Ως χρονιά – καμπή διαμορφώνεται το 2026 για το φυσικό αέριο καθώς σύμφωνα με αναλυτές και διεθνείς φορείς, η νέα χρονιά αναμένεται να φέρει σημαντική υπερπροσφορά στην αγορά, ασκώντας καθοδικές πιέσεις στις τιμές. Κι αυτό γιατί οι ειδικοί «βλέπουν» ένα μεγάλο κύμα νέων έργων υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) την επόμενη διετία.
Το «κύμα» νέας παραγωγής LNG
Το 2026 χαρακτηρίζεται ήδη από παράγοντες του κλάδου ως η πιο δυναμική χρονιά της δεκαετίας για την προσφορά LNG. Στις ΗΠΑ, στο Κατάρ, στον Καναδά, στο Μεξικό αλλά και σε αφρικανικές χώρες μπαίνουν σε λειτουργία νέες μονάδες υγροποίησης ή επεκτάσεις υφιστάμενων εγκαταστάσεων, αυξάνοντας θεαματικά τη διαθέσιμη παραγωγική ικανότητα.
Οι προβλέψεις κάνουν λόγο για πάνω από 40 εκατ. τόνους επιπλέον ετήσιας δυναμικότητας υγροποίησης μόνο για το 2026, με την παγκόσμια προσφορά LNG να ανεβαίνει –σύμφωνα με εκτιμήσεις– από περίπου 428 εκατ. τόνους το 2025 σε κοντά στα 470 εκατ. τόνους το 2026. Πρόκειται για αύξηση της τάξης του 10%, ένα από τα ισχυρότερα ετήσια άλματα που έχουν καταγραφεί εδώ και περισσότερο από δέκα χρόνια.
Στην «πρώτη γραμμή» αυτής της ανόδου βρίσκονται μεγάλα projects στις ΗΠΑ, όπως τα Golden Pass, Corpus Christi Stage 3 και Plaquemines LNG, σε συνδυασμό με την επέκταση του North Field East στο Κατάρ, το LNG Canada, το Costa Azul στο Μεξικό και νέα φορτία από αφρικανικούς εξαγωγείς. Αθροιστικά, αποτελούν ένα από τα μεγαλύτερα «πακέτα» νέας προσφοράς που έχει δει ποτέ η αγορά σε τόσο σύντομο διάστημα.
Από τη στενότητα στην υπερπροσφορά
Μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία, η παγκόσμια αγορά φυσικού αερίου βρέθηκε σε καθεστώς μόνιμης στενότητας. Η Ευρώπη έκοψε δραστικά τις εισαγωγές ρωσικού αερίου μέσω αγωγών, στράφηκε στο LNG, κυρίως από τις ΗΠΑ, ενώ η Κίνα αύξησε τις ροές μέσω αγωγών από τη Ρωσία και περιόρισε τις αγορές LNG, ανακατανέμοντας τις ισορροπίες.
Το νέο κύμα έργων για το 2026 αναμένεται να αλλάξει αυτό το τοπίο. Αν οι περισσότερες μονάδες ξεκινήσουν κοντά στα προγραμματισμένα χρονοδιαγράμματα, η προσφορά θα «χαλαρώσει» σημαντικά, δίνοντας στην αγορά περισσότερο χώρο. Αυτό πρακτικά σημαίνει περισσότερα φορτία χωρίς προκαθορισμένο προορισμό, μεγαλύτερη ευελιξία στις δρομολογήσεις, και λιγότερη ανάγκη για πανάκριβες spot αγορές σε περιόδους αιχμής.
Αναλυτές εκτιμούν ότι, σε αυτό το σενάριο, οι διεθνείς δείκτες spot, όπως ο JKM για την Ασία και ο TTF για την Ευρώπη, θα μπορούσαν να κινηθούν προς επίπεδα γύρω στα 10 δολάρια ανά εκατομμύριο βρετανικές θερμικές μονάδες (MMBtu). Με απλά λόγια, μια αγορά που σήμερα παραμένει ακριβή και ευάλωτη σε σοκ, θα αποκτήσει περισσότερο «μαξιλάρι» – και αυτό αντικειμενικά ασκεί πίεση προς τα κάτω στις τιμές.
Ο παράγοντας των καθυστερήσεων
Βεβαίως, όλα αυτά δεν είναι δεδομένα. Οι μεγάλες εγκαταστάσεις LNG είναι σύνθετα έργα, με συχνές τεχνικές και χρηματοδοτικές καθυστερήσεις. Ακόμη και μια ολίγων μηνών ολίσθηση σε 2–3 μεγάλα projects μπορεί να μεταφέρει μέρος της προσφοράς από το 2026 στο 2027, με αποτέλεσμα η υπερπροσφορά να χτιστεί πιο σταδιακά.
Γι’ αυτό και αρκετοί ειδικοί μιλούν για «αναπόφευκτο πλεόνασμα» σε ορίζοντα διετίας, χωρίς όμως να προεξοφλούν ότι θα εμφανιστεί όλο μέσα σε μία μόνο χρονιά. Όπως σημειώνουν, το «μαθηματικό» αποτέλεσμα –με βάση το μέγεθος των έργων που ήδη κατασκευάζονται– είναι δεδομένο: το μόνο που παραμένει αβέβαιο είναι ο χρονισμός.
Στο μέτωπο της ζήτησης, η εικόνα είναι πιο σύνθετη. Το επενδυτικό κύμα προϋποθέτει συνεχιζόμενη αύξηση κατανάλωσης LNG, όμως οι τάσεις επί του πεδίου δεν είναι τόσο απλές. Η Κίνα, που το 2024 εξελίχθηκε στον μεγαλύτερο εισαγωγέα LNG παγκοσμίως, έχει περιορίσει τις εισαγωγές της το 2025, αξιοποιώντας περισσότερο τις φθηνότερες ροές μέσω αγωγών από τη Ρωσία.
Ιαπωνία και Νότια Κορέα θεωρούνται ήδη ώριμες αγορές, με μικρά περιθώρια περαιτέρω ανόδου. Η Ευρώπη, από την άλλη, αύξησε θεαματικά τις εισαγωγές LNG για να αντικαταστήσει το ρωσικό αέριο, όμως δεν είναι βέβαιο ότι θα διατηρήσει αυτό το επίπεδο ζήτησης σε βάθος χρόνου, καθώς προωθείται η εξοικονόμηση, η απανθρακοποίηση και η μεγαλύτερη διείσδυση ΑΠΕ.
Αυτό σημαίνει ότι ένα σημαντικό μέρος της «επιπλέον» προσφοράς θα πρέπει να βρει διέξοδο σε νεότερες αγορές της Ασίας ή/και της Λατινικής Αμερικής. Το πόσο γρήγορα θα συμβεί αυτό, θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από την ίδια την τιμή. Όσο χαμηλότερα κινείται το LNG, τόσο πιο ελκυστικό γίνεται για χώρες που σήμερα βασίζονται περισσότερο στον άνθρακα ή στο πετρέλαιο.
Πιο σκληρές διαπραγματεύσεις, πιο ευέλικτα συμβόλαια
Σε περιβάλλον υπερπροσφοράς, οι ρόλοι στις διαπραγματεύσεις τείνουν να αντιστραφούν. Μεγάλο μέρος της νέας εξαγωγικής δυναμικότητας για LNG δεν έχει ακόμη πλήρως συμβολαιοποιηθεί, κάτι που δίνει στους αγοραστές μεγαλύτερη διαπραγματευτική ισχύ.
Οι αναλυτές εκτιμούν ότι οι εισαγωγείς θα πιέσουν για πιο βραχυχρόνιες συμβάσεις, μεγαλύτερη ευελιξία στους όρους παράδοσης και προορισμού και συνδεδεμένη τιμολόγηση όχι μόνο με το πετρέλαιο, αλλά και με δείκτες spot, ώστε να αποτυπώνεται καλύτερα η πραγματική εικόνα της αγοράς.
Για τους παραγωγούς, αυτό μεταφράζεται σε μεγαλύτερο εμπορικό ρίσκο, αλλά και σε ανάγκη πιο επιθετικής εμπορικής πολιτικής, ιδίως από παίκτες που εισέρχονται τώρα δυναμικά στην αγορά, όπως οι ΗΠΑ και το Κατάρ με την νέα γενιά έργων.
Τι σημαίνει για την Ευρώπη και την Ελλάδα
Για την Ευρώπη και κατ’ επέκταση για την Ελλάδα, μια χρονιά όπως το 2026 –εφόσον όντως συνοδευτεί από υπερπροσφορά LNG– θα μπορούσε να φέρει πιο χαμηλές και κυρίως πιο προβλέψιμες τιμές φυσικού αερίου, μειώνοντας τον κίνδυνο επανάληψης κρίσεων τύπου 2022.
Αυτό δεν σημαίνει επιστροφή στα εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα της προηγούμενης δεκαετίας, αλλά μια αγορά όπου οι αιφνίδιες «εκρήξεις» τιμών θα είναι λιγότερο πιθανές και πιο περιορισμένες σε διάρκεια.
Για χώρες όπως η Ελλάδα, που εξακολουθούν να εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το αέριο για ηλεκτροπαραγωγή, μια τέτοια εξέλιξη θα αποτελούσε σημαντική «ανάσα», τόσο για την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας όσο και για τους λογαριασμούς των καταναλωτών.
