Το Ποκρόφσκ δεν είναι απλώς μία ακόμη πόλη της ανατολικής Ουκρανίας που σβήνει κάτω από το βάρος του πολέμου. Για το Κρεμλίνο, είναι η πύλη προς το Ντονέτσκ - την «καρδιά» της επαρχίας που ο Βλαντίμιρ Πούτιν επιδιώκει να κατακτήσει ολοκληρωτικά από το 2014. Έπειτα από μακρά πολιορκία, η πόλη κινδυνεύει να καταληφθεί και εάν αυτό συμβεί θα σηματοδοτήσει την πρώτη μεγάλη ρωσική εδαφική νίκη από την πτώση του Μπαχμούτ το 2023. Στο Ποκρόφσκ, όμως, δεν κρίνεται μόνο η αντοχή των στρατών αλλά και των αφηγημάτων.
Η σημασία της κατάληψης του Ποκρόφσκ είναι διπλή για τη Μόσχα.
Πρώτον, η πόλη λειτουργεί ως σιδηροδρομικός κόμβος που συνδέει τα βόρεια και τα δυτικά του Ντονέτσκ με τις γραμμές ανεφοδιασμού προς το Κραματόρσκ και το Σλοβιάνσκ, τις τελευταίες μεγάλες πόλεις της περιοχής υπό ουκρανικό έλεγχο. Η κατάληψη του Ποκρόφσκ θα άνοιγε τον δρόμο της προέλασης προς τις δύο πόλεις και θα παγίωνε τη ρωσική παρουσία στον πυρήνα του Ντονμπάς.
Δεύτερον, θα εξυπηρετούσε έναν σαφή πολιτικό σκοπό: να παρουσιαστεί στο εσωτερικό της Ρωσίας και διεθνώς -πρωτίστως ενώπιον του Ντόναλντ Τραμπ- ως απόδειξη ότι στον παρατεταμένο αυτό πόλεμο φθοράς είναι η Μόσχα που διατηρεί την πρωτοβουλία στο πεδίο. Ιδανικά, για το Κρεμλίνο αυτό θα μεταφραζόταν σε πίεση του Αμερικανού προέδρου προς το Κίεβο να αποδεχθεί τους μαξιμαλιστικούς όρους στους οποίους επιμένει ο Πούτιν για να τερματιστεί ο πόλεμος, περιλαμβανομένης της παράδοσης από την Ουκρανία ακόμη και εδαφών που δεν ρωσοκρατούνται.
Το Κρεμλίνο έχει συγκεντρώσει στην περιοχή τεράστιο όγκο πυρός και στρατευμάτων, καθιστώντας το Ποκρόφσκ το πιο ενεργό μέτωπο του πολέμου, γράφουν οι New York Times. Σχεδόν το ένα τρίτο των μαχών κατά μήκος της γραμμής των 1.200 χιλιομέτρων διεξάγεται πλέον εκεί, ενώ οι μισές ρωσικές επιθέσεις με ισχυρές κατευθυνόμενες βόμβες στοχεύουν την πόλη. Μία πόλη-φάντασμα πλέον: από τους 60.000 κατοίκους της πριν από τον πόλεμο, λιγότεροι από 1.300 έχουν απομείνει.
Οι Ουκρανοί στρατιώτες που κρατούν ακόμη θέσεις περιγράφουν έναν εφιάλτη στο πεδίο. Σύμφωνα με χάρτες της ομάδας DeepState, οι ρωσικές δυνάμεις έχουν ήδη ελέγξει τη νοτιοδυτική πλευρά της πόλης, ενώ δύο στενοί διάδρομοι, στο κέντρο και στη δυτική της πλευρά, δείχνουν ότι το Ποκρόφσκ σταδιακά «απορροφάται».
Αν η πόλη πέσει, θα αφαιρεθεί το τελευταίο μεγάλο εμπόδιο που χωρίζει τον ρωσικό στρατό από το Σλοβιάνσκ και το Κραματόρσκ. Πρόκειται για τα δύο διοικητικά και επιχειρησιακά κέντρα της ουκρανικής παρουσίας στο Ντονέτσκ, και η απώλειά τους θα σήμαινε πρακτικά την κατάρρευση της ουκρανικής κυριαρχίας στην περιοχή. Η πτώση του Ποκρόφσκ θα προσέφερε στον Πούτιν όχι μόνο ένα στρατηγικό προγεφύρωμα αλλά και ένα εργαλείο προπαγάνδας: μια πόλη-σύμβολο που θα του επέτρεπε να ισχυριστεί ότι η Ρωσία έχει το πλεονέκτημα και η Ουκρανία θα βρεθεί σε ακόμα πιο δυσχερή θέση αν δεν συνθηκολογήσει τώρα.
Στο Κίεβο επικρατεί έντονος προβληματισμός για το εάν πρέπει να συνεχιστεί η μάχη μέσα στην πόλη ή να διαταχθεί τακτική υποχώρηση, αναφέρει ρεπορτάζ της Washington Post. Η επιμονή σημαίνει βαριές απώλειες, αλλά η απόσυρση θα συνιστούσε πολιτική ήττα. Η πτώση του Ποκρόφσκ θα επέτρεπε στη Μόσχα να προβάλει τη νίκη της ως επιβεβαίωση της «αναπόφευκτης επικράτησης» και να επιχειρήσει να πείσει την Ουάσινγκτον -ιδίως έναν απρόβλεπτο Ντόναλντ Τραμπ- ότι η συνέχιση της στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία είναι αδιέξοδη.
Ρωσικές δυνάμεις φέρονται να επιχειρούν με αυξανόμενη ευχέρεια πλέον μέσα στην πόλη, ενώ σύμφωνα με το Ινστιτούτο Μελέτης του Πολέμου (ISW), έχουν προωθηθεί στα νότια προάστια της γειτονικής Μιρνοχράντ. Ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι αναγνωρίζει ότι οι Ουκρανοί είναι αριθμητικά κατώτεροι -«οκτώ προς ένα» όπως είπε- αλλά απορρίπτει τις ρωσικές αναφορές περί πλήρους περικύκλωσης του Ποκρόφσκ. Επιμένει ότι ειδικές μονάδες εκδιώκουν ρωσικές δυνάμεις από την πόλη, ενώ ο ίδιος επισκέφθηκε προ ημερών μονάδες της πρώτης γραμμής και απένειμε τιμητικές διακρίσεις.
Η Ουκρανία μάχεται για να κρατήσει το Ποκρόφσκ εν μέρει για να μην εξυπηρετηθεί το αφήγημα Πούτιν, όμως η πραγματική πρόκληση είναι η διατήρηση του ανθρώπινου δυναμικού της.
«Το Ποκρόφσκ έχει γίνει παγίδα φθοράς», σχολιάζουν στρατιωτικοί αναλυτές, υπογραμμίζοντας ότι κάθε εβδομάδα που παρατείνεται η μάχη αποδυναμώνει τις δυνάμεις που θα μπορούσαν να ενισχύσουν άλλες γραμμές άμυνας. Ορισμένοι ειδικοί, όπως ο Μάικλ Κόφμαν του Carnegie Endowment, θεωρούν ότι σε αυτό το στάδιο «οι ουκρανικές δυνάμεις θα έπρεπε να αποσύρονται αντί να παραμένουν σε έναν θύλακα που καταρρέει». Ο ίδιος επισημαίνει όμως πως και η απόσυρση είναι εξαιρετικά δύσκολη καθώς βρίσκονται παντού εχθρικά drones. Στην ανοιχτή ζώνη γύρω από το Ποκρόφσκ, όπου η κίνηση βαρέων οχημάτων είναι σχεδόν αδύνατη, τα drones κυριαρχούν. Οι στρατιώτες κρύβονται σε υπόγεια, κατεστραμμένα κτίρια και πρόχειρα καταφύγια.
Παρότι όλα συνηγορούν πως το Ποκρόφσκ θα «πέσει» στη Ρωσία, η ουκρανική κυβέρνηση προσπαθεί να κρατήσει τον έλεγχο του αφηγήματος. Ο Ζελένσκι δηλώνει ότι η Ουκρανία θα συνεχίσει να «καταστρέφει τον κατακτητή» και ότι το Ποκρόφσκ θα παραμείνει «η πιο θερμή γραμμή του μετώπου». Όμως, πίσω από τη ρητορική, διαγράφεται η οδυνηρή πραγματικότητα μίας Ουκρανίας που δεν διαθέτει αρκετούς στρατιώτες.
Η μάχη για το Ποκρόφσκ αποκαλύπτει επίσης μια ευρύτερη στρατηγική της Μόσχας. Σύμφωνα με στρατιωτικούς αναλυτές που επικαλείται η Washington Post, ο στόχος του Πούτιν δεν είναι μόνο η κατάληψη του Ντονέτσκ, αλλά και η εξασφάλιση ενός διαδρόμου που θα του επιτρέψει μελλοντικά να απειλήσει τις δυτικότερες περιοχές της Ουκρανίας, όπως τη Ζαπορίζια και την Ντνιπροπετρόφσκ.
Μια επιτυχία στο Ποκρόφσκ θα άνοιγε αυτόν τον δρόμο, επιτείνοντας την πίεση στο Κίεβο να διαπραγματευτεί υπό δυσμενέστερους όρους. Πάντως, όπως παρατηρούν οι New York Times, ακόμη κι αν το Ποκρόφσκ πέσει, η νίκη δεν θα είναι καθαρή. Οι Ρώσοι χρειάστηκαν περισσότερο από έναν χρόνο για να προσεγγίσουν την πόλη, καταβάλλοντας βαρύ τίμημα σε ανθρώπινες απώλειες. Υπό αυτό το πρίσμα, η Λόρα Κούπερ, πρώην αξιωματούχος του Πενταγώνου αρμόδια για τη Ρωσία και την Ουκρανία επί προεδρίας Μπάιντεν, αντικρούει όποιες προβλέψεις περί επακόλουθης ταχείας ρωσικής προέλασης στο Ντονέτσκ.
