Στην καρδιά της ορεινής Ελλάδας, ένα έργο τεράστιας σημασίας παραμένει σε αδράνεια για δεκαετίες, θυμίζοντας έναν κοιμώμενο γίγαντα που περιμένει να ξυπνήσει. Πρόκειται για το Φράγμα της Μεσοχώρας, ένα από τα μεγαλύτερα υδροηλεκτρικά έργα της χώρας, η ολοκλήρωση και λειτουργία του οποίου θα μπορούσε να προσφέρει πολλαπλά και ζωτικά οφέλη στην οικονομία, την ενέργεια, το περιβάλλον και την κοινωνία της Ελλάδας. Γιατί όμως αυτό το εθνικό έργο παραμένει σε αναμονή και ποιες είναι οι συνέπειες αυτής της καθυστέρησης για τη χώρα;
Ένα Έργο με Μακρά Ιστορία και Σημαντικές Επενδύσεις
Η κατασκευή του Υδροηλεκτρικού Έργου της Μεσοχώρας ξεκίνησε το 1986, με τις εργασίες να έχουν φτάσει σε ένα πολύ προχωρημένο στάδιο έως τον Απρίλιο του 2001. Η Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού (ΔΕΗ) έχει ήδη επενδύσει περίπου 500 εκατομμύρια ευρώ στην κατασκευή του, ενώ εκτιμάται ότι απαιτούνται επιπλέον 81,4 εκατομμύρια ευρώ για την πλήρη ολοκλήρωσή του, συμπεριλαμβανομένων των απαραίτητων απαλλοτριώσεων, ενώ η μη λειτουργία του φράγματος σημαίνει απώλεια παραγωγής και εσόδων της τάξης των 25-30 εκατομμυρίων ευρώ το χρόνο.
Ένα τόσο μεγάλο επενδυτικό κεφάλαιο παραμένει ανεκμετάλλευτο, στερώντας από τη χώρα τα οφέλη που θα μπορούσε να αποφέρει.
Πηγή Φθηνής, Καθαρής και Αξιόπιστης Ενέργειας
Σε μια εποχή που η ενεργειακή κρίση και η επιτακτική ανάγκη για απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα βρίσκονται στο επίκεντρο, το Φράγμα της Μεσοχώρας αναδεικνύεται σε έναν ισχυρό σύμμαχο. Το Υδροηλεκτρικό Έργο Μεσοχώρας διαθέτει συνολική εγκατεστημένη ισχύ 161,6 MW. Όταν λειτουργήσει πλήρως, αναμένεται να παράγει περίπου 360 GWh καθαρής ηλεκτρικής ενέργειας ετησίως που θα μπορούσαν να καλύψουν τις ανάγκες μιας μεγάλης πόλης.
Αυτή η υδροηλεκτρική ενέργεια είναι ανανεώσιμη, φιλική προς το περιβάλλον και, κυρίως, δεν υπόκειται στις διακυμάνσεις των διεθνών τιμών, εξασφαλίζοντας σταθερότητα και δυνητικά χαμηλότερο κόστος για τους καταναλωτές. Η πλήρης λειτουργία του θα ενίσχυε σημαντικά την ενεργειακή μας αυτονομία και θα μείωνε το περιβαλλοντικό μας αποτύπωμα, συμβάλλοντας στη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά 300.000 τόνους κάθε χρόνο.
Σωτήρια Υδροδότηση για τον Θεσσαλικό Κάμπο
Ο Θεσσαλικός Κάμπος, ο ιστορικός σιτοβολώνας της Ελλάδας, αντιμετωπίζει επί χρόνια σοβαρά προβλήματα λειψυδρίας, τα οποία επιδεινώνονται διαρκώς από την κλιματική αλλαγή. Η τεχνητή λίμνη που δημιουργείται από το Φράγμα της Μεσοχώρας έχει ολικό όγκο 358 εκατομμύρια κυβικά μέτρα στην ανώτατη στάθμη λειτουργίας, με ωφέλιμο όγκο 228 εκατομμύρια κυβικά μέτρα. Αυτή η τεράστια χωρητικότητα, μέσω της δυνατότητας εκτροπής υδάτων, θα μπορούσε να προσφέρει μία μόνιμη και αποτελεσματική λύση στο κρίσιμο πρόβλημα της άρδευσης. Η παροχή επαρκών υδάτινων πόρων θα εξασφάλιζε τη βιωσιμότητα της αγροτικής παραγωγής, θα στήριζε τους αγρότες και θα θωράκιζε την επισιτιστική ασφάλεια της χώρας. Η αφθονία νερού θα επέτρεπε την ανάπτυξη νέων καλλιεργειών και την αύξηση της παραγωγικότητας, φέρνοντας οικονομική ανάπτυξη και ευημερία στην περιοχή.
Η Επιτακτική Ανάγκη Λειτουργίας:
Είναι πλέον ξεκάθαρο: το Φράγμα της Μεσοχώρας δεν είναι απλά ένα κατασκευαστικό έργο, αλλά ένα στρατηγικό εθνικό έργο που μπορεί να προσφέρει πολλαπλά και αλληλένδετα οφέλη.
Η παρατεταμένη αδράνειά του στερεί από την Ελλάδα φθηνή ενέργεια, πολύτιμους υδάτινους πόρους και αναγκαία αντιπλημμυρική προστασία, σε μια εποχή που οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής γίνονται όλο και πιο αισθητές.Το πιο σημαντικό είναι ότι, μετά από πολυετείς καθυστερήσεις και δικαστικές εμπλοκές, δεν υφίσταται πλέον κανένα νομικό κώλυμα από το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) για την ολοκλήρωση και λειτουργία του έργου.
Έχουν εκδοθεί οι απαραίτητες αποφάσεις που επιτρέπουν την προώθηση του έργου, εφόσον πληρούνται οι περιβαλλοντικές προϋποθέσεις. Ωστόσο, η πορεία προς την πλήρη λειτουργία του έργου δεν είναι ακόμα ομαλή. Πρόσφατα, φορείς της Αιτωλοακαρνανίας και γνωστές οικολογικές οργανώσεις κατέθεσαν νέα προσφυγή για πολλαπλή φορά , στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ), επιδιώκοντας την ακύρωση και εντέλει τη μη εφαρμογή της Απόφασης με την οποία η κυβέρνηση ενέκρινε πριν ένα χρόνο τα Σχέδια Διαχείρισης Υδάτων (τα γνωστά ΣΔΛΑΠ) για τα Υδατικά Διαμερίσματα Θεσσαλίας και Δυτικής Στερεάς, δηλαδή τα Σχέδια για τις λεκάνες Πηνειού και Αχελώου.
Αυτή η εξέλιξη υπογραμμίζει τις συνεχιζόμενες προκλήσεις και την πολυπλοκότητα που περιβάλλει την υλοποίηση του έργου. Σε αυτό το πλαίσιο, η κυβέρνηση αναγνωρίζει την κρισιμότητα της κατάστασης. Σε πρόσφατη σύσκεψη για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης κ. Κ. Χατζηδάκης δήλωσε χαρακτηριστικά: «η ίδια η πραγματικότητα επιβάλλει πρόσθετες παρεμβάσεις μελετημένες, ταχύτατες και αποτελεσματικές, τις οποίες η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να προχωρήσει», ενώ παραδέχθηκε πως «τυχόν αδράνεια θα ήταν τεράστιο πρόβλημα για την οικονομία, για τον τουρισμό, για τη γεωργία, για την ποιότητα της ζωής μας, για την ίδια τη χώρα».
Η δήλωση αυτή υπογραμμίζει την αναγκαιότητα άμεσων και αποφασιστικών κινήσεων για την αντιμετώπιση των υδατικών προβλημάτων, στα οποία το Φράγμα της Μεσοχώρας μπορεί να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο.
Είναι καιρός ο «κοιμώμενος γίγαντας» να ξυπνήσει και να προσφέρει τις τεράστιες δυνατότητές του στην ελληνική κοινωνία και οικονομία, συμβάλλοντας σε ένα πιο βιώσιμο και ασφαλές μέλλον για τη χώρα.
*Ο Αθανάσιος Παιδής είναι , πρ. Αντιπεριφερειάρχης Θεσσαλίας, Πολιτευτής της Νέας Δημοκρατίας.
