Μια απρόσμενη ανατροπή διαμορφώνεται το τελευταίο διάστημα στο καθιερωμένο «γράφημα» της αγοράς ηλεκτρισμού της χώρας, με τις πρωινές τιμές να βρίσκονται στο «κόκκινο».
Οι καταναλωτές και οι παραγωγοί είχαν μέχρι πρόσφατα συνηθίσει την απογευματινή ζώνη να αποτελεί το πιο «καυτό» σημείο κάθε ημέρας, με τις τιμές να κορυφώνονται νωρίς το βράδυ και το μεσημέρι να προσφέρει παραδοσιακά την πιο φθηνή ενέργεια, χάρη στην ισχυρή παραγωγή από φωτοβολταϊκά.
Ωστόσο, τις τελευταίες εβδομάδες η εικόνα αυτή έχει αλλάξει. Οι πρωινές ώρες, ειδικά το διάστημα γύρω στις 8:00, εμφανίζουν ξαφνικά εκτίναξη των τιμών, σε αρκετές περιπτώσεις ακόμη και υψηλότερη από την κλασική απογευματινή αιχμή.
Η συγκυρία αυτή συνέπεσε με την πρόσφατη αλλαγή στον τρόπο εκκαθάρισης της ημερήσιας αγοράς, η οποία πλέον πραγματοποιείται ανά 15 λεπτά, αντί για μισάωρα όπως ίσχυε μέχρι πρότινος. Δεν έχει καταστεί σαφές ακόμη εάν το νέο αυτό σύστημα είναι ο βασικός λόγος για την ανατροπή στις τάσεις ή αν πρόκειται για απλή χρονική σύμπτωση.
Οι πιέσεις από τη ΝΑ Ευρώπη
Παράλληλα, οι ειδικοί στρέφουν το βλέμμα και σε έναν εξωγενή παράγοντα που φαίνεται να επιβαρύνει την πρωινή αιχμή και αφορά τις έντονες αποκλίσεις τιμών στην περιφερειακή αγορά της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Τις ώρες εκείνες παρατηρείται μεγάλη διαφορά μεταξύ της Αυστρίας, που κινείται σε τιμές αντίστοιχες με τη Δυτική Ευρώπη, και της Ουγγαρίας, όπου οι τιμές ξεφεύγουν αισθητά. Η απόκλιση αυτή δεν μένει τοπικό φαινόμενο αλλά μεταφέρεται νοτιότερα, επηρεάζοντας και την ελληνική αγορά.
Σε εγχώριο επίπεδο, γίνεται πάντως μια προσπάθεια να «μαζευτεί» το κόστος κατά τις ώρες αυτές, καθώς τα υδροηλεκτρικά συμμετέχουν πλέον πιο ενεργά κάθε πρωί, προσφέροντας φθηνότερη ισχύ και λειτουργώντας ως ανάχωμα στις υπερβολικές αυξήσεις.
Ωστόσο, τα δεδομένα δείχνουν πως η αγορά βρίσκεται σε φάση προσαρμογής και μένει να αποδειχθεί εάν η πρωινή αιχμή είναι παροδικό φαινόμενο ή θα εξελιχθεί σε νέο «κανόνα» για την ενεργειακή καθημερινότητα της χώρας.
«Τείχος» τιμών στην Ευρώπη και φόβοι για νέες αυξήσεις στα τιμολόγια
Στο μεταξύ, η εγχώρια χονδρική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας κινείται με ανοδικές τάσεις, επαναφέροντας τον κίνδυνο ανατιμήσεων στα τιμολόγια των νοικοκυριών τον Νοέμβριο.
Η μέση τιμή του μήνα έως σήμερα έχει εκτοξευθεί στα 113,78 ευρώ/MWh, αυξημένη κατά 22,6% σε σχέση με τον Σεπτέμβριο. Η διαρκής άνοδος αφήνει ελάχιστα περιθώρια για αισιοδοξία, καθώς θεωρείται βέβαιο ότι θα ασκήσει πίεση στα τιμολόγια λιανικής.
Ταυτοχρόνως, το «τείχος» τιμών που χωρίζει την Κεντρική από τη Νοτιοανατολική Ευρώπη κάνει ξανά την εμφάνισή του. Στην Ελλάδα η χονδρική κινείται γύρω στα 151 ευρώ/MWh, με παρόμοια επίπεδα σε Βουλγαρία και Ρουμανία, λίγο υψηλότερα σε Αλβανία και Κόσοβο (165 ευρώ) και Σερβία (158,7 ευρώ), ενώ στην Ουγγαρία φτάνει τα 152,24 ευρώ. Αντίθετα, η Αυστρία βλέπει χαμηλότερες τιμές, στα 124,96 ευρώ/MWh, ενώ οι μεγάλες αγορές της Δυτικής Ευρώπης παραμένουν πολύ πιο φθηνές: 67,81 ευρώ στη Γερμανία, 56,66 ευρώ στη Γαλλία και μόλις 38,36 ευρώ/MWh στην Ιβηρική.
Το ζήτημα των τιμών βρέθηκε και στο τραπέζι του Συμβουλίου Υπουργών Ενέργειας της ΕΕ στο Λουξεμβούργο. Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου υπογράμμισε ότι η ενεργειακή ανεξαρτησία από τη Ρωσία δεν μπορεί να αποσυνδεθεί από την οικονομική προσιτότητα για νοικοκυριά και επιχειρήσεις. «Οι αυξημένες τιμές ενέργειας δεν είναι θέμα πολιτικό, αλλά πρωτίστως κοινωνικό και οικονομικό», σημείωσε, ζητώντας από την Κομισιόν και τον αρμόδιο Επίτροπο Ενέργειας Dan Jørgensen να προχωρήσουν σε συγκεκριμένες πρωτοβουλίες.
Ο Έλληνας υπουργός έθεσε το ζήτημα της δυσανάλογης επιβάρυνσης της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, καλώντας για ουσιαστικές πράξεις και όχι μόνο για συντονισμό. Στο επίκεντρο βρίσκονται η αύξηση των επενδύσεων σε ενεργειακές υποδομές αλλά και η εφαρμογή των συστάσεων της ειδικής ευρωπαϊκής taskforce και του ACER, ώστε να διορθωθούν οι στρεβλώσεις και να προχωρήσει επιτέλους η ενοποίηση της αγοράς ενέργειας στην Ευρώπη.
