Ο «Δούρειος Ίππος» του Πούτιν στην Ουκρανία και οι ανησυχίες της Δύσης
AP Photo
AP Photo

Ο «Δούρειος Ίππος» του Πούτιν στην Ουκρανία και οι ανησυχίες της Δύσης

Μια περίεργη διπλωματική αποκοτιά φαίνεται πως επιχειρεί ο πρόεδρος της Ρωσίας, Βλαντίμιρ Πούτιν, ο οποίος μέσα σε λίγα εικοσιτετράωρα επιχείρησε να αλλάξει την ατζέντα του πολέμου, υποστηρίζοντας ότι είναι ανοικτός σε ειρηνευτικές συνομιλίες.

Όπως εκτιμούν έμπειροι διεθνείς αναλυτές, ο θόρυβος που προκάλεσε ο Πούτιν στα διεθνή ΜΜΕ αλλά κυρίως στη Δύση, με τις δηλώσεις του, δεν είναι διόλου ευκαταφρόνητος.

Μόνο που οι τοποθετήσεις του Ρώσου προέδρου υποκρύπτουν πολλά περισσότερα απ’ όσα ο ίδιος λέει στην πραγματικότητα. Σε αυτό το συμπέρασμα καταλήγει, άλλωστε, και το άρθρο του ειδικού αναλυτή Νικ Πάτον Γουόλς για το CNN.

Σύμφωνα με τον Γουόλς, θα ήταν - το λιγότερο - αφελές να πιστέψει κανείς ότι υπάρχει μεταστροφή της ρωσικής εξωτερικής πολιτικής και ότι ο Πούτιν επιθυμεί αίφνης την κατάπαυση του πυρός, έπειτα από σχεδόν 27 μήνες πολέμου στην Ουκρανία.

Ο ίδιος - με βάση τα όσα είπε την Παρασκευή (24/05) και μεταδόθηκαν από μεγάλα ειδησεογραφικά πρακτορεία όπως το Reuters - υπαινίχθηκε μια αποτυχημένη ειρηνευτική συμφωνία στην Κωνσταντινούπολη, αμέσως μετά την έναρξη του πολέμου, το 2022, η οποία κατέρρευσε, κυρίως επειδή οι δυνάμεις της Μόσχας εξακολουθούσαν να αλωνίζουν στο ουκρανικό έδαφος κι ενώ ήδη είχαν έρθει στο φως της δημοσιότητας σφαγές αμάχων γύρω από το Κίεβο.

Η ιδέα που διατυπώθηκε στο σχετικό δημοσίευμα του Reuters, ήταν ότι ο Πούτιν θα απέφευγε τον διακηρυγμένο στόχο της Μόσχας να καταλάβει όλο το ανατολικό Ντονέτσκ, αλλά και να εξαλείψει την επιμονή του Κιέβου να μην παραδώσει κανένα έδαφος.

Καθοριστικής σημασίας ήταν και το πλαίσιο, στο οποίο έγιναν οι συγκεκριμένες δηλώσεις του Πούτιν: Ο Ρώσος πρόεδρος, όταν έλεγε όλα αυτά περί ειρηνευτικών συνομιλιών, βρισκόταν στη Λευκορωσία και στο στενό του φίλο και σύμμαχο Αλεξάντερ Λουκασένκο.

Η επιλογή του τόπου που έγιναν οι συγκεκριμένες δηλώσεις δεν είναι διόλου τυχαία επίσης: Από την αρχή του πολέμου έως και σήμερα, κάθε φορά που το Κρεμλίνο εμφανιζόταν έτοιμο να ξεκινήσει ένα νέο κύκλο εισβολής, χρησιμοποιούσε πάντα το έδαφος της Λευκορωσίας, για να διεξάγει στρατιωτικές επιχειρήσεις εναντίον της Ουκρανίας. Παράλληλα, οι δηλώσεις αυτές έλαβαν χώρα, ενώ την Παρασκευή πραγματοποιούνταν κοινές ασκήσεις της Ρωσίας με την Λευκορωσία, με σενάρια τακτικής χρήσης πυρηνικών όπλων.

Με απλά λόγια, είναι μάλλον οξύμωρο να μιλά κανείς για ειρήνη, τη στιγμή που διεξάγει ευρείας κλίμακας στρατιωτικές ασκήσεις σε σύμμαχο χώρα που συνορεύει με την Ουκρανία.

Ο παράγοντας Γιανουκόβιτς

Ωστόσο, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των διεθνών αναλυτών, υπάρχει ακόμη ένα, εξίσου κρίσιμης σημασίας στοιχείο στη νέα «εξίσωση» που επιχειρεί να δημιουργήσει ο Πούτιν στην Ουκρανία. Ο άνθρωπος - «κλειδί», στην προκειμένη περίπτωση, δεν είναι άλλος από τον φιλορώσο πρώην πρόεδρο της Ουκρανίας, Βίκτορ Γιανουκόβιτς.

Στο σημείο αυτό σημειώνεται πως ο Ρώσος Πρόεδρος έχει αμφισβητήσει πολλάκις τη νομιμότητα του νυν προέδρου της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι, στον οποίο η Μόσχα έχει επανειλημμένα επιτεθεί, αφού το Κίεβο αναγκάστηκε να καθυστερήσει τις εκλογές εξαιτίας του ίδιου του πολέμου που ξεκίνησε ο Πούτιν.

Διεθνή ΜΜΕ ανέφεραν την Παρασκευή ότι τη στιγμή που ο Ρώσος πρόεδρος βρισκόταν στη Λευκορωσία, το ιδιωτικό τζετ του Βίκτορ Γιανουκόβιτς βρισκόταν και αυτό στο Μινσκ.

Ο φιλορώσος Γιανουκόβιτς εγκατέλειψε την Ουκρανία το 2014, αφού οι πιστές σε αυτόν δυνάμεις πυροβόλησαν δεκάδες διαδηλωτές στο κέντρο του Κιέβου. Η απλή πιθανότητα της παρουσίας του κατά τη διάρκεια της συνάντησης Πούτιν και Λουκασένκο οδήγησε σε εικασίες ότι η Μόσχα ήλπιζε και πάλι να οργανώσει την επιστροφή ενός πληρεξουσίου στην εξουσία της Ουκρανίας, άρα σε μια επιστροφή του Κιέβου σε καθεστώς ρωσικής επιτροπείας και κηδεμονίας.

Εν κατακλείδι, ο Πούτιν προσπαθεί να ρίξει στάχτη στα μάτια της Δύσης και της Ευρώπης, θέτοντας επί τάπητος ένα αόριστο και απολύτως αδιαφανές μήνυμα ότι «μπορεί να έχει έρθει η ώρα για διπλωματία». Στην πραγματικότητα, όμως, ο Ρώσος πρόεδρος φαίνεται πως επιχειρεί να εφαρμόσει στην πράξη το περίφημο ρητό από την πραγματεία του Λατίνου συγγραφέα, Πούμπλιου Φλάβιου Βεγέτιου (4ος - 5ος αιώνας μ.Χ.): «Si vis pacem, para bellum» (ελλ. Αν θέλεις ειρήνη, προετοιμάσου για πόλεμο).