Το άρθρο αυτό είναι σύντομο. Δεν έχει σκοπό να αναλύσει τίποτε. Έχει σκοπό μόνο να επιστήσει την προσοχή των αναγνωστών στις προβλέψεις και τους περιορισμούς του αμερικανικού συντάγματος σχετικά με τον αριθμό των θητειών που μπορεί να εκτίσει ένας πρόεδρος των ΗΠΑ. Κι αυτό γιατί το σύνταγμα των ΗΠΑ είναι τόσο προχειρογραμμένο που μια τρίτη θητεία Τραμπ, παρ’ όλο που εκ πρώτης όψεως αποκλείεται από το σύνταγμα, είναι σήμερα περίπου βεβαία.
Συγκεκριμένα, η 22η Τροπολογία του συντάγματος των Ηνωμένων Πολιτειών αναφέρει ακριβώς τα εξής[1]:
«Τροπολογία 22 – Περιορισμοί Θητείας Προέδρου (Επικυρώθηκε το 1951)
1. Κανένας δεν θα εκλέγεται στο αξίωμα του Προέδρου περισσότερες από δύο φορές, και κανένας που έχει διατελέσει Πρόεδρος ή έχει ασκήσει καθήκοντα Προέδρου για άνω των δύο ετών από την θητεία κάποιου άλλου που είχε εκλεγεί Πρόεδρος, δεν θα μπορεί να εκλεγεί στο αξίωμα του Προέδρου πάνω από μία φορά. Η τροπολογία αυτή δεν θα ισχύει για όποιον κατέχει το αξίωμα του Προέδρου όταν προταθεί το άρθρο αυτό από το Κογκρέσο και δεν θα αποτρέψει οποιονδήποτε κατέχει το αξίωμα του Προέδρου ή εκτελεί χρέη Προέδρου κατά την διάρκεια της [Προεδρικής] θητείας που θα επικυρωθεί το άρθρο αυτό από του να κατέχει το αξίωμα του Προέδρου ή να εκτελεί χρέη Προέδρου για το υπόλοιπο της θητείας του.
2. Το άρθρο αυτό θα είναι άκυρο εκτός εάν επικυρωθεί ως τροπολογία του Συντάγματος από τα κοινοβούλια των τριών τετάρτων των Πολιτειών εντός επτά ετών από την ημέρα της υποβολής του από το Κογκρέσο προς τις Πολιτείες».
Πρακτικά, αυτό αποκλείει το να είναι ο Ντόναλντ Τραμπ υποψήφιος για το προεδρικό αξίωμα το 2028. Όμως, δεν αποκλείει το να ξαναγίνει πρόεδρος. Γιατί; Επειδή ο νομοθέτης αναφέρει ότι όποιος έχει ήδη εκλεγεί πρόεδρος για δύο θητείες δεν μπορεί να ΕΚΛΕΓΕΙ τρίτη φορά όχι ότι δε μπορεί να ΕΚΤΙΣΕΙ τρίτη προεδρική θητεία.
Με άλλα λόγια, δεν αποκλείει όποιον έχει ήδη εκλεγεί πρόεδρος για δύο θητείες από του να είναι υποψήφιος για το αξίωμα του αντιπροέδρου των ΗΠΑ και, μέσω αυτού, να ξαναγίνει πρόεδρος. Συγκεκριμένα:
Δεδομένης του κλίματος που επικρατεί στην αμερικανική δεξιά και της τυφλής αφοσίωσης της συντριπτικής πλειοψηφίας των ψηφοφόρων του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος στον Ντόναλντ Τραμπ και το κίνημα MAGA, είναι κάτι παραπάνω από βέβαιο, κατά την εκτίμηση του υπογράφοντος (και η γνώμη αυτή δε βασίζεται σε κάτι που έχει ειπωθεί ή γραφτεί μέχρι σήμερα σε αμερικανικό ΜΜΕ ή από Αμερικανό σχολιαστή, πολιτικό ή νομικό), ότι
1. Ο Τραμπ το 2028 θα είναι υποψήφιος αντιπρόεδρος στο ψηφοδέλτιο του υποψηφίου για την προεδρία Τζέι Ντι Βανς και ότι
2. Εάν το Ρεπουμπλικανικό ψηφοδέλτιο επικρατήσει στις εκλογές του Νοεμβρίου 2028, ο Τζέι Ντι Βανς θα παραιτηθεί μετά την ορκωμοσία του, στις 20 Ιανουαρίου 2029, έτσι ώστε να ξαναγίνει πρόεδρος, απολύτως νόμιμα και συνταγματικά, ο εκλεγμένος αντιπρόεδρος του, Ντόναλντ Τραμπ.
Αυτό είναι ακριβώς το σενάριο που εκτυλίχθηκε στη Ρωσία μετά τις πρώτες δύο προεδρικές θητείες του Βλαντιμίρ Πούτιν: ο Μεντβέντεφ εξελέγη πρόεδρος και ο Πούτιν διορίστηκε πρωθυπουργός, άλλαξε το σύνταγμα, καταργήθηκε ο περιορισμός των δύο θητειών του προέδρου και ο Πούτιν, ουσιαστικά, εξελέγη πάλι – δια βίου – πρόεδρος.
Κάτι παρόμοιο σχεδιάζεται στην Ουάσιγκτον για να επιμηκυνθεί η παραμονή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο.
Ο ηγέτης της ακροδεξιάς πτέρυγας του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, Στηβ Μπάνον, έχει δηλώσει πολλές φορές[2], μετά τον Ιανουάριο, ότι ο Ντόναλντ Τραμπ θα εκτίσει και τρίτη θητεία και ότι μια ομάδα δικηγόρων εργάζονται πυρετωδώς για να διασφαλίσουν αυτή την προοπτική, χωρίς να έχει πει λεπτομέρειες σχετικά. Έχει πει, πάντως, πολλές φορές, ότι «ο Ντόναλντ Τραμπ θα είναι πρόεδρος τον Ιανουάριο 2029 και μην έχετε αμφιβολία γι’ αυτό».
Η μόνη συνταγματική και νόμιμη οδός για να γίνει κάτι τέτοιο είναι η παραπάνω ερμηνεία και εφαρμογή της 22ης Τροπολογίας. Είναι, δε, απολύτως βέβαιο ότι το Ανώτατο Δικαστήριο, εάν η αντιπολίτευση καταφύγει στη δικαιοσύνη για να ακυρώσει μια τρίτη θητεία Τραμπ, θα επικυρώσει την αναρρίχηση του Τραμπ στην προεδρία μέσω του αξιώματος του αντιπροέδρου. Αυτό είναι πέρα για πέρα βέβαιο.
Όποιος εκ των αναγνωστών του παρόντος άρθρου κουνήσει το κεφάλι και σκεφτεί ότι το σενάριο αυτό είναι πολύ ακραίο και αποκλείεται να πραγματοποιηθεί μάλλον δεν έχει παρακολουθήσει τα δεκάδες «ακραία σενάρια» που έχουμε παρακολουθήσει από τον περασμένο Ιανουάριο να εκτυλίσσονται στην Ουάσιγκτον. Τίποτε δεν είναι πλέον υπερβολικά ακραίο και αδιανόητο.
Ο Περικλής Φ. Κωνσταντινίδης είναι διδάκτορας χρηματοοικονομικών του University of Southern California και ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της καναδικής επενδυτικής εταιρίας Syracuse Main, Inc.
[1] https://el.wikisource.org/wiki/Σύνταγμα_των_Ηνωμένων_Πολιτειών
[2] Παραδείγματος χάριν: https://www.youtube.com/watch?v=6KfUXpmtprc
