Στην τελική ευθεία για την κατάθεση αιτήσεων fast track αδειοδότησης έως τις 30 Σεπτεμβρίου, η ελληνική αγορά αποθήκευσης ενέργειας γνωρίζει μια εντυπωσιακή έκρηξη αιτημάτων.
Ο ΑΔΜΗΕ κατακλύζεται από φακέλους αιτημάτων για μπαταρίες, με την ισχύ των υπό αξιολόγηση έργων να εκτινάσσεται στα 20 GW.
Μόνο το δίμηνο Ιουνίου - Ιουλίου του 2025 προστέθηκαν πάνω από 2,5 GW νέων αιτημάτων, ανεβάζοντας τον συνολικό «όγκο» των έργων σε ιστορικά υψηλά επίπεδα. Πρόκειται για την «δεξαμενή» από την οποία αναμένεται να προέλθουν τα projects που θα διεκδικήσουν άδειες με ταχεία αδειοδοτική διαδικασία στο πλαίσιο της πρόσκλησης του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) για εγκαταστάσεις αποθήκευσης συνολικής ισχύος 3,8 GW.
Ωστόσο, όπως τονίζουν κύκλοι της αγοράς, το αυξημένο ενδιαφέρον δεν μεταφράζεται αυτομάτως σε ώριμα επενδυτικά σχέδια.
Επενδυτικό ενδιαφέρον 2 δισ. ευρώ μετ’ εμποδίων
Το δυναμικό είναι τεράστιο — με το συνολικό επενδυτικό ενδιαφέρον να προσεγγίζει τα 2 δισ. ευρώ — αλλά η υλοποίηση συναντά σοβαρά εμπόδια. Μέχρι τα μέσα Ιουνίου, λίγο πριν την αρχική προθεσμία για την πρόσκληση του ΥΠΕΝ, είχαν κατατεθεί μόλις 1 GW αιτήσεων, αρκετά χαμηλότερα από το ταβάνι των 3,8 GW.
Δύο βασικοί λόγοι εξηγούν την απόσταση ανάμεσα στο ενδιαφέρον και στην πράξη. Πρωτίστως, έχουμε την αδυναμία τραπεζικής χρηματοδότησης με τα έργα αποθήκευσης να μην επιδοτούνται (merchant projects) και να βασίζονται στα έσοδα από τις αγορές ενέργειας. Ελλείψει σταθερών ροών εσόδων, οι τράπεζες ζητούν αυξημένες εγγυήσεις και προσφέρουν πιο αυστηρούς όρους, αποθαρρύνοντας ιδιαίτερα τους μικρούς παίκτες.
Έπειτα, υπάρχουν απανωτές καθυστερήσεις στον εξοπλισμό. Οι προθεσμίες για την εγκατάσταση των μπαταριών είναι ασφυκτικές, με αυστηρές ποινικές ρήτρες. Σε όλα τα στάδια, από την παραγγελία των μπαταριών και των μετασχηματιστών έως τις τεχνικές εγκρίσεις και τις παραδόσεις, όλα εξαρτώνται από έναν αυστηρό χρονικό συγχρονισμό, με τους επενδυτές να αδυνατούν να διασφαλίσουν τον απαραίτητο εξοπλισμό εγκαίρως.
Παράλληλα, «γκρίζες ζώνες» εντοπίζονται και στα επιδοτούμενα έργα από το Ταμείο Ανάκαμψης. Παρά την προκήρυξη των πρώτων διαγωνισμών από τη ΡΑΑΕΥ τον Αύγουστο του 2023, καμία μονάδα δεν έχει ακόμη εγκατασταθεί, ενώ αυξάνονται οι φωνές που ζητούν παράταση έως το 2026, επισημαίνοντας εμπόδια σε αδειοδοτήσεις και κεφαλαιακή επάρκεια.
Το επενδυτικό momentum είναι ισχυρό, όμως η υλοποίηση προσκρούει σε εμπόδια που απαιτούν άμεσες λύσεις, αν δεν θέλουμε η «έκρηξη ενδιαφέροντος» να μετατραπεί σε χαμένη ευκαιρία.
Αποθήκευση ή υπερκορεσμός; Τα νούμερα δεν... βγαίνουν
Η ελληνική ζήτηση σε ηλεκτρική ενέργεια παραμένει σταθερή: περίπου 7 GW κατά μέσο όρο, με αιχμές έως 11 GW σε εξαιρετικές περιπτώσεις. Την ίδια στιγμή, οι εγκατεστημένες ΑΠΕ ανέρχονται σε 16 GW, με επιπλέον 16 GW να διαθέτουν όρους σύνδεσης και άλλα 40 GW να περιμένουν στην ουρά.
Αντίστοιχη είναι και η υπερφόρτωση στον τομέα των μπαταριών: ακόμη και αν οι πιο αισιόδοξες προβλέψεις για ανάγκη 7-8 GW αποθήκευσης επαληθευτούν, μόνο τα αιτήματα του τελευταίου 18μήνου αγγίζουν τα 20 GW.
Καθώς το ενεργειακό μείγμα μετασχηματίζεται, η αποθήκευση δεν αποτελεί πολυτέλεια, αλλά δομικό στοιχείο της νέας εποχής. Οι επενδύσεις είναι κρίσιμες – αλλά δεν αρκούν από μόνες τους. Χρειάζεται συνεκτική στρατηγική, ρυθμιστική σταθερότητα και τεχνική υποστήριξη του δικτύου, ώστε οι μπαταρίες να περάσουν από τα σχέδια στους πίνακες ελέγχου.
Το ερώτημα πλέον δεν είναι αν θα αναπτυχθεί η αγορά αποθήκευσης, αλλά πόσο γρήγορα και πόσο αξιόπιστα θα ενταχθεί στο ενεργειακό μας σύστημα.
Εκτίναξη της αγοράς BESS και στην Ευρώπη το 2025
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η αγορά των συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας (BESS) με μπαταρίες βρίσκεται σε ραγδαία ανάπτυξη σε ολόκληρη τη Γηραιά Ήπειρο με επίκεντρο Γερμανία και Ολλανδία.
Παράλληλα, και η Αυστραλία σημειώνει ένα «εντυπωσιακό σερί» επενδύσεων σε μεγάλης κλίμακας συστήματα αποθήκευσης ενέργειας με μπαταρίες (BESS) στο πρώτο τρίμηνο του 2025, καθώς έξι έργα συνολικής αξίας 2,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων και δυναμικότητας 1.510 MW, με αποθηκευτική ικανότητα άνω των 5 GWh, έφτασαν σε οικονομικό κλείσιμο μέσα σε μόλις τρεις μήνες.
Η πτώση του κόστους των μπαταριών και η δημιουργία πολλαπλών ροών εσόδων έχουν καταστήσει τα BESS μια βιώσιμη και ελκυστική λύση για επενδύσεις.
Τα τελευταία πέντε χρόνια, οι εξελίξεις στην τεχνολογία αλλά και στη διαμόρφωση της αγοράς έχουν επιταχύνει την ενσωμάτωση τέτοιων συστημάτων, ειδικά σε ώριμες ευρωπαϊκές αγορές. Όπως αναφέρει η συμβουλευτική εταιρεία Pexapark, η Γερμανία και η Ολλανδία εξελίσσονται σε πρωταγωνιστές της αγοράς αποθήκευσης, ξεπερνώντας σταδιακά το Ηνωμένο Βασίλειο, που διατηρούσε μέχρι πρόσφατα την πρωτοκαθεδρία στον τομέα.
Ωστόσο, η αγορά βελτιστοποίησης των BESS παραμένει σύνθετη και απαιτητική. Η Pexapark υπογραμμίζει πως η έλλειψη τυποποίησης, η ταχύτητα των τεχνολογικών εξελίξεων και η συνεχής είσοδος νέων παικτών δημιουργούν ένα δυναμικό αλλά δύσκολο περιβάλλον για τους επενδυτές και τους φορείς εκμετάλλευσης.
