Η Αθήνα υποδέχεται την Κυριακή 16 Νοεμβρίου τον πρόεδρο της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι, σε μια επίσκεψη με έντονο συμβολισμό αλλά και ξεκάθαρη ατζέντα: ενέργεια, ασφάλεια εφοδιασμού και περιφερειακή διασυνδεσιμότητα.
Το πρόγραμμα περιλαμβάνει διαδοχικές συναντήσεις με την πολιτειακή και πολιτική ηγεσία της χώρας, σε Προεδρικό Μέγαρο, Μέγαρο Μαξίμου και Βουλή.
Ψηλά η ενέργεια στην ατζέντα – Αναβάθμιση του ρόλου της Ελλάδας ως κόμβος
Στο επίκεντρο των συνομιλιών αναμένεται να βρεθεί ο ρόλος της Ελλάδας ως πύλης αμερικανικού LNG προς τα Βαλκάνια και την Κεντρική/Ανατολική Ευρώπη, με αιχμή τις υποδομές της Ρεβυθούσας και –κυρίως– του FSRU Αλεξανδρούπολης.
Ο «Κάθετος Διάδρομος» φυσικού αερίου (Ελλάδα–Βουλγαρία–Ρουμανία–Μολδαβία–Ουκρανία) αποτελεί τον κρίσιμο άξονα που μπορεί να μετατρέψει τις εισαγωγές LNG σε πραγματικές ροές προς Βορρά, περιορίζοντας την εξάρτηση της περιοχής από το ρωσικό αέριο.
Η ουκρανική πλευρά αναζητά πρόσθετους όγκους ήδη από τον φετινό χειμώνα, με στόχο αύξηση 30% στις εισαγωγές φυσικού αερίου, καθώς οι ζημιές σε υποδομές και τα περιορισμένα αποθέματα δημιουργούν πιεστικές ανάγκες.
Σε αυτό το πλαίσιο, η Ελλάδα προβάλλεται ως αξιόπιστος διαμετακομιστικός κόμβος: διαθέτει ώριμες θαλάσσιες πύλες εισαγωγής, ενισχύει την εγχώρια συμπίεση/μεταφορά (Κομοτηνή, Θεσσαλία) και προωθεί την αναβάθμιση των διασυνδέσεων με Βουλγαρία–Ρουμανία ώστε να εξαλειφθούν τα bottlenecks.
Το αμερικανικό momentum
Το timing δεν μπορεί να εκληφθεί ως τυχαίο με την επίσκεψη Ζελένσκι να έρχεται σε μια κρίσιμη φάση για την ενεργειακή συνεργασία της Ελλάδας και των Ηνωμένων Πολιτειών, με σχέδια να μετατραπεί η Ελλάδα σε πύλη εισόδου αμερικανικού LNG μέσω Αλεξανδρούπολης και Ρεβυθούσας.
Η Ουάσινγκτον στηρίζει διακηρυκτικά την ενεργειακή διαφοροποίηση της Ευρώπης και «βλέπει» την Ελλάδα ως φυσικό σημείο εισόδου φορτίων LNG που μπορούν να διοχετεύονται προς τις αγορές των Δυτικών Βαλκανίων και –τελικά– την Ουκρανία. Πρόσφατες εμπορικές συμφωνίες στον χώρο του LNG, αλλά και τα μνημόνια κατανόησης με διαχειριστές και εταιρείες της περιοχής, έχουν ήδη χαράξει τον οδικό χάρτη για μακροχρόνια συμβόλαια και δεσμευμένες χωρητικότητες.
Παράλληλα, η ελληνική πλευρά επιδιώκει να κεφαλαιοποιήσει το επενδυτικό momentum: περισσότερες υποδομές FSRU, αναβαθμίσεις αγωγών και στοχευμένες ενισχύσεις στον «Κάθετο Διάδρομο» μπορούν να ανεβάσουν τις ροές στα επίπεδα που απαιτούνται (16–20 bcm LNG ετησίως) ώστε η Ελλάδα να εδραιωθεί ως σταθερή «στρόφιγγα» τροφοδοσίας προς Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη.
Η επερχόμενη επίσκεψη Ζελένσκι στην Αθήνα έρχεται ως φυσική συνέχεια της στενής σχέσης που έχουν καλλιεργήσει οι δύο ηγέτες. Υπενθυμίζεται ότι ο Ουκρανός πρόεδρος είχε βρεθεί ξανά στην ελληνική πρωτεύουσα τον Αύγουστο του 2023, ενώ ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε πραγματοποιήσει επίσκεψη στην Οδησσό το 2024, συμμετέχοντας σε κορυφαίες διεθνείς διεργασίες για την περιφερειακή ασφάλεια και συνεργασία.
Η νέα αυτή συνάντηση αναβαθμίζει το ενεργειακό και πολιτικό πλέγμα Ελλάδας–Ουκρανίας, σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη συγκυρία, και αποτυπώνει τα σαφή ίχνη αμερικανικής στήριξης και στρατηγικής κατεύθυνσης μέσα στη διαμορφούμενη ενεργειακή πραγματικότητα της Ευρώπης.
Αν οι συνομιλίες αποδώσουν συγκεκριμένα βήματα σε χωρητικότητες, τιμολογιακά σχήματα και τεχνικές ρυθμίσεις των διασυνδέσεων, η Ελλάδα θα έχει κάνει ακόμη ένα αποφασιστικό άλμα: από «διάδρομος ευκαιρίας» σε μόνιμο κόμβο ασφάλειας εφοδιασμού για τα Βαλκάνια και την Ουκρανία.
