Η Ρωσία πλήρωνε Μολδαβούς Ορθόδοξους ιερείς για να πραγματοποιούν προσκυνήματα στη Μόσχα και τους προμήθευε με χρεωστικές κάρτες γεμάτες με εκατοντάδες δολάρια κατά την επιστροφή τους στην πατρίδα. Σε αντάλλαγμα, οι ιερείς δημιούργησαν κανάλια στο Telegram για να επηρεάσουν τις εκλογές της Μολδαβίας, προειδοποιώντας κατά της ενσωμάτωσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση και προωθώντας τις παραδοσιακές αξίες σε αντίθεση με την «ομοφυλόφιλη Ευρώπη», σύμφωνα με το Reuters.
Ο πάτερ Μιχάι Μπικού, ιερέας της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Μολδαβίας, ήταν ένας από τους δεκάδες κληρικούς που ταξίδεψαν στη Ρωσία τον Σεπτέμβριο του περασμένου έτους, με όλα τα έξοδα καλυμμένα, και επισκέφθηκαν τα πιο ιερά μέρη της χώρας.
Όπως αναφέρει το Reuters, σε όλους τους κληρικούς δόθηκαν κουπόνια αξίας 10.000 ρουβλίων από Ρώσους Ορθόδοξους αξιωματούχους, τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν σε εκκλησιαστικά καταστήματα που πωλούν εικόνες και αναμνηστικά.
Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής τους παρακολούθησαν σειρά διαλέξεων από θεολόγους και ιστορικούς, οι οποίοι υπογράμμιζαν τη διαχρονική σύνδεση Ρωσίας και Μολδαβίας, μέσω κοινής πίστης και παράδοσης, και τόνιζαν την ανάγκη να παραμείνουν ενωμένες απέναντι σε μια ηθικά διεφθαρμένη Δύση.
Πριν επιστρέψουν στη Μολδαβία, ο Μπικού ανέφερε ότι ο ίδιος και άλλοι από την ομάδα κληρικών έλαβαν σε ένα μοναστήρι, από άτομα εκτός εκκλησίας, χρεωστικές κάρτες ρωσικής κρατικής τράπεζας. Τους ενημέρωσαν ότι τα χρήματα θα τους μεταφέρονταν αμέσως μετά την επιστροφή τους, υπό την προϋπόθεση να συνεισφέρουν και αυτοί κάτι ως αντάλλαγμα.
Σύμφωνα με τον ιερέα, για τα περίπου 1.000 ευρώ που θα λάμβαναν, οι κληρικοί ενημερώθηκαν ότι έπρεπε να δημιουργήσουν κανάλια κοινωνικών μέσων για τις ενορίες τους, προειδοποιώντας τους πιστούς για τους κινδύνους της ευρωπαϊκής πορείας της χώρας.
Η Μολδαβία, μια μικρή και βαθιά θρησκευόμενη χώρα της Ανατολικής Ευρώπης, διεξάγει την προσεχή Κυριακή κρίσιμες κοινοβουλευτικές εκλογές, οι οποίες ενδέχεται να ανακόψουν την πορεία της προς την ένταξη στην ΕΕ.
Η χώρα βρίσκεται σε στρατηγική θέση μεταξύ Ρωσίας και Δύσης. Παρά την ανεξαρτησία της από τη Μόσχα το 1991, η Ορθόδοξη Εκκλησία της – ένας σεβαστός θεσμός που ακολουθεί η πλειονότητα των 2,4 εκατομμυρίων κατοίκων – παραμένει υποτελής στο Πατριαρχείο Μόσχας.
Ο Μπικού ήταν ένας από τους εκατοντάδες ιερείς και μέλη της εκκλησίας που συμμετείχαν σε αυτά τα ταξίδια μεταξύ Ιουνίου και Οκτωβρίου 2024. Αμέσως μετά την ολοκλήρωση των ταξιδιών, ξεκίνησε η διαδικτυακή εκστρατεία.
Σύμφωνα με ανάλυση δεδομένων από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που πραγματοποίησε το Reuters, μέσα στον τελευταίο χρόνο δημιουργήθηκαν σχεδόν 90 νέα κανάλια στο Telegram, ως λογαριασμοί ορθόδοξων ενοριών της Μολδαβίας. Τα περισσότερα δημοσίευαν σχεδόν καθημερινά πανομοιότυπο περιεχόμενο, καλώντας τους πιστούς να αντιταχθούν στη φιλοδυτική πολιτική της κυβέρνησης και συγκεντρώνοντας χιλιάδες ακόλουθους.
Όταν ρωτήθηκε για την πληθώρα νέων καναλιών, το Telegram απάντησε ότι παραμένει πολιτικά ουδέτερη πλατφόρμα και σέβεται την ειρηνική ελευθερία του λόγου.
Η διαδικτυακή δραστηριότητα εντάθηκε όσο πλησίαζαν οι εκλογές. Ένας λογαριασμός με το όνομα Sare şi Lumiña δημοσίευσε πάνω από 600 μηνύματα μεταξύ Μαΐου και Αυγούστου, σχεδόν τριπλάσια από όσα είχαν αναρτηθεί τους προηγούμενους τέσσερις μήνες.
Το βασικό μήνυμα του λογαριασμού ήταν ότι οι παραδοσιακές οικογενειακές αξίες της Μολδαβίας απειλούνται από την ΕΕ, η οποία, σύμφωνα με τις αναρτήσεις, θα επιβάλει την αποδοχή της LGBT ταυτότητας, θα υποβαθμίσει την ηθική και θα περιορίσει την ελευθερία λατρείας. Αν και οι δημοσιεύσεις δεν ήταν ρητά φιλορωσικές, αναπαρήγαγαν αφηγήσεις κομμάτων της αντιπολίτευσης που ζητούν στενότερους δεσμούς με τη Μόσχα.
«Σήμερα η χώρα μας βρίσκεται μπροστά σε μια μοιραία επιλογή. Μας συμβουλεύουν να εγκαταλείψουμε την πίστη, τη γλώσσα και τις ρίζες μας, σε αντάλλαγμα για ξένους κανόνες και "ευρωπαϊκές αξίες"», ανέφερε μήνυμα που δημοσιεύτηκε στις 18 Σεπτεμβρίου από 39 κανάλια ενοριών.
«Θα διατηρήσει η Μολδαβία την ανεξαρτησία της ή θα γίνει γέφυρα για εξωτερικά συμφέροντα; Εξαρτάται από εμάς – ας κάνουμε τη σωστή επιλογή στις 28 Σεπτεμβρίου», τόνιζε.
Η στοχοποίηση της Εκκλησίας της Μολδαβίας αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου σκιώδους «πολέμου» του Κρεμλίνου για την επίδραση στις εκλογές. Η Μόσχα φέρεται να έχει επικεντρωθεί στη διαδικτυακή παραπληροφόρηση, κάτι που ωστόσο αρνείται.
Το Reuters διαπίστωσε ότι αρκετοί πολιτικοί παράγοντες και λογαριασμοί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, συνδεδεμένοι με τη ρωσική κυβέρνηση, διαδραμάτισαν καθοριστικό ρόλο στην αξιοποίηση του δικτύου της Ορθόδοξης Εκκλησίας για την επιρροή στους Μολδαβούς ψηφοφόρους.
Στο ταξίδι του Μπικού φαίνεται ότι μεταξύ των οικοδεσποτών ήταν και τρεις Ρώσοι που συνδέονται με το κόμμα του Βλαντίμιρ Πούτιν. Παράλληλα, δεδομένα από κλειστές ομάδες του Telegram δείχνουν ότι άτομα που σχετίζονται με το Κρεμλίνο συμμετείχαν στη λειτουργία και την τροφοδοσία της διαδικτυακής εκστρατείας.
Το Πατριαρχείο Μόσχας αναφέρθηκε δημόσια στα προσκυνήματα τον Σεπτέμβριο του 2024, μετά από δημοσιεύματα μολδαβικών μέσων που ισχυρίζονταν ότι οι επισκέψεις αυτές ήταν μέρος εκκλησιαστικής εκστρατείας κατά της ΕΕ. Ωστόσο, δεν υπήρχαν αποδείξεις για εμπλοκή του ρωσικού κράτους. Η Εκκλησία δήλωσε ότι χρηματοδοτούσε ένα πρόγραμμα για να φέρει Μολδαβούς κληρικούς στη Ρωσία, με στόχο τη στήριξη φτωχών ιερέων και την ενίσχυση των αδελφικών δεσμών, χωρίς πολιτικά κίνητρα.
Ο αρχιεπίσκοπος Μαρτσέλ, ηγετική προσωπικότητα της Εκκλησίας της Μολδαβίας, δήλωσε στο Reuters ότι οποιαδήποτε συζήτηση για ρωσική εκστρατεία επιρροής είναι αβάσιμη και επινοημένη, με σκοπό να καλυφθούν οι αποτυχίες των ηγετών της χώρας.
Σύμφωνα με τον ίδιο, τα ταξίδια των κληρικών ήταν απλώς προσκυνήματα σε ιερούς τόπους, και τα νέα κανάλια κοινωνικών μέσων αποτελούσαν τοπική πρωτοβουλία της Εκκλησίας της Μολδαβίας. Πρόσθεσε ότι οι τραπεζικές κάρτες εκδόθηκαν αποκλειστικά για την αγορά θρησκευτικών ειδών σε εκκλησιαστικά καταστήματα στη Ρωσία.
Η κυβέρνηση της Μολδαβίας, που κατηγορεί εδώ και καιρό το Κρεμλίνο για προσπάθειες επηρεασμού των εκλογών υπέρ φιλορωσικών κομμάτων, έχει διαφορετική άποψη.
«Το πιο ανήθικο χαρακτηριστικό της ρωσικής εκλογικής παρέμβασης είναι η χρήση του πιο αξιόπιστου θεσμού: της Εκκλησίας», δήλωσε ο Στανισλάβ Σεκριέρου, σύμβουλος εθνικής ασφάλειας της προέδρου Μάια Σάντου.
«Η Ρωσία στρατολογεί και εκπαιδεύει ιερείς κατά τη διάρκεια των λεγόμενων "all-inclusive" ταξιδιών προσκυνήματος, με στόχο να μετατρέψει τη θρησκεία σε όπλο. Μετά την επιστροφή τους, οι ιερείς χρησιμοποιούν την επιρροή τους για να σπείρουν τη δυσπιστία», τόνισε.
