Της Οντίν Λιναρδάτου
Η κυβέρνηση Τραμπ κηρύσσει τον πόλεμο εναντίον των παράτυπων μεταναστών και στο εσωτερικό των Ηνωμένων Πολιτειών. Με μια επιχείρηση-σκούπα που δεν έχει προηγούμενο επιχειρεί να εντοπίσει και να απελάσει άμεσα όσους παράτυπους μετανάστες συλλάβει η υπηρεσία Mετανάστευσης, η επονομαζόμενη ICE, που είναι ο φόβος και ο τρόμος των μεταναστών.
Βουλευτές και γερουσιαστές του Δημοκρατικού Κόμματος, ο δήμαρχος της Νέας Υόρκης Μπιλ ντε Μπλάζιο και εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι σε όλο τον κόσμο καλούν τους πολίτες να μην ανοίγουν τις πόρτες των σπιτιών τους στα κλιμάκια της υπηρεσίας Μετανάστευσης, ακόμα και αν διαθέτουν ένταλμα. Η πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων Νάνσι Πελόζι δήλωσε πως στην Αμερική όλοι έχουν δικαιώματα, αυτοί οι άνθρωποι είπε είναι σκληρά εργαζόμενοι και αυτή η απάνθρωπη ενέργεια θα τρομοκρατήσει παιδιά και θα διαλύσει οικογένειες.
Στο στόχαστρο μπαίνουν κατ'' αρχήν 2.000 μετανάστες, των οποίων οι υποθέσεις έχουν τελεσιδικήσει στα δικαστήρια.
Με αυτό το πογκρόμ ο Ντόναλντ Τραμπ θέλει να δείξει στην παγκόσμια κοινότητα πως δεν αστειεύεται στο ζήτημα της πολιτικής που θα εφαρμόσει στο μεταναστευτικό.
Πριν από λίγο καιρό, η βουλευτής των Δημοκρατικών Αλεξάντρια Οκάζιο - Κορτέζ χαρακτήρισε «στρατόπεδα συγκέντρωσης» τους χώρους στους οποίους κρατούνται οι παράτυποι μετανάστες στα σύνορα των Ηνωμένων Πολιτειών με το Μεξικό. Δέχτηκε σφοδρές επιθέσεις, με τους επικριτές της να την κατηγορούν πως προσβάλλει τη μνήμη των ανθρώπων που χάθηκαν στο Ολοκαύτωμα.
Πράγματι, μπορεί να μην είναι απολύτως ακριβής, να είναι υπερβολικός ο χαρακτηρισμός στρατόπεδα συγκέντρωσης, σίγουρα όμως είναι χώροι που μόνο ντροπή προκαλούν στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ.
Στην καρδιά αυτής της πολιτικής του εγκλεισμού σε χώρους κλουβιά απελπισμένων ανθρώπων που δεν έχουν στον ήλιο μοίρα βρίσκεται το ερώτημα τι οφείλει να κάνει μία χώρα για αυτούς τους ανθρώπους, τους οποίους δεν θεωρεί πολίτες της.
Στον 20ό αιώνα αυτό το ερώτημα τέθηκε δύο φορές μέσα σε 30 χρόνια. Και η απάντηση ήταν η εκκωφαντική σιγή. Το δόγμα που επικράτησε ήταν πως τα εθνικά ανεξάρτητα κράτη μέσα στα σύνορα τους μπορούν να κάνουν ο,τι θέλουν σε αυτούς τους ανθρώπους και αυτό δεν αφορά κανέναν άλλο.
Μετά το Ολοκαύτωμα και τα εκατομμύρια των νεκρών, η διεθνής κοινότητα άρχισε να ξανασκέφτεται την απάντησή της στο ερώτημα και αποφάσισε πως ίσως τελικά έχει υποχρέωση να προστατεύει όσους βρίσκονται σε θανάσιμο κίνδυνο.
Από το 1949, με την Τέταρτη Σύμβαση της Γενεύης για την προστασία των πολιτών σε καιρό πολέμου, μέχρι τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού που υιοθετήθηκε ομόφωνα από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στις 20 Νοεμβρίου του 1989, η παγκόσμια κοινότητα καθιέρωσε κανόνες προστασίας των πιο ευάλωτων, τους οποίους, θεωρητικά τουλάχιστον, έχουν υποχρέωση να εφαρμόζουν όλες οι χώρες των Ηνωμένων Εθνών.
Από τότε κύλισε πολύ νερό στο αυλάκι και τον 21ο αιώνα φτάσαμε στο σημείο όλο και περισσότερα κράτη να αψηφούν αυτούς τους κανόνες.
Οι κυβερνήσεις των κρατών της Δύσης υποδέχονται όσους ζητούν άσυλο με τείχη και φράχτες
Από την Αυστραλία, η οποία δεν τους δέχεται καν στο έδαφός της αλλά τους στέλνει στα κτηνώδη στρατόπεδα που έχει φτιάξει στα νησιά Μάνους και Ναουρού, μέχρι την Ουγγαρία που με συρματοπλέγματα προσπαθεί να εμποδίσει τους πρόσφυγες από τη Συρία να περάσουν στο έδαφός της.
Στον αντίποδα υπάρχει βέβαια η Γερμανία, η οποία προσπαθεί να τους ενσωματώσει στο εργατικό της δυναμικό, αλλά αυτό δεν είναι αρκετό.
Το ποσοστό των μεταναστών που πεθαίνει προσπαθώντας να διασχίσει τη Μεσόγειο για να φτάσει στη Μάλτα ή στην Ιταλία έχει διπλασιαστεί τον τελευταίο χρόνο φτάνοντας το 10%. Και όσο οι συνθήκες στη Λιβύη χειροτερεύουν τόσο περισσότεροι άνθρωποι είναι έτοιμοι να ρισκάρουν τη ζωή τους προκειμένου να φύγουν από εκεί.
Τελικά, η Ευρωπαϊκή Ενωση ακολουθεί τόσο διαφορετική πολιτική στο μεταναστευτικό από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τον πρόεδρο Τραμπ;
Ο δημοσιογράφος του περιοδικού «Spiegel», Ματιέ φον Ρορ, υποστηρίζει πως η στάση που κρατάει η Ε.Ε. στο ζήτημα των μεταναστών και των προσφύγων είναι πιο εξοργιστική από αυτήν του προέδρου Τραμπ, γιατί -όπως λέει- τουλάχιστον οι Αμερικανοί προσπαθούν να κρατήσουν τους μετανάστες εκτός αμερικανικού εδάφους ενώ οι Ευρωπαίοι εξάγουν τον τρόμο και μετά κοιμούνται ήσυχοι, χωρίς ενοχές.
Στο τέλος του 19ου αιώνα, η μαζική κράτηση πολιτών με βάση την ταυτότητά τους χωρίς να έχει προηγηθεί δίκη πήρε μεγάλες διαστάσεις και τότε δόθηκε πρώτη φορά στα κέντρα κράτησής τους η ονομασία «στρατόπεδα συγκέντρωσης».
Κατά τη διάρκεια των 245 ετών που η σκλαβιά ήταν νόμιμη στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, η μαζική κράτηση πολιτών χωρίς να γίνει δίκη αποτέλεσε κυρίαρχο χαρακτηριστικό της άσκησης πολιτικής.
Και όταν η Κούβα ήταν υπό τον ισπανικό ζυγό, το 1896, ο τότε κυβερνήτης προχώρησε στη δημιουργία στρατοπέδων συγκέντρωσης γιατί ήθελε να βάλει σε εφαρμογή το σχέδιό του να καθαρίσει τα χωριά που πίστευε ότι ήταν υπό τον έλεγχο των ανταρτών. Ο στρατός άρχισε λοιπόν να μαζεύει τα γυναικόπαιδα και να τα φυλακίζει στα στρατόπεδα. Σε αυτά τα στρατόπεδα πέθαναν από ασιτία και μολυσματικές ασθένειες περισσότεροι από 150.000 άνθρωποι, περίπου το 10% του πληθυσμού που είχε η Κούβα πριν από τον πόλεμο.
Το 1901, Αμερικανοί στρατιώτες που σταθμεύουν στις Φιλιππίνες πέφτουν θύματα επίθεσης των ανταρτών. Σε αντίποινα η Ουάσινγκτον δίνει εντολή να κατασκευαστούν στρατόπεδα συγκέντρωσης και να κρατηθούν σε αυτά γυναίκες και παιδιά των ανταρτών.
Σε γράμμα που στέλνει ένας Αμερικανός στρατιώτης σε γερουσιαστή περιγράφει τις συνθήκες στα στρατόπεδα ως σκέτη κόλαση. Μέσα σε 4 μήνες πεθαίνουν σε αυτά τα στρατόπεδα 11.000 Φιλιππινέζοι.
Η Ιστορία επαναλαμβάνεται λοιπόν με ανατριχιαστική ομοιότητα .
Σήμερα έχουμε τη Μόρια και τα στρατόπεδα που φτιάχνει ο Ντόναλντ Τραμπ στα νότια σύνορα των Ηνωμένων Πολιτειών. Και ακόμα δεν πεθαίνουν σε αυτά κατά χιλιάδες οι μετανάστες, αλλά δεν απέχουμε πολύ από αυτό το εφιαλτικό σενάριο.
Από τον Σεπτέμβριο 12 μετανάστες πέθαναν ενώ βρίσκονταν υπό κράτηση από τις μεταναστευτικές αρχές των Ηνωμένων Πολιτειών.
Οι «New York Times» αναφέρουν πως η μυρωδιά είναι αφόρητη στα στρατόπεδα αυτά, διαπερνάει τα ρούχα όλων, τα παιδιά κλαίνε συνεχώς και ένα κοριτσάκι που είχε κάνει ήδη μία απόπειρα αυτοκτονίας το εξανάγκαζαν να κοιμάται σε μία κούνια στην είσοδο του στρατοπέδου για να το προσέχουν οι υπάλληλοι.
Κάποιοι λένε πως οι απάνθρωπες συνθήκες κράτησης στα στρατόπεδα είναι μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου που στόχο έχει να αποτρέπει τη μετανάστευση.
Οι αριθμοί όμως δεν επιβεβαιώνουν αυτή την άποψη. Τον Μάιο σημειώθηκε ρεκόρ αφίξεων στα νοτιοδυτικά σύνορα των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής.
Για το μεταναστευτικό δεν υπάρχουν εύκολες απαντήσεις, ίσως όμως ένα πρώτο βήμα μπορεί να γίνει αν υπάρξει μια Συμμαχία των Προθύμων όπως προτείνει η Γερμανία. Συμμαχία ανάμεσα σε κράτη που θα είναι πρόθυμα να σώζουν τους πρόσφυγες και τους μετανάστες και μέσα από έναν δεσμευτικό μηχανισμό κατανομής να τους δίνουν μία δεύτερη ευκαιρία για μια αξιοπρεπή ζωή.
* Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Φιλελεύθερος» στις 15.7.2019.
Photo AP
