Σε σημείο συνάντησης υπουργών, ρυθμιστών και κορυφαίων στελεχών του ενεργειακού κλάδου από 25 χώρες για την έκτη υπουργική συνάντηση της Σύμπραξης για τη Διατλαντική Ενεργειακή Συνεργασία (P-TEC) θα μετατραπεί το Ζάππειο στις 6 και 7 Νοεμβρίου.
Στη διήμερη εκδήλωση αναμένονται σημαντικές επαφές και deals στον τομέα του LNG και της ενέργειας ενώ το ζητούμενο δεν είναι αν θα υπάρξουν συμφωνίες αλλά ποια μορφή θα λάβουν. Πληροφορίες αναφέρουν ότι για ορισμένα deal, η προεργασία έχει προχωρήσει σημαντικά και δεν αποκλείεται την επόμενη εβδομάδα να υπάρξουν σχετικές ανακοινώσεις.
Η φιλοδοξία της διοργάνωσης είναι να επιβεβαιώσει τον αναβαθμισμένο ρόλο της Ελλάδας ως περιφερειακού κόμβου φυσικού αερίου και LNG για την Ευρώπη και να «κλειδώσει» εμπορικές και θεσμικές συμφωνίες που θα καθορίσουν τις ροές των επόμενων ετών.
Στη σύνοδο αναμένεται και η πρώτη δημόσια εμφάνιση της νέας πρέσβειρας των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Kimberly Guilfoyle, εξέλιξη που εκτιμάται ότι θα συγκεντρώσει αυξημένο ενδιαφέρον.
Η ΔΕΠΑ Εμπορίας φέρεται να ηγείται του νέου κύκλου συμφωνιών φυσικού αερίου μεταξύ ελληνικών προμηθευτών και αμερικανικών εταιρειών LNG, με στόχο τη σύναψη μακροχρόνιων συμβολαίων προμήθειας. Σύμφωνα με πληροφορίες, βρίσκονται σε εξέλιξη επαφές με την ConocoPhillips για προμήθειες LNG, σε μια συγκυρία κατά την οποία Ελλάδα και Ευρώπη προετοιμάζονται για τη σταδιακή παύση εισαγωγών ρωσικού αερίου έως το 2028.
Παράλληλα, αναμένεται παρουσία και άλλων αμερικανικών ομίλων, όπως η Cheniere, ενώ καθοριστικό ρόλο στις ροές αναμένεται να διαδραματίσουν τόσο η Ρεβυθούσα όσο και το FSRU Αλεξανδρούπολης, το οποίο λειτουργεί πλέον πλήρως.
Στο μέτωπο των ιδιωτικών συμφωνιών, δεν αποκλείονται επιπλέον ανακοινώσεις, με πρωταγωνιστές μεγάλες ελληνικές εταιρείες. Μεταξύ αυτών αναφέρεται η Metlen, που διατηρεί εκτεταμένες διασυνδέσεις με τις ΗΠΑ, ενώ ενδιαφέρον καταγράφεται και από ουκρανικές εταιρείες, με τη DTEK να συγκαταλέγεται μεταξύ των συμμετεχόντων.
Η ατζέντα
Η πρώτη ημέρα αναμένεται να κινηθεί σε καθαρά επιχειρηματικό τόνο, με το φόρουμ της Πέμπτης 6 Νοεμβρίου να φέρνει στο ίδιο τραπέζι δημόσιους φορείς και ιδιωτικούς ομίλους από Ευρώπη και ΗΠΑ. Στόχος είναι να περάσουν από τη θεωρία στην πράξη συνεργασίες που αφορούν προμήθειες LNG, συμβόλαια χωρητικότητας και συνέργειες στις υποδομές.
Την Παρασκευή 7 Νοεμβρίου, η υπουργική διάσκεψη θα δώσει βάθος πολιτικής στις συζητήσεις, εστιάζοντας στη στρατηγική σημασία του LNG και στην επιτάχυνση των διασυνδέσεων των ευρωπαϊκών δικτύων, εκεί όπου η Ελλάδα διεκδικεί πρωταγωνιστικό ρόλο.
Γιατί Αθήνα
Η επιλογή της Αθήνας μόνο τυχαία δεν είναι, καθώς αντικατοπτρίζει την κλιμακούμενη γεωοικονομική βαρύτητα της χώρας στον ενεργειακό χάρτη της Μεσογείου και της Ευρώπης.
Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου έχει κινηθεί συστηματικά για την ενίσχυση των διατλαντικών δεσμών, προβάλλοντας την Ελλάδα ως στρατηγικό κόμβο για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Σε μια περίοδο όπου η Ευρώπη επιδιώκει την οριστική μείωση της εξάρτησής της από το ρωσικό αέριο, το LNG αποκτά ρόλο-κλειδί και η P-TEC γίνεται το ιδανικό πεδίο για συμφωνίες ανάμεσα σε Έλληνες εισαγωγείς και Αμερικανούς εξαγωγείς.
«Μπροστά» ο Κάθετος Διάδρομος Φυσικού Αερίου
Στο παρασκήνιο της συνόδου, ο Κάθετος Διάδρομος Φυσικού Αερίου επιστρέφει στο προσκήνιο. Η διακρατική όδευση που συνδέει την Ελλάδα με Βουλγαρία, Ρουμανία, Ουγγαρία και φτάνει έως την Ουκρανία έχει ήδη κάνει το πρώτο μεγάλο βήμα: τη συντονισμένη μείωση των ταριφών διέλευσης από τους διαχειριστές των χωρών που συμμετέχουν (ΔΕΣΦΑ, Bulgartransgaz, Transgaz, VestMoldTransgaz, GTSOU).
Η συμφωνία, που «έδεσε» στις αρχές Οκτωβρίου στην Αθήνα, άρχισε να αποδίδει άμεσα. Στη δημοπρασία του ειδικού προϊόντος μεταφοράς «Route 1» καταγράφηκε έντονο ενδιαφέρον και για τον Νοέμβριο δεσμεύτηκε ποσότητα 6,32 GWh ημερησίως από την Ελλάδα προς την Ουκρανία μέσω της Διαβαλκανικής όδευσης.
Το αποτέλεσμα ενισχύει την ενεργειακή ασφάλεια της Ουκρανίας και αναδεικνύει τον ρόλο της Ελλάδας ως αξιόπιστου διαμετακομιστικού πυλώνα για την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη.
Με τη νέα τιμολογιακή πολιτική και την ευελιξία που προσφέρει το «Route 1», ο Κάθετος Διάδρομος εξελίσσεται σε κρίσιμη «ραχοκοκαλιά» για τις ροές αερίου από τον Νότο προς τον Βορρά. Η λειτουργία του συνδέεται ευθέως με τις αμερικανικές εξαγωγές LNG που καταφθάνουν σε ελληνικές υποδομές και στη συνέχεια κατευθύνονται προς γειτονικές αγορές. Το FSRU της Αλεξανδρούπολης, μαζί με τις υφιστάμενες δυνατότητες της Ρεβυθούσας, αναβαθμίζουν τον ρόλο της χώρας στον τομέα του φυσικού αερίου. Το 2025, το 88% των ελληνικών εισαγωγών LNG προήλθε από τις ΗΠΑ, στοιχείο που επιβεβαιώνει τη διατλαντική κατεύθυνση των ροών.
Ελληνικοί όμιλοι όπως οι ΔΕΠΑ, Metlen, Elpedison, ΗΡΩΝ, Motor Oil και Coral κινούνται ήδη για αύξηση τόσο των εισαγωγών όσο και των εξαγωγών προς την Κεντρική και τη Βόρεια Ευρώπη, με την Ουκρανία να αναδύεται ως νέος, σημαντικός παραλήπτης.
Προς αυτήν την κατέυθυνση, το 2026 αναμένεται να αποτελέσει ορόσημο. Η πλήρης επιχειρησιακή ωρίμανση του FSRU Αλεξανδρούπολης, σε συνδυασμό με την εφαρμογή της ευρωπαϊκής πορείας για τη σταδιακή απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο έως το 2028, δημιουργεί παράθυρο για μακροπρόθεσμα συμβόλαια και νέα επενδυτικά σχήματα. Στην πράξη, οι συζητήσεις της P-TEC φιλοδοξούν να μεταφραστούν σε δεσμεύσεις φορτίων, σε κράτηση δυναμικότητας μεταφοράς και σε συνέργειες στις υποδομές, ώστε οι ροές να γίνουν πιο προβλέψιμες και ανθεκτικές σε αναταράξεις.
Το θεματικό εύρος της συνάντησης ξεπερνά πάντως το LNG. Στην κοινή πρόσκληση που συνυπογράφουν ο κ. Παπασταύρου και ο Κρις Ράιτ υπογραμμίζεται ότι το Ζάππειο θα λειτουργήσει ως «βασική πλατφόρμα ανταλλαγής απόψεων και συντονισμού έργων» σε τομείς που αγγίζουν την ενεργειακή ασφάλεια, την κυβερνοπροστασία κρίσιμων υποδομών, την τεχνητή νοημοσύνη στην ενέργεια, αλλά και την πυρηνική τεχνολογία. Με άλλα λόγια, πρόκειται για μια σύνοδο που δεν περιορίζεται στα καύσιμα, αλλά επιχειρεί να χαράξει οδικό χάρτη τεχνολογικής αναβάθμισης και επενδυτικής κινητοποίησης.
Εφόσον οι επαφές των επόμενων ημερών αποτυπωθούν σε συγκεκριμένα MoUs και συμβάσεις, η Ελλάδα θα έχει κάνει ακόμη ένα βήμα προς την εδραίωση της ως κεντρικού κόμβου LNG και ως διοχετευτή ενέργειας προς αγορές που διψούν για ασφάλεια εφοδιασμού και διαφοροποίηση.
Το στοίχημα, εντέλει, είναι διπλό: να διατηρηθεί η ορμή στις υποδομές και τις διασυνδέσεις, και να εξασφαλιστούν οι εμπορικές συμφωνίες που θα «γεμίσουν» με περιεχόμενο τις σωληνώσεις και τα τερματικά. Η P-TEC 2025 προσφέρει το κατάλληλο έσαφος. Το αν θα αποτελέσει και αφετηρία για την επόμενη φάση της ευρωπαϊκής ενεργειακής αρχιτεκτονικής με ελληνική υπογραφή, θα φανεί από το βάθος και τη διάρκεια των συμφωνιών που θα ανακοινωθούν στην Αθήνα.
