Το σουηδικό κοινοβούλιο ενέκρινε την Τετάρτη νομοθεσία που ανοίγει τον δρόμο για τη χρηματοδότηση μιας νέας γενιάς πυρηνικών αντιδραστήρων, τους οποίους η κυβέρνηση κρίνει απαραίτητους τόσο για την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας όσο και για την επίτευξη του στόχου μηδενικών καθαρών εκπομπών έως το 2045.
Η κυβέρνηση σχεδιάζει την κατασκευή τεσσάρων μεγάλων αντιδραστήρων- συνολικής ισχύος περίπου 5.000 MW - ή αντίστοιχης δυναμικότητας μέσω μικρότερων, αρθρωτών μονάδων (SMR), με τους μισούς από αυτούς να αναμένεται να λειτουργούν έως το 2035.
«Χρειαζόμαστε σταθερή, χωρίς ορυκτά καύσιμα ηλεκτρική ενέργεια σε ανταγωνιστικές τιμές», δήλωσε η υπουργός Ενέργειας και Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης, Έμπα Μπους, στην πλατφόρμα X. «Μόνο έτσι μπορούμε να υποστηρίξουμε την οικονομική ανάπτυξη, να ενισχύσουμε την άμυνά μας και να διασφαλίσουμε ότι τα σουηδικά νοικοκυριά θα έχουν πρόσβαση σε προσιτή ενέργεια κάθε μέρα».
Επί του παρόντος, η Σουηδία διαθέτει έξι εν λειτουργία πυρηνικούς αντιδραστήρες, κατασκευασμένους τη δεκαετία του 1970 και του 1980. Το ενεργειακό της μείγμα είναι σχεδόν πλήρως απεξαρτημένο από τα ορυκτά καύσιμα: περίπου 40% της παραγωγής καλύπτεται από υδροηλεκτρική ενέργεια, 30% από πυρηνική και 20% από αιολική.
Η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας αναμένεται να διπλασιαστεί στα 300 τεραβατώρες μέσα στις επόμενες δύο δεκαετίες, καθώς η χώρα στρέφεται προς ενεργοβόρες πράσινες βιομηχανίες όπως ο πράσινος χάλυβας, τα βιοκαύσιμα και η παραγωγή υδρογόνου μεγάλης κλίμακας. Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι χωρίς νέα πυρηνική ισχύ, οι επενδύσεις αυτές θα κατευθυνθούν αλλού.
Παρότι η κυβέρνηση δηλώνει ότι ενισχύει κάθε μορφή παραγωγής ενέργειας χωρίς ορυκτά, επισημαίνει πως μόνο η πυρηνική μπορεί να προσφέρει σταθερή και προβλέψιμη ηλεκτροπαραγωγή.
Ωστόσο, δεν έχει ακόμη αποσαφηνιστεί το συνολικό κόστος του προγράμματος ούτε το πώς αυτό θα επιβαρύνει τους καταναλωτές. Μια Λευκή Βίβλος που δημοσιεύθηκε τον Αύγουστο του 2023 πρότεινε κρατικά δάνεια ύψους 300-600 δισ. σουηδικών κορωνών (31-62 δισ. δολάρια) προς τους κατασκευαστές, με εγγυημένες τιμές για 40 χρόνια.
Οι επικριτές του σχεδίου εκτιμούν ότι η νέα πυρηνική ενέργεια θα είναι υπερβολικά ακριβή και χρονοβόρα, εκτοπίζοντας φθηνότερες λύσεις όπως η αιολική και η ηλιακή, οι οποίες - όπως υποστηρίζουν - είναι οι μόνες που μπορούν να καλύψουν τη ζήτηση βραχυπρόθεσμα.
«Για την κυβέρνηση αυτή, η πυρηνική ενέργεια είναι ζήτημα δογματικής πίστης, όποιο κι αν είναι το κόστος», δήλωσε ο Μπίργκερ Λάχτι του αντιπολιτευόμενου Αριστερού Κόμματος.
Παρότι το νομοσχέδιο συνιστά σημαντική πρόοδο για τα σχέδια του κεντροδεξιού συνασπισμού, το μέλλον του παραμένει αβέβαιο. Όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης ψήφισαν κατά, ενώ στη Σουηδία αναμένονται γενικές εκλογές το 2026.
Η κρατική εταιρεία ενέργειας Vattenfall έχει προχωρημένα σχέδια για νέους αντιδραστήρες, αλλά έχει δηλώσει ότι δεν πρόκειται να λάβει επενδυτική απόφαση πριν από το τέλος της δεκαετίας.
