Τα νέα από την Στοκχόλμη ήταν λίγο συγκεχυμένα προχθές Τρίτη. Ένα μέλος της κινεζικής αντιπροσωπείας στις διαπραγματεύσεις μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας για το θέμα των δασμών και των γενικότερων εμπορικών τους σχέσεων, δήλωσε πως οι δύο πλευρές κατέληξαν σε συμφωνία για την παράταση της εκεχειρίας που έχει συναφθεί μεταξύ των δύο πλευρών για άλλες 90 ημέρες μετά την 12η Αυγούστου που λήγει η πρώτη παράταση 90 ημερών.
Λέμε συγκεχυμένες γιατί η αμερικανική πλευρά δεν επιβεβαίωσε την συμφωνία παράτασης της εκεχειρίας. Για την ακρίβεια, ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Σκοτ Μπέσεντ δήλωσε πως «οι Κινέζοι συνομιλητές μας βιάστηκαν λίγο».
Ο υπουργός διευκρίνισε πως η τελική απόφαση δεν έχει ληφθεί ακόμα, προσθέτοντας πως αφού ρυθμιστούν μερικές ακόμα λεπτομέρειες θα παραθέσει τα γεγονότα στον πρόεδρο Τραμπ ο οποίος θα λάβει και την τελική απόφαση.
Μιλώντας στους δημοσιογράφους, ο Μπέσεντ απέφυγε να πει αν θα προτείνει στον πρόεδρο την περαιτέρω παράταση της εμπορικής εκεχειρίας αλλά η λογική λέει πως οι διαπραγματεύσεις θα συνεχιστούν και μετά την 12η Αυγούστου.
Ούτως ή άλλως δεν είναι πολύ λογικό να περιμένουμε μία σύντομη κατάληξη των συζητήσεων μεταξύ των δύο παγκόσμιων υπερδυνάμεων αφού ο Τραμπ ακόμα δεν έχει κλείσει όλα τα μέτωπα στον τομέα των δασμών, καθώς υπολείπεται η υπογραφή συμφωνιών με αρκετούς σημαντικούς εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ, τον Καναδά, το Μεξικό, την Ινδία, την Νότια Κορέα, την Ταϊβάν, την Βραζιλία.
Ούτε φαίνεται πολύ ρεαλιστικό να περιμένουμε την κατάληξη των συνομιλιών μέσα στην καρδιά του καλοκαιριού.
Η εκτίμησή μας είναι πως και οι δύο πλευρές επιθυμούν την χρονική παράταση των συζητήσεων για να προετοιμαστούν καλύτερα για την «αναμέτρησή» τους όταν έχουν ξεκαθαρίσει όλα τα υπόλοιπα μέτωπα των ΗΠΑ με τους εμπορικούς εταίρους τους.
Όμως, το ότι οι δύο πλευρές προετοιμάζονται για συζητήσεις διαρκείας δεν σημαίνει πως αυτές θα έχουν επιτυχία. Αν ο Αμερικανός πρόεδρος θέλει πραγματικά να δώσει στους ψηφοφόρους του μία «νίκη» επί της Κίνας, θα δυσκολευθεί πολύ να το κάνει, καθώς οι Κινέζοι δεν είναι διατεθειμένοι να κάνουν πολλές υποχωρήσεις, ειδικά αν αυτές θα φαίνονται μονομερείς.
Επίσης, είναι αρκετά δύσκολο να φανταστούμε μία συμφωνία σαν αυτές των ΗΠΑ με την Ιαπωνία και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Είναι μάλλον απίθανο να δούμε τον Τραμπ να πανηγυρίζει για τεράστιες κινεζικές επενδύσεις στις ΗΠΑ και για την πώληση πυρηνικής τεχνολογίας και αμυντικών συστημάτων στην Κίνα.
Αν θέλει πραγματικά να αλλάξει ριζικά τα πράγματα στο παγκόσμιο εμπόριο και την βιομηχανία θα πρέπει να πείσει την Κίνα να αναμορφώσει πλήρως την οικονομία και την βιομηχανία της και, ανάμεσα στα άλλα, να ενισχύσει πραγματικά την ιδιωτική κατανάλωση και να αφήσει τις ζημιογόνες επιχειρήσεις να καταστραφούν.
Σύμφωνα με ό,τι ξέρουμε, κάτι τέτοιο είναι πάρα πολύ δύσκολο, σχεδόν αδύνατον, να γίνει. Αν λοιπόν ο συλλογισμός μας είναι σωστός, σε μερικούς μήνες από τώρα, μάλλον σε κάποια στιγμή που δεν θα υπάρχει κανένας φόβος πως τα ράφια των αμερικανικών καταστημάτων θα είναι άδεια τα Χριστούγεννα, θα δούμε τις συνομιλίες μεταξύ των δύο μερών να λήγουν χωρίς επιτυχία.
Θεωρητικά, με βάση τις μέχρι τώρα δηλώσεις του Τραμπ, αυτό θα προκαλέσει αυτομάτως την επιβολή πολύ υψηλών δασμών στα κινεζικά προϊόντα και έμμεσα μία μεγάλη αναταραχή στο παγκόσμιο εμπόριο και την βιομηχανία.
Σύμφωνα με τις περισσότερες οικονομικές αναλύσεις, η αναταραχή θα είναι σημαντική. Οι εμπορικές συναλλαγές μεταξύ των δύο μερών θα μειωθούν σημαντικά και το κόστος όσων θα συνεχίσουν να γίνονται θα ανεβεί κατά πολύ.
Στις ΗΠΑ θα δούμε άνοδο του πληθωρισμού και συρρίκνωση των περιθωρίων κέρδους πολλών εισαγωγικών επιχειρήσεων και στην Κίνα θα δούμε πιθανότατα μείωση της βιομηχανικής δραστηριότητας, οικονομικά προβλήματα σε πολλές επιχειρήσεις και μεγάλες απώλειες θέσεων εργασίας.
Πάντα σύμφωνα με τις οικονομικές αναλύσεις που έχουν εκπονηθεί τους τελευταίους μήνες, παράπλευρη συνέπεια μίας τόσο σημαντικής διαταραχής των οικονομικών σχέσεων ΗΠΑ – Κίνας θα είναι και η διοχέτευση μεγάλων ποσοτήτων καταναλωτικών προϊόντων προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, με σοβαρές συνέπειες για τις τοπικές επιχειρήσεις και πιθανώς ευεργετικές για τους καταναλωτές.
Πολλά από όσα μόλις είπαμε αποτελούν εικασίες και μπορεί να αποδειχθούν λανθασμένα αν τελικά ξεκινήσει πραγματικός εμπορικός πόλεμος μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων.
Αυτά στα οποία θα αναφερθούμε παρακάτω όμως είναι πραγματικά και πολύ σημαντικά, καθώς δείχνουν πως οι δύο μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη προετοιμάζονται για ένα περιβάλλον πολύ διαφορετικό από το σημερινό.
Το πρώτο είναι η συνεχής αύξηση των αποθεμάτων χρυσού από την μεριά της κεντρικής τράπεζας της Κίνας, κάτι που είναι γνωστό πως γίνεται εδώ και αρκετά χρόνια.
Οι μαζικές αγορές ξεκίνησαν το 2022, ύστερα από πολλά χρόνια απραξίας, και συνεχίζονται μέχρι τώρα, εκτός από ένα διάστημα έξι μηνών μέσα στο 2024.
Οι αγορές αυτές, που το 2023 αντιστοιχούσαν τουλάχιστον στο 20% του συνόλου των αγορών χρυσού από όλες τις κεντρικές τράπεζες στον κόσμο, είναι μόνο αυτές που έχουν καταγραφεί επισήμως, καθώς δημοσιογραφικές πληροφορίες κάνουν λόγο για πολλές ακόμα μαζικές αγορές από «ανεπίσημα κανάλια».
Οι κινεζικές αγορές, έχουν παίξει σημαντικό ρόλο στη σταθερή άνοδο του χρυσού από το 2022 και μετά και εξηγούν σε ένα βαθμό την χαλαρή αντίδραση του κίτρινου μετάλλου σε γεγονότα που άλλοτε το επηρέαζαν πολύ, όπως οι αυξομειώσεις των αποδόσεων των κρατικών αμερικανικών ομολόγων.
Παρά το γεγονός πως οι κινεζικές αρχές δεν έχουν δώσει συγκεκριμένη εξήγηση για την αύξηση των αγορών χρυσού, είναι αδύνατον να πιστέψουμε πως δεν έχουν σχέση με την επιθυμία της ηγεσίας της χώρας να διαφοροποιήσει την δομή των συναλλαγματικών της αποθεμάτων και να μειώσει την εξάρτηση της χώρας από το δολάριο.
Ειδικά μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία και την απόφαση των ΗΠΑ να επιβάλλουν αυστηρές οικονομικές κυρώσεις στη Ρωσία. Όλα αυτά δεν φαίνεται βέβαια να έχουν επιδράσει σημαντικά στο αμερικανικό δολάριο, το οποίο γενικά έχει συμπεριφερθεί καλά τα τελευταία χρόνια, παρά την σημαντική πτώση του από φέτος τον Φεβρουάριο και μετά (αν και τις τελευταίες εβδομάδες τα πράγματα φαίνεται να αλλάζουν).
Η κινεζική προσπάθεια σταδιακής μείωσης της εξάρτησής της από το δολάριο, προσπάθεια που δεν είναι μόνο κινεζική, δεν έχει περάσει απαρατήρητη από την κυβέρνηση Τραμπ, η οποία πιστεύει πως έχει βρει τον τρόπο να ενισχύσει τον ρόλο του δολαρίου ως παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος, ανεξάρτητα από τις διακυμάνσεις του.
Αναφερόμαστε στην προσπάθεια ενίσχυσης της ζήτησης για δολάρια μέσω της προώθησης των stablecoins ως ψηφιακών μέσων πληρωμής.
Όπως είχαμε δει πρόσφατα (Η επέλαση των Stablecoins, η νέα αμερικανική νομοθεσία και οι ανησυχίες της Ευρώπης | Liberal.gr), ο υπουργός Μπέσεντ δήλωσε ξεκάθαρα πως η διεύρυνση του ενεργητικού των stablecoins από περίπου 250 δισεκατομμύρια δολάρια σε αρκετά τρισεκατομμύρια θα δημιουργήσει μία νέα μεγάλη πηγή ζήτησης για δολάρια, καθώς τα stablecoins θα καθιερώνονται ως το πιο βασικό παγκόσμιο ψηφιακό μέσο πληρωμής και τα αποθεματικά τους θα τηρούνται σε δολάρια ΗΠΑ.
Αυτό βέβαια είναι το σχέδιο του υπουργού, που δεν ξέρουμε αν θα πετύχει ή όχι, αλλά δείχνει πολύ καθαρά πως οι ΗΠΑ έχουν ετοιμάσει τα αντίμετρά τους στην προσπάθεια της Κίνας (και άλλων) να μειώσει την εξάρτησή της από το δολάριο και ταυτόχρονα να υπονομεύσει τον διεθνή ρόλο του.
Όλα αυτά αποτελούν σαφείς ενδείξεις της προετοιμασίας και των δύο μεγάλων δυνάμεων για μία νέα εποχή όπου ο ανταγωνισμός τους θα είναι πιο έντονος και τα σημεία επαφής πολύ λιγότερα.
Ακόμα και αν οι συνομιλίες για τους δασμούς καταλήξουν σε συμφωνία, κάτι μας λέει πως αυτή η προετοιμασία δεν πρόκειται εύκολα να σταματήσει.
