Έχουμε το καλύτερο αιολικό δυναμικό στη Μεσόγειο και κάποιες από τις καλύτερες διεθνώς εταιρείες στη παραγωγή χαλύβδινων σωλήνων και ηλεκτρικών καλωδίων.
Εκτός από τα Σωληνουργεία Κορίνθου και τα Ελληνικά Καλώδια, διαθέτουμε επίσης μεταλλουργίες, όπως η ΕΜΕΚ, η Elastron, η ΣΙΔΜΑ, η Λυκομήτρος.
Τσιμεντοβιομηχανίες, όπως ο Ηρακλής και ο Τιτάνας και ναυπηγεία, όπως η Ελευσίνα, η Σύρος, η Χαλκίδα και η Σαλαμίνα. Όλοι αυτοί βλέπουν στα θαλάσσια αιολικά πάρκα μια μεγάλη ευκαιρία για την ελληνική βιομηχανία, της παραγωγής από ελληνικά χέρια ανταγωνιστικών και εξαγώγιμων προϊόντων, υψηλής προστιθέμενης αξίας, από πλωτήρες μέχρι ηλεκτρολογικό εξοπλισμό, αντί να συνεχίσουμε να εισάγουμε σχεδόν τα πάντα, όπως κάνουμε εδώ και δεκαετίες.
Έχουμε επίσης στρατηγική γεωγραφική θέση και πολιτική βούληση για ένα τέτοιο εγχείρημα.
Τι μας λείπει; Λιμάνια. Η κατασκευή εφοδιαστικής αλυσίδας για θαλάσσια αιολικά απαιτεί επενδύσεις σε λιμενικές εγκαταστάσεις. Όλος ο εξοπλισμός διέρχεται από λιμάνια. Χρειάζονται εκτεταμένοι χώροι και υποδομές. Τις έχουμε; Τα λιμάνια θα γίνουν οι κόμβοι για τη συντήρηση των θαλάσσιων αιολικών, οι βάσεις συναρμολόγησης και εξυπηρέτησης για τις πλωτές ανεμογεννήτριες.
Είναι έτοιμα; Όχι ακόμη, είναι η απάντηση. Έρευνα της Ελληνικής Επιστημονικής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ) που εξετάζει μεταξύ άλλων τις δυνατότητες των 9 μεγαλύτερων λιμανιών της χώρας καταλήγει στο συμπέρασμα ότι στα περισσότερα οι υποδομές είναι ανεπαρκείς.
Η μελέτη αφορά τα λιμάνια του Πειραιά, της Θεσσαλονίκης, του Βόλου, της Αλεξανδρούπολης, της Ελευσίνας, του Ηρακλείου, της Καβάλας (Φίλιππος Β), του Λαυρίου και της Κύμης στην Εύβοια.
Καταρχήν πάσχουν σε διαθέσιμο χώρο. Ειδικά όταν μια ανεμογεννήτρια ισχύος 15 MW, για ένα τυπικό θαλάσσιο αιολικό πάρκο στην Ελλάδα, απαιτεί χώρο συναρμολόγησης περίπου 3,5 στρέμματα.
Και μπορεί κάποια λιμάνια να έχουν ελεύθερους χώρους, όπως 400 στρέμματα η Αλεξανδρούπολη, 95 στρέμματα το Ηράκλειο, 60 στρέμματα ο Βόλος και 50 η Ελευσίνα, ωστόσο δεν είναι σαφές ούτε ποιες είναι οι επιτρεπτές χρήσεις, ούτε κυρίως κατά πόσο οι διοικήσεις των λιμένων θέλουν να μπουν σε αυτό το αντικείμενο και άρα να διαθέσουν τις απαιτούμενες εκτάσεις.
Επίσης, το έδαφος εκεί πρέπει να είναι σταθερό και να αντέχει πολύ μεγάλα βάρη. Κυρίως όμως τα ελληνικά λιμάνια έχουν θέμα με τα βάθη, καθώς η ανεμογεννήτρια θα συναρμολογείται στην ξηρά και μετά θα ρυμουλκείται πλήρως συναρμολογημένη, με ειδικά πλοιάρια, στη θέση όπου θα αγκυρωθεί. Η τυπική αυτή ανεμογεννήτρια με τον πλωτήρα της, βγαίνοντας από το λιμάνι και πέφτοντας στη θάλασσα χρειάζεται τουλάχιστον 12 μέτρα βάθος μέχρι τον πυθμένα.
Ποια ελληνικά λιμάνια έχουν τέτοιες προδιαγραφές; Μόνο ο Πειραιάς που φτάνει μέχρι τα 17 μέτρα. Τέσσερα λιμάνια, η Θεσσαλονίκη, η Αλεξανδρούπολη, το Ηράκλειο και το Λαύριο, έχουν μέγιστα βάθη οριακά στα 12-13 μέτρα. Τα υπόλοιπα έτσι όπως είναι, δεν προσφέρονται. Απαιτούνται επομένως επεμβάσεις στον πυθμένα και έργα διαμόρφωσης βυθού.
Τα θαλάσσια αιολικά είναι η ταχύτερα αναπτυσσόμενη ενεργειακή αγορά διεθνώς, μια από τις πιο δυναμικές στον πλανήτη και μια ευκαιρία για την ελληνική βιομηχανία που είχε χρόνια να παρουσιαστεί. Τα δεδομένα, το ενδιαφέρον Ελλήνων και ξένων παικτών, μεγάλων αλλά και μικρότερων, οι οιωνοί, όλα είναι υπέρ του εγχειρήματος ανάπτυξης μιας εγχώριας εφοδιαστικής αλυσίδας.
Τα λιμάνια είναι ένα θέμα. Και επειδή πλέον κάθε χρήση πρέπει να προβλέπεται στο master plan του κάθε λιμανιού, είτε είναι υπό ιδιωτικοποίηση, είτε όχι, καλό θα ήταν το ΤΑΙΠΕΔ αλλά και το υπ. Ναυτιλίας να συμπεριλάβουν παρόμοιες προβλέψεις για τις ανάγκες αυτού του νέου αναπτυσσόμενου κλάδου, όπως κάνουν χρόνια τώρα οι leader στο χώρο, Νορβηγοί.
Τι θα μπορούσε να πάει στραβά; Απλούστατα, να μην εκμεταλλευτούμε το μομέντουμ, επειδή δεν θα έχουμε το σχέδιο και κυρίως τον τρόπο να ξεπεράσουμε τις όποιες δυσκολίες.
Και τα επόμενα χρόνια όταν θα έχουν καθοριστεί οι θέσεις των πάρκων και θα ετοιμάζονται οι πρώτοι επενδυτές, να συνεχίσουμε να κάνουμε ό,τι και σήμερα με άλλες τεχνολογίες, δηλαδή να εισάγουμε τον αναγκαίο εξοπλισμό από το εξωτερικό, γιατί όχι από την Τουρκία, η οποία αναπτύσσει συνεχώς τη σχετική βιομηχανία, διαθέτοντας τουλάχιστον τέσσερα εργοστάσια παραγωγής για πτερύγια ανεμογεννητριών στην περιοχή της Σμύρνης.
Κάνοντας ωστόσο τις κατάλληλες επενδύσεις στα λιμάνια θα μπορούσαμε να κλείσουμε έναν ακόμη κρίκο της αλυσίδας. Το είδαν από πρώτο χέρι τα μέλη της ελληνικής αντιπροσωπείας που επισκέφτηκαν στις αρχές Φεβρουαρίου τη Νορβηγία, χώρα που ηγείται στο χώρο διεθνώς, ειδικά όταν συναντήθηκαν με εκπροσώπους της λιμενικής αρχής του Karmsund στη Βόρεια Θάλασσα και την εκεί βάση των offshore ανεμογεννητριών. Ένα χώρο 30 στρεμμάτων, με εγκαταστάσεις παραγωγής, συναρμολόγησης, προκυμαία βαθέων υδάτων με γερανό, αποθηκευτικούς χώρους και συνεχή λειτουργία και παραγωγή από το 1994 μέχρι σήμερα.
Κρατώντας τη θετική ανάγνωση απ’ όσα συμβαίνουν, τα πάντα σήμερα δείχνουν ιδανικά για να αδράξουμε την ευκαιρία και να επενδύσουμε σε ένα κλάδο, που σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΙΟΒΕ θα μπορούσε να προσφέρει ακόμη και 60 δισ. ευρώ στην Ελλάδα μέχρι το 2050, αρκεί να κλείσουμε εγκαίρως τα κενά της αλυσίδας.
Την ίδια στιγμή που συζητάμε για την εφοδιαστική αλυσίδα στην Ελλάδα, το ίδιο κάνουν και πολλές άλλες χώρες έχοντας κατά νου την τεράστια ανάπτυξη που πρόκειται να γνωρίσουν τα υπεράκτια αιολικά.
