα), οι διαγωνισμοί λύσης ωστόσο (Chess Solving) δεν αριθμούν παρά ζωή μερικών δεκαετιών» αναφέρει ο Παναγιώτης Κονιδάρης.
«Η Ελλάδα τους υποστηρίζει σταθερά φέρνοντας μεγάλες διοργανώσεις (5 παγκόσμια και 3 πανευρωπαϊκά) στη χώρα μας. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο πρόεδρος της παγκόσμιας ομοσπονδίας WFCC με τη μεγαλύτερη θητεία, ο Χάρης Φουγιαξής, είναι συμπατριώτης μας, εξηγεί ο κ. Κονιδάρης.
«Ήδη με γοήτευε από πολύ μικρό η επίλυση ενός δύσκολου σκακιστικού προβλήματος που σε ανταμείβει με μία όμορφη λύση», συμπληρώνει ο Σταμάτης Κούρκουλος - Αρδίτης. «Οπότε όταν ανακάλυψα αρκετά νέος τα καλλιτεχνικά προβλήματα μέσα από περιοδικά -παλιά «BCM» του πατέρα μου και φυσικά το ελληνικό «Σκάκι για Όλους»- έγινε αγαπημένη ασχολία. Σύντομα, χάρη και στη δραστήρια ελληνική κοινότητα, μπήκα στη διαδικασία να λύσω και αγωνιστικά».
Σίγουρα πολλές δεξιότητες μεταφέρονται από την προπόνηση μου στο Over the Board (OTB) σκάκι κατά την οποία έχω λύσει π.χ. αναρίθμητες σπουδές» συνεχίζει. «Επίσης ενόψει του πανευρωπαϊκού βοήθησε πολύ μια επιπλέον προσπάθεια να εξοικειωθώ με τα πιο ανορθόδοξα προβλήματα (selfmates και helpmates) τα οποία διαφέρουν, ειδικά τα δεύτερα, από το σκεπτικό που είμαι συνηθισμένος. Πιστεύω όμως το πιο βασικό στοιχείο είναι ότι όλα τα παραπάνω τα κάνω κυρίως για ευχαρίστηση και το αποτέλεσμα είναι δευτερεύον».
Το Chess Solving στην Ελλάδα
Η εξέλιξη του Chess Solving, ως έναν βαθμό, συμβαδίζει με την εξέλιξη του σκακιού· όσο πιο δημοφιλής είναι η ευρύτερη οικογένεια του σκακιού, τόσο περισσότερο τροφοδοτείται και το Chess Solving. Το Chess Solving όμως έχει αποκτήσει με τον χρόνο μια δική του, ανεξάρτητη υπόσταση.
«Η πρώτη μου επαφή με τον χώρο ήρθε το 2014, όταν ο Νίκος Μενδρινός οργάνωσε έναν παράλληλο διαγωνισμό σε πολλές ελληνικές πόλεις με σκοπό τη διάδοση του αθλήματος» αποκαλύπτει ο Νίκος Σιδηρόπουλος. Εκ του αποτελέσματος, αποδείχτηκε μια πετυχημένη κίνηση. Από εκεί και πέρα, η ενασχόλησή μου οφείλεται στον συνδυασμό του ότι λατρεύω να λύνω προβλήματα και είμαι ιδιαίτερα καλός σε αυτό».
Η ύπαρξη διεθνών διαγωνισμών όπως το παγκόσμιο και το πανευρωπαϊκό πρωτάθλημα που διοργανώνονται ετησίως, σίγουρα βοηθάει. Όπως συμβαίνει και σε άλλους τομείς, κόσμο προσελκύουν και οι επιτυχίες. «Ελπίζω το αργυρό μετάλλιο που κατέκτησε η χώρα μας στο πρόσφατο πανευρωπαϊκό πρωτάθλημα να δώσει μια ώθηση στην αναγνωρισιμότητα και τη δημοφιλία του αθλήματος στη χώρα μας και να βοηθήσει στην περαιτέρω ανάπτυξή του» καταλήγει ο κ. Σιδηρόπουλος.
Επόμενοι στόχοι;
Σύμφωνα με τον Γιώργο Μενδρινό, «Δεδομένου ότι το ECSC ήταν η εναρκτήρια διοργάνωση του πρώτου WFCC Fujairah Grand Prix, το «βάρος» ήταν μεγάλο. Πρόκειται για ένα νέο θεσμό που συνενώνει τα ισχυρότερα τουρνουά Chess Solving παγκοσμίως, προσφέροντας και σημαντικά χρηματικά έπαθλα. Η στενή μας συνεργασία με τον director του Grand Prix, Dr. Aal Barket Abdulla Ali ήταν καταλυτική. Ωστόσο τίποτα δεν ήταν εύκολο. Όπως πολύ χαρακτηριστικά δήλωσε ο Πρόεδρος της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας WFCC κ. Marjan Kovačević: «Η ιδέα να χρησιμοποιηθεί το Πανεπιστήμιο Αθηνών ήταν τολμηρή και πολύπλοκη· απαίτησε πολλή επιπλέον δουλειά και σημαντική επένδυση, όμως τελικά άξιζε τον κόπο. Το ιστορικό αυτό κτίριο θα αποτελέσει το σύμβολο του 18ου ECSC στο μέλλον.»
Μέσα από μία καλά οργανωμένη ομάδα εθελοντών αλλά και την αμέριστη στήριξη του ΕΚΠΑ και της Ελληνικής Σκακιστικής Ομοσπονδίας υπερβήκαμε όλα τα εμπόδια εγκαίρως. Παράλληλα η Caius, εταιρεία προγραμματισμού ανέλαβε την online κάλυψη των αγώνων, το ξενοδοχείο ΤΙΤΑΝΙΑ και το γραφείο Athenian Tours προσέφεραν τις υπηρεσίες τους στους συμμετέχοντες… Πρόκειται για μια ομαδική δουλειά θα λέγαμε!».
Όσο για τον Νίκο Μενδρινό, εκείνος στέκεται στο δρόμο που πρέπει να διανυθεί ώστε να υπάρξουν περισσότερα κίνητρα για ακόμη πιο ενεργή ενασχόληση με το Chess Solving. «Πράγματι ένας επαγγελματίας σκακιστής, ένας ισχυρός GM στο ΟΤΒ σκάκι όπως ο Σταμάτης, έχει προσκλήσεις σε ισχυρά διεθνή τουρνουά, αμοιβές για τη συμμετοχή του και μόνο, χρηματικά έπαθλα, προπονήσεις… Τι αντίστοιχο μπορεί να αντιπαρατάξει το Καλλιτεχνικό Σκάκι; Τουλάχιστον τα μισά μέλη των ελληνικών Εθνικών Ομάδων που πήραν μέρος στο ECSC «πλήρωσαν και από την τσέπη τους» τελικά! Είναι φανερό ότι για να ενισχυθεί η κορυφή της πυραμίδας (για τη βάση της πασχίζουν αφιλοκερδώς λίγοι «ρομαντικοί» του χώρου…) είναι απαραίτητο να υπάρξουν κίνητρα!»
Γιατί λοιπόν Chess Solving;
Θα περιμένετε κάτι τετριμμένο του στυλ «το σκάκι οξύνει την κριτική ικανότητα, βελτιώνει τη μνήμη και προφυλάσσει από το Αλτσχάιμερ». Όχι όμως. Θα ασχοληθεί με το Καλλιτεχνικό Σκάκι κάποιος που γνώρισε το περιεχόμενο των σκακιστικών προβλημάτων και το «ερωτεύτηκε». Και θα ασχοληθεί με το Chess Solving κάποιος που συναρπάζεται από την αγωνιστική διαδικασία της λύσης. Για να θυμηθούμε τα λόγια του μεγάλου μαθηματικού Henri Poincaré:
«Ο επιστήμονας δεν μελετάει τη φύση επειδή είναι χρήσιμη. Την μελετάει επειδή τον ενθουσιάζει και τον ενθουσιάζει επειδή είναι όμορφη».
