Διευρύνεται η ρωσική στρατιωτική παρουσία κοντά στα σύνορα με τη Φινλανδία, η οποία δεν αντιμετωπίζει άμεση απειλή όμως «προετοιμάζεται για το χειρότερο». Την ίδια στιγμή, έρχεται ένα ισχυρό μήνυμα αποτροπής από τη Γερμανία, εν όψει και της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ του Ιουνίου, με την ανάπτυξη της πρώτης μόνιμης τεθωρακισμένης ταξιαρχίας εκτός συνόρων μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο προς ενίσχυση της ανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ έναντι της διογκούμενης ρωσικής απειλής.
Πρόσφατες δορυφορικές εικόνες και αναλύσεις ειδικών καταγράφουν συγκέντρωση ρωσικών δυνάμεων, επέκταση και εκσυγχρονισμό στρατιωτικών εγκαταστάσεων κοντά στα σύνορα με τη Φινλανδία, η οποία, εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία, εγκατέλειψε το δόγμα της αμυντικής ουδετερότητας για να έλθει, από κοινού με τη Σουηδία, υπό τη σκέπη του ΝΑΤΟ.
Η ρωσική δραστηριότητα περιλαμβάνει την κατασκευή νέων στρατιωτικών υποδομών -σκηνών, αποθηκών για τεθωρακισμένα, καταφυγίων για μαχητικά αεροσκάφη- καθώς και την επαναλειτουργία παλαιών βάσεων ελικοπτέρων σε κρίσιμες ζώνες στις πόλεις Καμένκα, Πετροζαβόντσκ, Μούρμανσκ, Ολένια και Αλακούρτι, σε αποστάσεις 40 έως 160 χιλιομέτρων από τα φινλανδικά σύνορα.
Αξιωματούχοι του ΝΑΤΟ, οι οποίοι και έχουν επιβεβαιώσει σχετικές δορυφορικές εικόνες που δημοσιεύθηκαν στους New York Times, εκτιμούν πως πρόκειται για τα πρώτα βήματα μιας μακροπρόθεσμης ενίσχυσης και όχι για άμεση απειλή. Η ρωσική στρατιωτική παρουσία στα σύνορα παραμένει -προς το παρόν- περιορισμένη, καθώς η Μόσχα είναι στρατιωτικά επικεντρωμένη στο μέτωπο της Ουκρανίας.
Ωστόσο, οι φινλανδικές αρχές δεν αποκλείουν κλιμάκωση: σύμφωνα με εκτιμήσεις, η Ρωσία ενδέχεται να τριπλασιάσει τις δυνάμεις της στα σύνορα εντός της επόμενης πενταετίας. Όπως υπογραμμίζει ο ταξίαρχος Πέκα Τουρούνεν, επικεφαλής της φινλανδικής στρατιωτικής αντικατασκοπείας, η Μόσχα κινείται σταδιακά, προσπαθώντας να ισορροπήσει μεταξύ των αναγκών του πολέμου στην Ουκρανία και της ενίσχυσης της στρατιωτικής της παρουσίας στο βορρά.
Τα σύνορα, μήκους άνω των 1.300 χιλιομέτρων, που μοιράζονται Φινλανδία και Ρωσία αποτελούν πλέον τη μεγαλύτερη άμεση γραμμή επαφής του ΝΑΤΟ με τη Ρωσική Ομοσπονδία. Η γεωστρατηγική τους σημασία είναι ιδιαίτερα υψηλή λόγω της εγγύτητας με την Αγία Πετρούπολη και την απομακρυσμένη χερσόνησο του Μούρμανσκ, έδρα του Βόρειου Στόλου και των μονάδων που φέρουν πυρηνικά όπλα. Σρατιωτικοί αναλυτές προειδοποιούν ότι η περιοχή δύναται να μετατραπεί σε εστία ανάφλεξης, ιδιαίτερα καθώς σημαντικό τμήμα της εκτείνεται εντός του Αρκτικού Κύκλου που καθίσταται όλο και περισσότερο πεδίο στρατηγικού ανταγωνισμού - και η Μόσχα δεν μένει άπραγη, όπως φανερώνει η επαναλειτουργία και αναβάθμιση βάσεων όπως η Σεβερομόρσκ-2.
Έχοντας τεθεί από τον Απρίλιο του 2023 κάτω από την ομπρέλα του Άρθρου 5 της συλλογικής άμυνας του ΝΑΤΟ, το Ελσίνκι κινείται προς ενίσχυση των γραμμών άμυνας και αποτροπής. Τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους, η Φινλανδία έκλεισε όλες τις χερσαίες συνοριακές διαβάσεις με τη Ρωσία, κατηγορώντας το καθεστώς Πούτιν για «υβριδική επιχείρηση» με τη μαζική ώθηση αιτούντων άσυλο στην επικράτειά της. Παράλληλα, προχωρά στην κατασκευή ενός αμυντικού φράχτη μήκους 200 χιλιομέτρων με προηγμένα συστήματα επιτήρησης, εκ των οποίων 35 χιλιόμετρα έχουν ήδη ολοκληρωθεί Η Φινλανδία αυξάνει σταδιακά τις αμυντικές της δαπάνες που θα φθάσουν το 3% του ΑΕΠ έως το 2029, παρατείνει το όριο ηλικίας των εφέδρων στα 65 έτη με στόχο να ανεβάσει σε περίπου ένα εκατομμύριο τον αριθμό τους έως το 2031. Στο πλαίσιο της αναβάθμισης των ενόπλων δυνάμεων εντάσσεται και η προμήθεια 64 μαχητικών F-35, τα οποία θα αντικαταστήσουν τον παλαιό στόλο και θα ενισχύσουν τη διαλειτουργικότητα με τις δυνάμεις του ΝΑΤΟ.
Η σοβαρότητα της κατάστασης αντανακλάται και στις ασκήσεις προσομοίωσης μαχών, ακόμα και σε συνθήκες ακραίου ψύχους σε δασικό περιβάλλον, που πραγματοποίησαν πρόσφατα από κοινού αμερικανικά και φινλανδικά στρατεύματα. Την ίδια στιγμή, σε επίπεδο κοινωνίας καταγράφεται κινητοποίηση με όλο και περισσότερους Φινλανδούς να συμμετέχουν σε σεμινάρια επιβίωσης και πρώτων βοηθειών -μία τάση που αντανακλά τη μετάβαση της κοινωνίας από την παραδοσιακή ουδετερότητα σε μία πιο ενεργή στάση ως προς την εθνική άμυνα.
Μολονότι Φινλανδία και ΝΑΤΟ δεν θεωρούν τη στρατιωτική ενίσχυση της Ρωσίας ως άμεση απειλή αυτή τη στιγμή, την αναγνωρίζουν ως ένδειξη ευρύτερου σχεδίου αναδιάταξης δυνάμεων στα δυτικά και αρκτικά της σύνορα όταν τερματιστεί ο πόλεμος στην Ουκρανία. Ο Έμιλ Καστεχέλμι, αναλυτής του φινλανδικού οργανισμού Black Bird Group, που εξειδικεύεται στην παρακολούθηση στρατιωτικών εξελίξεων στη Βόρεια Ευρώπη και την Ουκρανία, δήλωσε στους New York Times, έπειτα από ανάλυση δεκάδων δορυφορικών εικόνων, ότι τα επόμενα χρόνια ενδέχεται να φέρουν ριζικές αλλαγές κατά μήκος των φινλανδορωσικών συνόρων - ανάλογα με το πώς και πότε θα λήξει ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Από την πλευρά του, ο ταγματάρχης Σάμι Νούρμι, επικεφαλής στρατηγικού σχεδιασμού των φινλανδικών Ενόπλων Δυνάμεων, επισημαίνει ότι πολλές από τις ρωσικές μονάδες που έχουν αναπτυχθεί στην Ουκρανία προέρχονται από τη συνοριακή ζώνη με τη Φινλανδία και εκτιμά ότι, με το τέλος του πολέμου, η Μόσχα πιθανότατα θα ενισχύσει κατά πολύ την παρουσία της στην περιοχή με χερσαίες δυνάμεις. Σε ό,τι αφορά τις στρατιωτικές υποδομές, σημειώνει, κατά τα όσα μεταδίδει ο Guardian, ότι η Ρωσία έχει αρχίσει με συγκρατημένο ρυθμό την κατασκευή νέων εγκαταστάσεων κοντά στα σύνορα. Η διαδικασία -που δεν ήταν απροσδόκητη δεδομένης της ένταξης της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ- εξελίσσεται σταδιακά και δεν συνιστά άμεσα αιτία συναγερμού, ωστόσο ο ίδιος τονίζει πως το Ελσίνκι παρακολουθεί «πολύ στενά» τις εξελίξεις και προετοιμάζεται, όπως οφείλει, ακόμη και για τα δυσμενέστερα σενάρια σε βάθος χρόνου. «Προετοιμαζόμαστε για το χειρότερο» αναφέρει ο ταγματάρχης Νούρμι.
Η διογκούμενη ανησυχία για τη ρωσική απειλή αντανακλάται στην πρώτη από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου μόνιμη ανάπτυξη γερμανικών στρατευμάτων εκτός συνόρων που επισημοποιήθηκε κατά τη χθεσινή επίσκεψη του καγκελαρίου Φρίντριχ Μερτς στη Λιθουανία. Στην τελετή που πραγματοποιήθηκε στο Βίλνιους, παρουσία του Λιθουανού προέδρου Γκιτάνας Ναουσέντα και του υπουργού Άμυνας της Γερμανίας Μπόρις Πίστοριους, ανακοινώθηκε η επίσημη σύσταση της 45ης Τεθωρακισμένης Ταξιαρχίας. Η νέα μονάδα, που θα αριθμεί περίπου 4.800 στρατιώτες και 200 μέλη πολιτικού προσωπικού, θα αποτελέσει βασικό πυλώνα της ενίσχυσης της ανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ. Η πλήρης επιχειρησιακή της ετοιμότητα αναμένεται έως το 2027.
Ο Φρίντριχ Μερτς τόνισε από το Βίλνιους την ανάγκη ετοιμότητας και αποτροπής: «Πρέπει να κάνουμε τα πάντα για να υπερασπιστούμε τους εαυτούς μας - ώστε να μη χρειαστεί ποτέ». Υπογράμμισε τη σοβαρότητα της διεθνούς συγκυρίας και τη βαρύτητα της αποστολής των στρατευμάτων, επαναβεβαιώνοντας τη δέσμευση της Γερμανίας να υπερασπιστεί την ανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ απέναντι στη διαρκή απειλή από τη Ρωσία. Ο Μερτς σημείωσε ότι η ασφάλεια των συμμάχων της Βαλτικής είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ασφάλεια της ίδιας της Γερμανίας, καλώντας σε ενότητα και στρατηγική ετοιμότητα απέναντι στην επιθετικότητα και τον αναθεωρητισμό του Βλαντιμίρ Πούτιν.
Οι χώρες της Βαλτικής -Λιθουανία, Λετονία και Εσθονία-εκφράζουν διαρκώς την ανησυχία τους για μια ενδεχόμενη ρωσική επίθεση, καθώς βρίσκονται στην πρώτη γραμμή απέναντι στην επεκτατική πολιτική της Μόσχας. Η ανάπτυξη της 45ης Τεθωρακισμένης Ταξιαρχίας αντανακλά τη βαθιά στροφή στη γερμανική πολιτική Άμυνας. Το Βερολίνο απομακρύνεται από τη μεταπολεμική στρατηγική αυτοσυγκράτησης και αναλαμβάνει πρωταγωνιστικό ρόλο στην ευρωπαϊκή άμυνα, σε στιγμή κατά την οποία τελεί υπό αμφισβήτηση η δέσμευση της Αμερικής του Ντόναλντ Τραμπ στην ασφάλεια της Ευρώπης. Ο Φρίντριχ Μερτς, ο πρώτος καγκελάριος με στρατιωτική θητεία στη Μπούντεσβερ, έχει δεσμευθεί για εκτεταμένες επενδύσεις για τον εκσυγχρονισμό των Ενόπλων Δυνάμεων της Γερμανίας, ώστε να αντιμετωπιστούν ελλείψεις σε εξοπλισμό και προσωπικό που έφερε στην επιφάνεια ο επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας.
