Τα τελευταία χρόνια η εκρηκτική άνοδος της χρήσης πλατφορμών ηλεκτρονικού εμπορίου (e-retail), όπως είναι το Amazon και το eBay έχει συμβάλει σημαντικά στην ανάπτυξη του διαδικτυακού λιανικού εμπορίου.
Αξίζει να αναλογιστεί κάποιος ότι το 2011 το ηλεκτρονικό εμπόριο αντιπροσώπευε το 5% των συνολικών λιανικών πωλήσεων, παγκοσμίως, ενώ το 2020, με την έναρξη της πανδημίας, είχε αυξηθεί σε πάνω από το 16% των λιανικών πωλήσεων.
Η έκρηξη των ηλεκτρονικών συναλλαγών λιανικής, με τη σταδιακή επαναφορά των αγορών σε μια νέα κανονικότητα, βρίσκεται σε τροχιά σταθεροποίησης. Παρ’ όλα αυτά, η σταθεροποίηση σε μέσους όρους (προ και μετά Covid-19) δείχνουν μικρές αλλά σταθερές αυξητικές τάσεις.
Στην Ευρώπη, όπως δείχνουν τα στοιχεία του Euro Commerce, ο κύκλος εργασιών στο ευρωπαϊκό ηλεκτρονικό εμπόριο B2C έχει σημειώσει αύξηση 6%, περίπου την τελευταία διετία, παρότι ο ρυθμός ανάπτυξης βαίνει μειούμενος.
Η έλλειψη γρήγορου Internet και η προβληματική κάλυψη 4G ή 5G του συνόλου της Ελλάδας, προκαλεί σημαντικό πρόβλημα τόσο στην ανάπτυξη της ψηφιακής ωριμότητας του γενικού πληθυσμού, όσο και στην επιχειρηματική ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου.
Στη νέα «κανονικότητα» δεν υπάρχουν σταθερές διαδικασίες που θα διατηρούνται για πολλά χρόνια. Όπως έχουμε δει τα τελευταία χρόνια, το περιβάλλον μεταλλάσσεται και μετασχηματίζεται ανάλογα με τη μείωση της γεωγραφικής απόστασης, τις οικονομικότερες και συμφέρουσες τιμές και, κυρίως, την αμεσότητα και την διαθεσιμότητα προϊόντων.
Από την άλλη πλευρά, ηλεκτρονικές πωλήσεις κρύβουν πλήθος κινδύνων με πιο σημαντικό την απώλεια χρημάτων μέσω εξαπάτησης κλπ., ενώ στερούν από τον καταναλωτή την εμπειρία να γνωρίσει το προϊόν από κοντά, αντί να το επιλέξει από μια φωτογραφία, χωρίς να ξέρει αν του ταιριάζει.
Αυτός είναι και ο βασικός λόγος για τον οποίο αρχίζει να επικρατεί το μοντέλο «Phygital», δηλαδή φυσική και ηλεκτρονική εμπειρία ταυτόχρονα Η πρακτική αυτή προσφέρει αρχικά τη δυνατότητα της ηλεκτρονικής έρευνας της αγοράς, και στη συνέχεια την αγορά από το φυσικό κατάστημα.
Τα logistics
Ο κλάδος των logistics μέχρι σήμερα ήταν συνδεδεμένος κυρίως με τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις για τις οποίες είχε μεγάλη σημασία η αλυσίδα μαζικής διακίνησης προϊόντων από το αρχικό στάδιο (πρώτες ύλες) μέχρι το τελικό (παράδοση στον πελάτη).
Όμως η διάδοση του ηλεκτρονικού εμπορίου έχει γίνει καταλύτης για τον τρόπο με τον οποίο διακινούνται τα εμπορεύματα ακόμα και από τις μικρότερες επιχειρήσεις που ανήκουν στον κλάδο του λιανεμπορίου.
Στα φυσικά καταστήματα, ο πελάτης ήταν εκείνος που ερχόταν στο σημείο πώλησης και προμηθευόταν επιτόπου το προϊόν που τον ενδιέφερε. Με τη διάδοση του e-commerce τα δεδομένα αλλάζουν καθώς πλέον η ευθύνη για την παράδοση του προϊόντος μεταφέρεται στην επιχείρηση.
Την ανάγκη αυτή έχουν αντιληφθεί οι οργανισμοί που δραστηριοποιούνται αμιγώς στον κλάδο των logistics, με αποτέλεσμα να έχουν προχωρήσει σε σημαντικές αλλαγές, ώστε να μπορούν να εξυπηρετούν και τις μικρότερες επιχειρήσεις.
Νέες επενδύσεις γίνονται στην δημιουργία μεγάλων κεντρικών αποθηκευτικών χώρων αλλά και μικρότερων σταθμών διαλογής και παράδοσης προϊόντων (dark rooms), στον τελικό πελάτη. Παράλληλα, οι εταιρείες διακίνησης εμπορευμάτων προσπαθούν να ελαχιστοποιήσουν τους χρόνους παράδοσης των προϊόντων και να καλύψουν γεωγραφικά όλο και περισσότερες περιοχές.
Η επιλογή του σωστού συνεργάτη logistics είναι μια βασική παράμετρος για την επιτυχία ενός online καταστήματος. Καθυστερημένες και λανθασμένες παραδόσεις, υψηλά κόστη διακίνησης και έλλειψη ευελιξίας, είναι προβλήματα που μπορούν να εκτροχιάσουν οποιαδήποτε προσπάθεια δημιουργίας ηλεκτρονικού καταστήματος.
Τα σημεία στα οποία πρέπει να δώσει ιδιαίτερη έμφαση η επιχείρηση προκειμένου να βρει έναν αποτελεσματικό logistic partner, είναι:
α) Ο χρόνος παράδοσης προϊόντων. Γρήγορη παράδοση προϊόντων: Η εταιρεία logistics θα πρέπει να διασφαλίζει σταθερά γρήγορους χρόνους παράδοσης και να μην παρατηρούνται διακυμάνσεις, γεγονός που μπορεί να πλήξει την αξιοπιστία του καταστήματος. Γενικότερα, οι χρόνοι παράδοσης μειώνονται όλο και πιο πολύ. Αναμένεται ότι τα επόμενα χρόνια οι παραδόσεις θα μπορούν να ολοκληρώνονται εντός 24ωρων.
β) Ακρίβεια στην παράδοση: Η χρήση ενός πληροφοριακού συστήματος επιτρέπει την παράδοση του σωστού προϊόντος (μέγεθος, χρώμα, τύπος) στον σωστό πελάτη.
γ) Ευελιξία: Η κίνηση κάποιων ηλεκτρονικών καταστημάτων είναι εποχική. Π.χ. ένα e-shop με χριστουγεννιάτικα είδη θα έχει προφανώς πολύ μεγαλύτερη κίνηση την περίοδο των Χριστουγέννων και ο logistics partner θα πρέπει να είναι σε θέση να ανταποκρίνεται σε αυτήν την ζήτηση.
δ) Αποθήκευση: Οι χώροι αποθήκευσης θα πρέπει να καλύπτουν τις απαιτήσεις για τα προϊόντα που διακινούνται. Επιπλέον θα πρέπει να δίνεται η δυνατότητα της συνεχούς ηλεκτρονικής παρακολούθησης για τις ποσότητες αλλά και τις ημερομηνίες λήξης των προϊόντων.
ε) Reverse Logistics : Να παρέχεται η δυνατότητα διαχείρισης των επιστροφών από τους πελάτες. Μια παράμετρος ιδιαίτερα σημαντική στο ηλεκτρονικό εμπόριο, καθώς ο αριθμός των επιστροφών είναι μεγαλύτερος σε σχέση με το συμβατικό εμπόριο, αφού οι πελάτες δεν έχουν τη δυνατότητα δοκιμής του προϊόντος.
