Τα κράτη μέλη του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών αναμένεται να αποφασίσουν τη Δευτέρα, αν δέχονται να δημιουργηθεί μηχανισμός έρευνας για τα σοβαρότερα εγκλήματα που διαπράχτηκαν στο Αφγανιστάν.
Σχέδιο απόφασης, που υποβλήθηκε από τη Δανία εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα συζητηθεί στο Συμβούλιο.
Κάθε χρόνο, το ΣΑΔ ανανεώνει την εντολή του ειδικού εισηγητή των Ηνωμένων Εθνών για το Αφγανιστάν. Όμως φέτος, «η ΕΕ αποφάσισε να προτείνει απόφαση που ενισχύει τη λογοδοσία» προτείνοντας να δημιουργηθεί «ανεξάρτητος μηχανισμός έρευνας για το Αφγανιστάν», εξήγησε στο Γαλλικό Πρακτορείο εκπρόσωπος της.
Σκοπός είναι να λάβουν τέλος οι «δεκαετίες ατιμωρησίας στο Αφγανιστάν», πρόσθεσε η εκπρόσωπος.
Υπογραμμίζοντας την «επιδείνωση» της κατάστασης ως προς τα ανθρώπινα δικαιώματα στη χώρα της νοτιοανατολικής Ασίας, το σχέδιο ψηφίσματος ζητεί να δημιουργηθεί «μόνιμος και ανεξάρτητος μηχανισμός έρευνας αρμόδιος για τη συγκέντρωση, την κατάταξη, τη διατήρηση και την ανάλυση αποδεικτικών στοιχείων για τη διάπραξη των πλέον σοβαρών διεθνών εγκλημάτων και τις παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου», ειδικά σε βάρος των γυναικών και των κοριτσιών.
Η οντότητα αυτή θα έχει αποστολή τη «δημιουργία φακέλων» ενόψει της διευκόλυνσης και της προσαγωγής σε «ποινικές διαδικασίες», σε «εθνικά, περιφερειακά ή διεθνή δικαστήρια που έχουν ή θα μπορούσαν να έχουν δικαιοδοσία» για την εκδίκαση τέτοιων υποθέσεων.
Αυτό θα επιτρέψει να διατηρηθούν «μαρτυρίες θυμάτων και άλλες αφηγήσεις για τις παραβιάσεις και τις επιθέσεις εναντίον ανθρωπίνων δικαιωμάτων», σύμφωνα με την εκπρόσωπο της ΕΕ.
Τέσσερα χρόνια αφού ξαναπήραν την εξουσία οι Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν, η de facto κυβέρνησή τους παραμένει εξοστρακισμένη από το μεγαλύτερο μέρος της διεθνούς κοινότητας, καθώς της προσάπτει μέτρα που περιστέλλουν δραστικά όταν δεν σκοτώνουν ελευθερίες, στο όνομα ακραίας ερμηνείας του ισλαμικού νόμου, και βάζουν στο στόχαστρο ιδίως τις γυναίκες.
Από το 2021, οι Αφγανές αποκλείστηκαν από πολλές επαγγελματικές ενασχολήσεις, τους απαγορεύτηκε να μετακινούνται χωρίς καλυμμένη την κεφαλή, να σπουδάζουν μετά τα 12, να κυκλοφορούν σε πάρκα, να συχνάζουν σε γυμναστήρια ή γήπεδα.
Το σχέδιο ψηφίσματος καταδικάζει «τη θεσμοποίηση από τους Ταλιμπάν του συστήματος διακρίσεών τους, του διαχωρισμού, του μη σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και του αποκλεισμού σε βάρος των γυναικών και των κοριτσιών» και καταδικάζει την «απαγόρευση στις γυναίκες από τους Ταλιμπάν» να εργάζονται στη χώρα για λογαριασμό του ΟΗΕ ή ΜΚΟ.
Αυτό το «σημαντικό ψήφισμα (...) θα αποτελέσει σημαντικό ορόσημο στον αγώνα εναντίον της ατιμωρησίας», σχολίασε στο Γαλλικό Πρακτορείο η Φερεστά Αμπασί, ερευνήτρια του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Human Rights Watch, HRW).
«Η δημιουργία οργανισμού έρευνας (...) θα αποτελέσει προειδοποίηση στους Ταλιμπάν και σε όλους τους άλλους υπεύθυνους για σοβαρά εγκλήματα που διαπράχθηκαν στο παρελθόν ή διαπράττονται σήμερα στο Αφγανιστάν» πως «θα συγκεντρώνονται αποδείξεις και θα αξιοποιηθούν ώστε να καταστεί δυνατό μια μέρα να οδηγηθούν ενώπιον της δικαιοσύνης, πρόσθεσε.
