Η Ρωσία επιτέθηκε στην Ουκρανία τους τελευταίους μήνες με έναν πύραυλο κρουζ, της μυστικής ανάπτυξης του οποίου η αποκάλυψη ώθησε τον Ντόναλντ Τραμπ να εγκαταλείψει μια συμφωνία ελέγχου των πυρηνικών όπλων με τη Μόσχα κατά την πρώτη του θητεία ως πρόεδρος των ΗΠΑ, δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας.
Τα σχόλια του Άντριι Σιμπίχα αποτελούν την πρώτη επιβεβαίωση ότι η Ρωσία έχει χρησιμοποιήσει τον πύραυλο 9M729 που εκτοξεύτηκε από το έδαφος σε μάχη - στην Ουκρανία ή αλλού.
Η Ρωσία έχει εκτοξεύσει τον πύραυλο εναντίον της Ουκρανίας 23 φορές από τον Αύγουστο, δήλωσε στο Reuters ένας δεύτερος ανώτερος Ουκρανός αξιωματούχος. Η Ουκρανία κατέγραψε επίσης δύο εκτοξεύσεις του 9M729 από τη Ρωσία το 2022, ανέφερε η πηγή.
Ένας πύραυλος πέταξε 1.200 χλμ., λέει πηγή
Ο πύραυλος 9M729 οδήγησε τις Ηνωμένες Πολιτείες να αποχωρήσουν από τη Συνθήκη για τις Πυρηνικές Δυνάμεις Μέσου Βεληνεκούς (INF) το 2019. Η Ουάσινγκτον δήλωσε ότι ο πύραυλος παραβίαζε τη συνθήκη και μπορούσε να πετάξει πολύ πέρα από το όριο των 500 χλμ. (310 μιλίων), αν και η Ρωσία το αρνήθηκε.
Ο πύραυλος, ο οποίος μπορεί να μεταφέρει πυρηνική ή συμβατική κεφαλή, έχει βεληνεκές 2.500 χιλιομέτρων, σύμφωνα με την ιστοσελίδα Missile Threat που δημιουργήθηκε στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών στην Ουάσινγκτον.
Στρατιωτική πηγή δήλωσε ότι ένα 9M729 που εκτοξεύτηκε από τη Ρωσία στις 5 Οκτωβρίου πέταξε πάνω από 1.200 χιλιόμετρα μέχρι την πρόσκρουσή του στην Ουκρανία.
«Η χρήση από τη Ρωσία του απαγορευμένου από την INF πυραύλου 9M729 εναντίον της Ουκρανίας τους τελευταίους μήνες καταδεικνύει την ασέβεια του (Προέδρου Βλαντιμίρ) Πούτιν προς τις Ηνωμένες Πολιτείες και τις διπλωματικές προσπάθειες του Προέδρου Τραμπ να τερματίσει τον πόλεμο της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας», δήλωσε ο Σιμπίχα σε γραπτές παρατηρήσεις.
Δήλωσε στο Reuters ότι το Κίεβο υποστηρίζει τις ειρηνευτικές προτάσεις του Τραμπ και ότι η Ρωσία θα πρέπει να αντιμετωπίσει τη μέγιστη πίεση για να την ωθήσει προς την ειρήνη, προσθέτοντας ότι η ενίσχυση της ισχύος πυρός μεγάλου βεληνεκούς της Ουκρανίας θα βοηθούσε να πειστεί η Μόσχα να τερματίσει τον πόλεμό της στην Ουκρανία.
Η Ουκρανία έχει καλέσει την Ουάσινγκτον να της παράσχει πυραύλους Tomahawk μεγάλου βεληνεκούς που δεν απαγορεύονταν βάσει της INF, επειδή εκείνη την εποχή εκτοξεύονταν μόνο από τη θάλασσα. Η Ρωσία λέει ότι αυτό θα αποτελούσε επικίνδυνη κλιμάκωση.
«Ένα ζήτημα για την ευρωπαϊκή ασφάλεια»
Η χρήση του 9M729 διευρύνει το οπλοστάσιο όπλων μεγάλου βεληνεκούς της Ρωσίας για την επίθεση στην Ουκρανία και ταιριάζει με ένα μοτίβο της Μόσχας που στέλνει απειλητικά σήματα προς την Ευρώπη, καθώς ο Τραμπ επιδιώκει μια ειρηνευτική συμφωνία, ανέφεραν δυτικοί στρατιωτικοί αναλυτές.
«Νομίζω ότι ο Πούτιν προσπαθεί να αυξήσει την πίεση στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων για την Ουκρανία», δήλωσε ο Γουίλιαμ Αλμπέρκε, ανώτερος συνεργάτης στο think tank Pacific Forum, προσθέτοντας ότι το 9M729 σχεδιάστηκε για να χτυπά στόχους στην Ευρώπη.
Η Ρωσία δοκίμασε τον πυρηνοκίνητο πύραυλο κρουζ Burevestnik την περασμένη εβδομάδα και την Τετάρτη δήλωσε ότι δοκίμασε μια πυρηνοκίνητη τορπίλη με την ονομασία Poseidon.
Ο Λευκός Οίκος δεν απάντησε σε συγκεκριμένες ερωτήσεις σχετικά με τη χρήση του 9M729 από τη Ρωσία. Ο Τραμπ διέταξε τον αμερικανικό στρατό την Πέμπτη να επαναλάβει δοκιμές πυρηνικών όπλων, επικαλούμενος «προγράμματα δοκιμών άλλων χωρών».
Μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ από τη Συνθήκη INF, η οποία απαγόρευε τους πυραύλους εδάφους με βεληνεκές 500–5.500 χλμ., η Ρωσία κήρυξε μορατόριουμ στην ανάπτυξη πυραύλων μεσαίου βεληνεκούς. Η Δύση δήλωσε ότι η Ρωσία είχε ήδη αναπτύξει ορισμένους πυραύλους 9M729.
Στις 4 Αυγούστου, λίγο πριν χρησιμοποιήσει τους πυραύλους στην Ουκρανία, η Ρωσία δήλωσε ότι δεν θα περιορίζει πλέον το πού αναπτύσσει πυραύλους βεληνεκούς INF που μπορούν να μεταφέρουν πυρηνικές κεφαλές.
«Εάν αποδειχθεί ότι η Ρωσία χρησιμοποιεί πυραύλους βεληνεκούς INF, οι οποίοι θα μπορούσαν εύκολα να είναι πυρηνικοί, στην Ουκρανία, τότε αυτό αποτελεί ζήτημα για την ευρωπαϊκή ασφάλεια, όχι μόνο για την Ουκρανία», δήλωσε ο Τζον Φόρμαν, πρώην Βρετανός αμυντικός ακόλουθος στη Μόσχα και το Κίεβο.
Θραύσματα πυραύλων
Το υπουργείο Εξωτερικών της Ουκρανίας δεν παρείχε λεπτομέρειες ή ημερομηνίες των επιθέσεων 9M729. Ο ανώτερος αξιωματούχος δήλωσε ότι ξεκίνησαν στις 21 Αυγούστου - λιγότερο από μία εβδομάδα μετά τη σύνοδο κορυφής Τραμπ - Πούτιν στην Αλάσκα.
Το Reuters εξέτασε εικόνες από τα συντρίμμια μετά από ρωσική επίθεση κατά την οποία χτυπήθηκε ένα κτίριο κατοικιών και σκοτώθηκαν τέσσερις άνθρωποι στο ουκρανικό χωριό Λαπαΐβκα στις 5 Οκτωβρίου - σε απόσταση άνω των 600 χιλιομέτρων από το ρωσικό έδαφος.
Οι εικόνες έδειξαν ότι δύο θραύσματα πυραύλου, συμπεριλαμβανομένου ενός σωλήνα που περιείχε καλώδια, έφεραν την ένδειξη 9M729.
Ο Τζέφρι Λιούις, διακεκριμένος ακαδημαϊκός της παγκόσμιας ασφάλειας στο Middlebury College, εξέτασε τις εικόνες μαζί με αναλυτές.
Είπε ότι ο σωλήνας, ο κινητήρας και τα πάνελ του κινητήρα συμφωνούσαν με αυτό που περίμενε να μοιάζει το 9M729 και ότι τα σημάδια έκαναν την αντιστοίχιση ακόμη πιο πιθανή.
Τι πυραύλους διαθέτει η Ρωσία
Η Ρωσία διαθέτει διάφορους πυραύλους που μπορούν να φτάσουν σε όλη την Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένου του Kalibr που εκτοξεύεται από τη θάλασσα και του Kh-101 που εκτοξεύεται από αέρος, αλλά ο Λιούις είπε ότι ο 9M729 προσφέρει κάτι ελαφρώς διαφορετικό.
«Αυτό τους δίνει ελαφρώς διαφορετικούς άξονες επίθεσης, κάτι που είναι δύσκολο για την αεράμυνα, και αυξάνει το απόθεμα πυραύλων που είναι διαθέσιμο στους Ρώσους», δήλωσε ο Λιούις.
Η INF απαγόρευε τους πυραύλους εδάφους επειδή οι εκτοξευτές είναι κινητοί και σχετικά εύκολοι στην απόκρυψη.
Ο Ντάγκλας Μπάρι, ανώτερος συνεργάτης για τη Στρατιωτική Αεροδιαστημική στο Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών, δήλωσε ότι η Ρωσία θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τον πύραυλο 9M729 για να διεξάγει χερσαίες επιθέσεις από ασφαλέστερες τοποθεσίες βαθύτερα στο εσωτερικό της Ρωσίας.
Η Ρωσία θα ωφελούνταν επίσης από τη δοκιμή του συστήματος σε περιβάλλον πεδίου μάχης στην Ουκρανία, αν και 23 χρήσεις θα συνεπάγονταν στρατιωτικό σκοπό, δήλωσε ο Μπάρι.
