Όταν το Νεπάλ απαγόρευσε τις μεγάλες πλατφόρμες social media, συμπεριλαμβανομένου του Facebook, την περασμένη εβδομάδα, επικαλούμενο ένα κύμα «fake news», ακτιβιστές όπως ο Σαντίπ το είδαν ως μια προσπάθεια της κυβέρνησης να φιμώσει το αυξανόμενο διαδικτυακό κίνημά τους κατά της διαφθοράς.
Αναλαμβάνοντας δράση, οι νέοι της χώρας στράφηκαν σε εφαρμογές που ήταν ακόμη προσβάσιμες, όπως το Viber και το TikTok, για να συγκεντρώσουν χιλιάδες, πυροδοτώντας διαμαρτυρίες που άφησαν τουλάχιστον 19 νεκρούς διαδηλωτές και τελικά ανάγκασαν τον πρωθυπουργό Κ.Π. Σάρμα Όλι να παραιτηθεί από το αξίωμά του την Τρίτη.
Η επιτυχία τους ήρθε 13 μήνες αφότου παρόμοιες διαμαρτυρίες με επικεφαλής τη νεολαία της χώρας στο κοντινό Μπαγκλαντές ανάγκασαν την Σεΐχ Χασίνα, η οποία ήταν πρωθυπουργός από το 2009.
Ο Σαντίπ, ένας influencer, δήλωσε ότι είχε κάνει αρκετές διαδικτυακές εκκλήσεις, μερικές χρησιμοποιώντας VPN για να παρακάμψει την απαγόρευση, αλλά δεν περίμενε ότι τόσοι πολλοί θα ξεχύνονταν στους δρόμους στην πρωτεύουσα του Νεπάλ, Κατμαντού, και αλλού.
Η Διεθνής Διαφάνεια κατατάσσει το Νεπάλ στην 107η θέση από 180 χώρες στον Δείκτη Διαφθοράς, επισημαίνοντας τις επίμονες προκλήσεις στη διακυβέρνηση, με τους νέους να δηλώνουν ότι η απογοήτευση για την ανισότητα και η έλλειψη ευκαιριών εργασίας έπαιξαν επίσης ρόλο.
Ένας στους πέντε ζει σε συνθήκες φτώχειας
Πάνω από το 20% των 30 εκατομμυρίων κατοίκων του Νεπάλ ζουν σε συνθήκες φτώχειας, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, ενώ η ανεργία μεταξύ των ατόμων ηλικίας 15-24 ετών ανήλθε σε περισσότερο από 22% το 2022-23. Το πλουσιότερο 10% κερδίζει περισσότερο από τρεις φορές το εισόδημα του φτωχότερου 40%, υπογραμμίζοντας τις έντονες οικονομικές διαφορές.
Ο Γκαουράι Νεπούνε, ένας 34χρονος από το Κατμαντού που ηγήθηκε ορισμένων από τις διαμαρτυρίες, είπε ότι οι νέοι διεξήγαγαν μια διαδικτυακή εκστρατεία για τρεις μήνες για να αντιπαραβάλουν τη ζωή που ζουν οι υπουργοί και οι οικογένειές τους με εκείνη των απλών ανθρώπων.
«Οι νέοι είναι κατά της διαφθοράς, αλλά η κυβέρνηση κατέφυγε στη βία, προσπαθώντας να φιμώσει το κίνημα», δήλωσε ο Νεπούνε.
Στο Νεπάλ, μια από τις δημοφιλείς επιλογές των διαδηλωτών για να αντικαταστήσει τον Όλι είναι ο 35χρονος Μπαλέντρα Σαχ, πρώην ράπερ και συνθέτης που έγινε δήμαρχος του Κατμαντού από το 2022 μετά από μια εκστρατεία για τον καθαρισμό των δρόμων και των υδάτινων οδών της πόλης.
Μετά τους θανάτους στις διαδηλώσεις τη Δευτέρα, ο Σαχ αποκάλεσε τον Όλι «τρομοκράτη» που δεν καταλάβαινε τον «πόνο της απώλειας ενός γιου ή μιας κόρης».
Την Τρίτη, μετά την παραίτηση του Όλι, προέτρεψε τους σχεδόν 784.000 ακολούθους του στο Instagram να παραμείνουν ψύχραιμοι.
«Αγαπητή Γενιά Ζ, η παραίτηση όσων σας παρενοχλούν στην πολιτική έχει ήδη έρθει! Τώρα, παρακαλώ, κάντε υπομονή», έγραψε. «Εσείς και εμείς τώρα πρέπει να συγκρατηθούμε! Τώρα η γενιά σας θα πρέπει να ηγηθεί της χώρας! Να είστε προετοιμασμένοι!»
Στους δρόμους ο στρατός
Στρατιώτες περιπολούσαν τους δρόμους του Κατμαντού την Τετάρτη, εν μέσω επ' αόριστον απαγόρευσης κυκλοφορίας στην πρωτεύουσα του Νεπάλ, μετά από δύο ημέρες έντονων διαδηλώσεων.
«Προσπαθούμε πρώτα να ομαλοποιήσουμε την κατάσταση», δήλωσε την Τετάρτη ο εκπρόσωπος του στρατού Ράτζα Ραμ Μπάσνετ. «Είμαστε δεσμευμένοι να προστατεύσουμε τη ζωή και την περιουσία των ανθρώπων».
Δεν αναφέρθηκαν διαδηλώσεις στην πρωτεύουσα, αλλά τα μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι περίπου 25 άτομα που προσπάθησαν να «δημιουργήσουν προβλήματα» στα περίχωρα του Κατμαντού συνελήφθησαν. Το Reuters δεν μπόρεσε να επαληθεύσει άμεσα τις αναφορές.
Αρκετά κυβερνητικά κτίρια, από το ανώτατο δικαστήριο και το κοινοβούλιο μέχρι τα σπίτια υπουργών, συμπεριλαμβανομένης της ιδιωτικής κατοικίας του Όλι, πυρπολήθηκαν στις διαδηλώσεις της Τρίτης, με τις αναταραχές να καταλαγιάζουν μόνο μετά την παραίτηση.
«Δεν υπάρχουν διαδηλωτές εδώ», δήλωσε στο Reuters ο Ραμ Κουμάρ Σρέστα, κάτοικος του Μαχαρατζγκούντζ στην πρωτεύουσα. «Μόνο λίγοι άνθρωποι περπατούν στον δρόμο. Εδώ είναι ειρηνικά».
Τα μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι γίνονται προετοιμασίες για συνομιλίες μεταξύ των αρχών και των διαδηλωτών, αλλά δεν διευκρίνισαν λεπτομέρειες. Το Reuters δεν μπόρεσε να επιβεβαιώσει ανεξάρτητα την πληροφορία.
