Σε μια χρονιά έντονων ανακατατάξεων για την ενεργειακή αγορά, ο Γιάννης Αληγιζάκης, διευθύνων σύμβουλος της ελίν και Πρόεδρος του Συνδέσμου Εταιρειών Εμπορίας Πετρελαιοειδών Ελλάδος, αναλύει σε συνέντευξή του στο Liberal, πώς η εταιρεία σχεδιάζει την επόμενη μέρα στον κλάδο.
Εξηγεί πώς η ελίν επιστρέφει σε τροχιά κερδοφορίας στην εγχώρια αγορά μετά την κατάργηση του πλαφόν, ανοίγοντας τον δρόμο για ανάπτυξη του δικτύου της με επίκεντρο τον καταναλωτή και την ποιότητα.
Όπως αναφέρει, στρατηγική επιλογή της εταιρείας αποτελεί η ισορροπία ανάμεσα στη διασφάλιση της ανταγωνιστικότητας, την επένδυση σε νέες τεχνολογίες και την αυστηρή προσήλωση σε «καθαρά» καύσιμα και υπηρεσίες.
Την ίδια στιγμή, τονίζει ότι οι διεθνείς αγορές παραμένουν ασταθείς, ενώ η πράσινη μετάβαση και το νέο ΣΕΔΕ δημιουργούν πρόσθετες προκλήσεις για τον κλάδο.
Συνέντευξη στη Μαργαρίτα Ασημακοπούλου
Έχοντας φτάσει σχεδόν στο τέλος του 2025, ποια είναι η αποτίμηση για την οικονομική πορεία της ελίν;
Ολοκληρώνεται σε ένα δίμηνο η φετινή πορεία της ελίν στον ενεργειακό χώρο.
Μια πρώτη αξιολόγηση της οικονομικής πορείας της ελίν με βάση τα δημοσιευμένα αποτελέσματα, είναι πως υπάρχει μια σημαντική υποχώρηση της κερδοφορίας της, σε σχέση με πέρυσι.
Είναι μια σωστή αξιολόγηση και η αιτία είναι μία και μοναδική. Η διεθνής αγορά αποτελεί μία από τις σημαντικότερες αγορές που δραστηριοποιείται η ελίν, αναπτύσσοντας πωλήσεις που ξεπερνούν τους 2.500.000 μετρικούς τόνους ετησίως. Η μεγάλη ρευστότητα που εμφανίζει η διεθνής αγορά, λόγω των γεωπολιτικών εξελίξεων, της αδυναμίας της Ε.Ε. να ελέγξει τη διακίνηση με ρωσικής προέλευσης προϊόντων, με τα οποία τροφοδοτείται μεγάλο τμήμα και της ευρωπαϊκής αγοράς, καθώς και η εξασθένιση του δολαρίου, λόγω της απρόβλεπτης πολιτικής του Trump. Οι παράγοντες αυτοί οδήγησαν τη δραστηριότητα του Διεθνούς Εμπορίου σε έναν καθοδικό κύκλο, ο οποίος στέρησε από την ελίν σημαντικό τμήμα των εσόδων των προηγούμενων 3 ετών.
Όμως, αυτά τα θέματα αποτελούν τη μία οπτική του ζητήματος σε ό,τι αφορά το οικονομικό αποτέλεσμα της ελίν. Υπάρχει και μια άλλη οπτική, η οποία αφορά τις πωλήσεις μας στην Ελλάδα.
Η κερδοφορία της βασικής μας δραστηριότητος στην οποία έχει κατευθυνθεί το μεγαλύτερο τμήμα των επενδύσεών μας, η εσωτερική αγορά, παρουσίασε μια σταθερή μείωση τα τελευταία 4 χρόνια, ακολουθώντας την πτωτική πορεία της αγοράς στο σύνολό της.
Μια αγορά που, λόγω πλαφόν και παραβατικότητας, εξελίχθηκε σε μια ζημιογόνα δραστηριότητα στην οποία σύμφωνα με την μελέτη του ΙΟΒΕ, το περιθώριο καθαρού κέρδους ήταν μόλις στο 0,08%, ενώ οι συνολικές ζημιές του κλάδου στην Εσωτερική Αγορά ήταν 45 εκατ., έναντι ζημιών 19,8 εκατ. (+9%) το 2023.
Με την εφαρμογή του νέου νόμου για την παραβατικότητα, το σφράγισμα 100 και πλέον πρατηρίων και παράλληλα την κατάργηση του πλαφόν, η προοπτική της ελίν στις διάφορες εμπορικές δραστηριότητες που αναπτύσσει στην Ελλάδα, άλλαξε για πρώτη φορά μετά από 4 χρόνια.
Καταγράφεται ήδη μια θεαματική βελτίωση στην κερδοφορία, στη βασική μας δραστηριότητα, που οφείλεται κυρίως στην δυνατότητα της ελίν να αναπτυχθεί στο χώρο των πρατηρίων στα μεγάλα αστικά κέντρα, μια απαγορευμένη συνθήκη στα προηγούμενα χρόνια, λόγω της ύπαρξης παραβατικών πρατηρίων και της άρνησής μας να συνεργασθούμε με αυτά.
Συνεπώς, ανεξάρτητα από τη συνολική μείωση της κερδοφορίας του Ομίλου, η άλλη οπτική της φετινής μας πορείας είναι, ότι επανέρχεται σε τροχιά κερδοφορίας η βασική μας δραστηριότητα, ένα γεγονός που αναμφίβολα δημιουργεί πολύ θετικές προοπτικές για την κερδοφορία και το μέλλον του Ομίλου.
Η παραβατικότητα και το πλαφόν αποτέλεσαν, όπως έχετε επισημάνει πολλές φορές, δύο από τα μεγαλύτερα εμπόδια για τον υγιή ανταγωνισμό στην αγορά καυσίμων. Με τις πρόσφατες αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο, ποιες προοπτικές ανοίγονται πλέον για την ελίν και πώς σχεδιάζετε την ανάπτυξη του Δικτύου σας;
Θα στοχεύσουμε στην περαιτέρω ανάπτυξη δικτύου, επιλέγοντας όμως πλέον σημεία, όπου θα μπορέσουμε να αναπτύξουμε μια σειρά υπηρεσιών και προϊόντων που θα προσελκύσουν τον καταναλωτή. Ουσιαστικά, προχωράμε στην μετεξέλιξη της διαχείρισης του Δικτύου, από προσανατολισμένο στις ανάγκες του αυτοκινήτου, στις ανάγκες πλέον του καταναλωτή ευρύτερα.
Μια αγορά καθαρά “retail”, όπου απαιτούνται διαφορετικοί χώροι και διαφορετική προσέγγιση, ώστε ο καταναλωτής να έχει τους λόγους για τους οποίους μένει περισσότερο στο χώρο του ενεργειακού σταθμού και να αξιοποιήσει το σύνολο των υπηρεσιών που του προσφέρονται.
Παράλληλα όμως, το ζήτημα της διασφάλισης της ποιότητας των προϊόντων και υπηρεσιών που προσφέρουμε στον καταναλωτή, αποτελεί την κορυφαία προτεραιότητα στη στρατηγική του Ομίλου.
Θα συνεχίσουμε την ίδια πολιτική στο ζήτημα της ποιότητας και θα ακολουθήσουμε την ίδια αυστηρή επιλογή στους συνεργάτες που επιλέγουμε. Σε ένα επιχειρηματικό περιβάλλον με ακραία παραβατικά φαινόμενα, δεν θυσιάσαμε προς όφελος της ανάπτυξής μας τις αρχές μας, όπως δυστυχώς είδαμε να συμβαίνει στην αγορά. Διότι στο τέλος της ημέρας τα πρατήρια που σφραγίσθηκαν επειδή πουλούσαν νοθευμένα καύσιμα με διαλύτες, είτε είχαν μηχανισμούς στις αντλίες για παράδοση μικρότερων ποσοτήτων, έφεραν το σήμα εταιριών.
Διαχρονικά πληρώσαμε πολύ ακριβά την επιλογή μας αυτή, η οποία μας στέρησε κερδοφορία και ανάπτυξη στην Αθήνα. Όμως σήμερα είμαστε στη θέση να υποστηρίζουμε με πραγματικά αποτελέσματα και όχι με επικοινωνιακές πρακτικές, ότι το δίκτυο της ελίν αποτελείται από έντιμους πρατηριούχους. Ο στόχος μας είναι ο καταναλωτής να νιώθει βέβαιος ότι τα πρατήρια της ελίν και οι υπηρεσίες που του προσφέρονται, είναι 100% «καθαρά».
Και όταν κάποια στιγμή υπήρξε ένα και μοναδικό περιστατικό, το οποίο αν θέλετε, επιβεβαιώνει ότι το δίκτυο της ελίν είναι από τα πλέον ποιοτικά στην αγορά, δεν κρυφθήκαμε πίσω από νομικά παράθυρα, ούτε περιμέναμε τις χρονοβόρες προθεσμίες του νόμου, αλλά σε λιγότερο από 18 ώρες είχαμε κατεβάσει το σήμα μας.
Και αυτή είναι η δέσμευσή μας στον καταναλωτή, που σήμερα εμπιστεύεται το brand «ελίν» σε όποια αγορά δραστηριοποιούμαστε. Χωρίς εκπτώσεις και συμβιβασμούς.
Πώς επηρέασαν οι διεθνείς συνθήκες τη δραστηριότητα του Ομίλου και ποιες αγορές προσφέρουν σήμερα ευκαιρίες ανάπτυξης;
Η αγορά στο διεθνές περιβάλλον κάνει τους κύκλους της. Στην έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, και την διακοπή τροφοδοσίας καυσίμων από τη Ρωσία, ο κύκλος ήταν ιδιαίτερα ανοδικός. Η ύφεση που πλήττει την Ευρώπη, η αλλαγή στην πολιτική παραγωγής που ακολουθεί ο OPEC, και κυρίως το φαινόμενο του “Turkish blend”, δηλαδή ο εφοδιασμός πολλών παραδοσιακών αγορών με ρωσικής προέλευσης προϊόντα σε ιδιαίτερα χαμηλές τιμές, οδήγησαν την αγορά σε έναν καθοδικό κύκλο, με αποτέλεσμα την απώλεια σημαντικών εσόδων.
Όμως, έχει σημασία ότι, παρά τον αθέμιτο ανταγωνισμό που έχει δημιουργηθεί, διατηρήσαμε τις πωλήσεις μας, κρατήσαμε τα μερίδιά μας σε όλες τις αγορές που δραστηριοποιούμαστε και παράλληλα ενισχύουμε την παρουσία μας σε νέες χώρες, αξιοποιώντας την επένδυσή μας στην Ισπανία. Μια επένδυση που αφορά τον εφοδιασμό με μαζούτ, σε χώρες που το χρησιμοποιούν για ηλεκτροπαραγωγή, ή για χώρες με μικρότερες περιβαντολλογικές δεσμεύσεις, στις οποίες το μαζούτ εξακολουθεί να αποτελεί σημαντικό τμήμα του ενεργειακού τους μίγματος.
Φέρνοντας φορτία διαφορετικών ποιοτήτων και αναμιγνύοντάς τα στην Ισπανία, είμαστε σε θέση να καλύψουμε τις εξιδεικευμένες απαιτήσεις που ζητούν οι χώρες στις οποίες απευθυνόμαστε.
Είναι βέβαιο ότι, εάν υπάρξουν ευνοϊκές εξελίξεις στα γεωπολιτικά προβλήματα και ιδιαίτερα στα ζητήματα που αφορούν την ουκρανική κρίση και τις ευρωπαϊκές κυρώσεις προς τη Ρωσία, οι προοπτικές του Διεθνούς Εμπορίου θα βελτιωθούν σημαντικά.
Ποια είναι η στρατηγική της ελίν στον τομέα των νέων τεχνολογιών και της πράσινης μετάβασης;
Στο χώρο των νέων τεχνολογιών θα χαρακτήριζα την πολιτική που ακολουθούμε συντηρητική. Παρακολουθούμε όλες τις εξελίξεις και προχωράμε σε επενδύσεις, όπου αξιολογούμε ότι οι κίνδυνοι είναι διαχειρίσιμοι.
Στην ηλεκτροκίνηση, έχουμε μια εξαιρετική συνεργασία με τη ΔΕΗ Blue, το μεγαλύτερο δίκτυο δημόσιας φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων στην Ελλάδα, για την τοποθέτηση μέσα στο 2026, σε πάνω από 120 σημεία σε όλη την Ελλάδα, φορτιστών νέας γενιάς. Μια πολύ σημαντική, μακροχρόνια συνεργασία που θα μας επιτρέψει να εκσυγχρονίσουμε το μεγαλύτερο τμήμα του Δικτύου μας, παρέχοντας υπηρεσίες φόρτισης σε πολύ γρήγορους χρόνους, καλύπτοντας τις ολοένα αυξανόμενες ανάγκες του καταναλωτή.
Ολοκληρώσαμε τον 1ο ενεργειακό σταθμό “LNG-CNG” στην Αττική, σε συνεργασία με τον Όμιλο της Molgas, τον μεγαλύτερο προμηθευτή LNG/bioLNG σήμερα στην Ευρώπη και είμαστε έτοιμοι για την ολοκλήρωση της δεύτερης, αποκλειστικά επένδυσης ελίν, στη Β. Ελλάδα. Μια αγορά που σήμερα παρουσιάζει σημαντική ανάπτυξη στις γειτονικές μας χώρες και εκτιμούμε ότι θα εξελιχθεί και στην Ελλάδα σε μια αγορά, όπου έγκαιρα τοποθετημένοι θα διεκδικήσουμε το μερίδιο που μας αναλογεί.
Διατηρούμε μια εξαιρετικά ανταγωνιστική παρουσία στην αγορά της ηλεκτρικής ενέργειας με μια πολύ στοχευμένη τιμολογιακή πολιτική που μας κατατάσσει σταθερά στους 3 πιο ανταγωνιστικούς παρόχους. Όμως, σε μια αγορά που εξακολουθεί να έχει στρεβλώσεις, με τη διατήρηση του ενεργειακού τουρισμού και τις αναδρομικές χρεώσεις από ρευματοκλοπές, ακολουθούμε μια τακτική αναμονής σε ό,τι αφορά μια πιο δυναμική ανάπτυξη, όπου παρόλο που σήμερα διαθέτουμε όλες τις αναγκαίες υποδομές, θα το αποφασίσουμε όταν κρίνουμε ότι οι συνθήκες το επιτρέπουν.
Πώς βλέπετε το μέλλον της αγοράς καυσίμων/ ενέργειας και ποιες είναι οι ανησυχίες σας σχετικά με το νέο ΣΕΔΕ και την πράσινη μετάβαση;
Το Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ ΙΙ) ξεκινά το 2027, και σύμφωνα με μια πολύ πρόσφατη μελέτη του Ινστιτούτου για την Ευρωπαϊκή Ενέργεια και το Κλίμα (IEECP), θα έχει άμεσες επιπτώσεις στην οικονομία της χώρας. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τη μελέτη για το σύνολο των νοικοκυριών και των πολύ μικρών επιχειρήσεων που θα επηρεασθούν από το ΣΕΔΕ ΙΙ, το πρόσθετο κόστος εκτιμάται σε 7,67δισ. ευρώ σωρευτικά. Δηλαδή, σχεδόν 1,3 δισ. ευρώ ετησίως.
Στο σενάριο που η τιμή των δικαιωμάτων CO2 είναι 45 ευρώ/τόνο, τότε η επιβάρυνση στο πετρέλαιο κίνησης θα είναι 0,12€/ltr., στις βενζίνες 0,20€/ltr. και στο πετρέλαιο θέρμανσης 0,20€/ltr. Εύλογα, λοιπόν, γεννιούνται ερωτηματικά και προβληματισμοί για την επίπτωση στην ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων, στις εξαγωγές, αλλά και στη δυνατότητα του καταναλωτή να επιβαρυνθεί με έναν ακόμη φόρο, σε ένα είδος πρώτης ανάγκης, στο οποίο έχουμε την υψηλότερη φορολογία στην Ευρώπη και αποτελεί και τον μοναδικό λόγο που οι τιμές των καυσίμων ήταν και θα παραμείνουν, παρά τις μειώσεις, ιδιαίτερα υψηλές.
Η πράσινη μετάβαση απαιτεί ρεαλιστικές ενέργειες που θα διασφαλίζουν ότι δεν θα πληγεί επώδυνα, το ευρωπαϊκό νοικοκυριό, και δεν θα μειωθεί η ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων με κίνδυνο, βαθμιαία, να τις οδηγήσει σε κλείσιμο.
Η κλιματική αλλαγή είναι ένα τεράστιο πρόβλημα που οφείλουμε να το διαχειρισθούμε με σύνεση. Η άρνηση όμως που επιδεικνύει η Ε.Ε. στο να λαμβάνονται υπ’ όψιν οι δυνατότητες των ευρωπαίων καταναλωτών και οι ανάγκες των οικονομιών των ευρωπαϊκών χωρών, θα έχει σαν αποτέλεσμα να οδηγηθούμε σε μια αδύναμη οικονομικά και πολιτικά, Ευρωπαϊκή Ένωση, και παράλληλα να ενισχυθεί ένα άκρως αντισυστηματικό κλίμα και ακραίες πολιτικές επιλογές, σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες.
Μια ιδιαίτερα επώδυνη και επικίνδυνη εξέλιξη που έχουμε υποχρέωση να την αποφύγουμε.
