Σε τροχιά τελικών αποφάσεων εισέρχεται το έργο-ορόσημο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου, καθώς αύριο συγκαλείται νέα τηλεδιάσκεψη μεταξύ των εμπλεκόμενων πλευρών – ΑΔΜΗΕ, ΡΑΑΕΥ, ΡΑΕΚ και Κομισιόν με στόχο την επίτευξη συμφωνίας επί του ρυθμιζόμενου εσόδου του έργου.
Η νέα συνάντηση έρχεται μία εβδομάδα μετά την προηγούμενη – την περασμένη Τρίτη – η οποία κατέληξε σε αδιέξοδο. Η ΡΑΕΚ, παρά τις πιέσεις, δεν ήταν τότε έτοιμη να εγκρίνει το συμφωνημένο έσοδο για τον ΑΔΜΗΕ, επικαλούμενη την ανάγκη περαιτέρω ελέγχου των οικονομικών στοιχείων και την αναμονή εσωτερικής έγκρισης από τον Κύπριο Διαχειριστή.
Η αυριανή τηλεδιάσκεψη αναμένεται να αποδειχθεί κρίσιμη για τη βιωσιμότητα και χρηματοδότησή του μεγαλεπήβολου project, το οποίο βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι.
Το «κλειδί» των 572 εκατομμυρίων
Το επίμαχο ζήτημα αφορά την έγκριση του ρυθμιζόμενου εσόδου του ΑΔΜΗΕ από τη ΡΑΕΚ, μέσω της αναγνώρισης επενδυτικών δαπανών (CAPEX) συνολικού ύψους 572 εκατ. ευρώ για την περίοδο 2024–2025. Η ελληνική πλευρά, μέσω της ΡΑΑΕΥ, έχει ήδη εγκρίνει το μερίδιο που της αναλογεί: 220 εκατ. ευρώ, που αντιστοιχεί στο 37% του συνολικού κόστους, με απόδοση 7,22%.
Η υπόλοιπη χρηματοδότηση (περίπου 352 εκατ. ευρώ) αφορά την κυπριακή πλευρά, η οποία θα την καλύψει μέσω καταναλωτών και δημόσιας στήριξης, με WACC (απόδοση κεφαλαίων) στο 8,3%. Ωστόσο, καμία εκταμίευση δεν μπορεί να προχωρήσει χωρίς επίσημη απόφαση της ΡΑΕΚ.
Πολιτική στήριξη από Λευκωσία
Σημαντικό σήμα προόδου έδωσε ο Κύπριος υπουργός Ενέργειας, Γιώργος Παπαναστασίου, ο οποίος από το βήμα των «Διαλόγων της Νισύρου» διαβεβαίωσε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία και η ΡΑΕΚ θα προχωρήσουν σύντομα στην έκδοση απόφασης που θα επιτρέπει την έγκριση του εσόδου.
Μάλιστα, υπενθύμισε τη δέσμευση της κυβέρνησης της Κύπρου να χρηματοδοτήσει το έργο με 25 εκατ. ευρώ τον χρόνο για πέντε έτη, συνολικά έως και 125 εκατ. ευρώ κατά την περίοδο κατασκευής. Πρόκειται για κονδύλια που έχουν ήδη προβλεφθεί, αλλά δεν μπορούν να εκταμιευθούν χωρίς το «πράσινο φως» της ΡΑΕΚ.
Προσδοκίες και κίνδυνοι
Η προσδοκία όλων των πλευρών είναι ότι η αυριανή σύσκεψη θα φέρει επιτέλους την πολυπόθητη απόφαση, δίνοντας τέλος σε ένα θρίλερ που κρατά μήνες. Εάν η ΡΑΕΚ προχωρήσει στην έγκριση, το έργο θα μπορεί να προσελκύσει τραπεζική και θεσμική χρηματοδότηση, να συνεχιστεί κανονικά η κατασκευή του καλωδίου από τη Nexans και να τηρηθούν τα χρονοδιαγράμματα με στόχο πόντιση το 2026 και πλήρη λειτουργία το 2029.
Αντιθέτως, μια νέα καθυστέρηση θα ενισχύσει την επενδυτική αβεβαιότητα, ενδέχεται να οδηγήσει σε παύση πληρωμών από τον ΑΔΜΗΕ και, εντέλει, σε αναστολή του έργου.
Έργο στρατηγικής σημασίας
Το Great Sea Interconnector δεν αποτελεί απλώς ένα τεχνικό έργο υποδομής. Είναι ένας ενεργειακός «διάδρομος» που ενώνει την Κύπρο με την ευρωπαϊκή ηπειρωτική αγορά ηλεκτρισμού, μειώνοντας τον ενεργειακό απομονωτισμό της χώρας και ενισχύοντας την ανθεκτικότητα του συστήματος στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο.
Για τον λόγο αυτό, η πίεση από την Κομισιόν είναι πλέον εμφανής, καθώς το έργο φέρει τη σφραγίδα της στρατηγικής για την ενεργειακή μετάβαση και την ασφάλεια εφοδιασμού της Ευρώπης.
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, οι εργασίες πόντισης του καλωδίου μπορούν να ξεκινήσουν το πρώτο τρίμηνο του 2026, υπό την προϋπόθεση ότι θα ολοκληρωθούν και οι γεωτεχνικές μελέτες του βυθού ως το τέλος του 2025. Η πλήρης λειτουργία του Interconnector προγραμματίζεται για το 2029.
