Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση των ΗΠΑ είναι και επίσημα σε shutdown, μετά την αποτυχία του Κογκρέσου να εγκρίνει τα μέτρα χρηματοδότησης για να συνεχίσει να λειτουργεί.
Αυτή είναι η πρώτη διακοπή λειτουργίας της κυβέρνησης από το 2019.
Ήδη Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικάνοι έχουν αρχίσει να αλληλοκατηγορούνται: οι Δημοκρατικοί “θέλουν να κλείσουν τα πάντα, εμείς δεν το θέλουμε”, διαβεβαίωσε ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ την Τρίτη, το βράδυ, προτού υιοθετήσει έναν πιο απειλητικό τόνο.
«Πολλά καλά πράγματα μπορεί να προκύψουν από το ‘shutdown’, μπορούμε να ξεφορτωθούμε πολλά πράγματα που δεν θέλουμε και θα ήταν πράγματα των Δημοκρατικών», τόνισε ο Τραμπ.
Πρόκειται για μια έμμεση αναφορά στην πρόθεση του Ρεπουμπλικάνου να εκμεταλλευθεί την αναστολή της λειτουργίας κάποιων ομοσπονδιακών υπηρεσιών για να προχωρήσει σε απολύσεις χιλιάδων υπαλλήλων, καθώς επιδιώκει να αναδιαμορφώσει ριζικά την ομοσπονδιακή κυβέρνηση με την αποχώρηση περίπου 300.000 εργαζομένων ως τον Δεκέμβριο.
Από την πλευρά τους οι Δημοκρατικοί καταγγέλλουν την έλλειψη διάθεσης διαπραγμάτευσης των Ρεπουμπλικάνων.
“Δεν είναι θέμα εγωισμού”, δήλωσε ο επικεφαλής των Δημοκρατικών στη Γερουσία, Τσακ Σούμερ, σε συνέντευξη Τύπου. "Γίνεται επειδή οι Αμερικανοί υποφέρουν από αυξημένα κόστη παντού – είτε πρόκειται για δασμούς, για την ενέργεια είτε για τα τρόφιμα", πρόσθεσε, καταγγέλλοντας και την “κατακόρυφη άνοδο” του κόστους των υγειονομικών υπηρεσιών και φαρμάκων.
Τι σημαίνει το shutdown
Χωρίς την έγκριση ενός προσωρινού προϋπολογισμού, η χρηματοδότηση της ομοσπονδιακής κυβέρνησης διακόπτεται, με αποτέλεσμα το κλείσιμο των περισσότερων υπηρεσιών της.
Κάθε shutdown είναι διαφορετικό, αλλά συνήθως οι λειτουργίες που είναι κρίσιμες για την προστασία της ζωής και της περιουσίας θεωρούνται απαραίτητες και παραμένουν σε λειτουργία.
Προηγούμενα shutdown ακύρωσαν ακροάσεις για θέματα μετανάστευσης και καθυστέρησαν την παροχή ομοσπονδιακών δανείων σε αγοραστές ακινήτων και μικρές επιχειρήσεις.
Δεν υπάρχει κάποια ξεκάθαρη δίοδος ώστε να ξεπεραστεί το αδιέξοδο, ενώ οι υπηρεσίες έχουν προειδοποιήσει ότι το 15ο κυβερνητικό shutdown από το 1981, θα μπορούσε να εμποδίσει την έκδοση της αναφοράς του Σεπτεμβρίου σχετικά με τις θέσεις εργασίας στις ΗΠΑ, να επιβραδύνει τη λειτουργία των αεροδρομίων, ν’ αναστείλει την επιστημονική έρευνα, ν’ αναβάλει την καταβολή των μισθών για τις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις και να οδηγήσει σε καθεστώς άδειας άνευ αποδοχών 750.000 ομοσπονδιακούς εργαζόμενους, με ημερήσιο κόστος 400 εκατομμυρίων δολαρίων.
Πώς φτάσαμε ως εδώ
Το shutdown ξεκίνησε μερικές ώρες αφού δεν κατάφερε να εγκριθεί από τη Γερουσία ένας προσωρινός προϋπολογισμός που θα συνέχιζε τη χρηματοδότηση του ομοσπονδιακού κράτους ως τις 21 Νοεμβρίου.
Οι Δημοκρατικοί ήταν αντίθετοι στο σχέδιο προσωρινού προϋπολογισμού που παρουσίασαν οι Ρεπουμπλικάνοι διότι σε αυτό δεν περιλαμβανόταν η παράταση της υγειονομικής κάλυψης εκατομμυρίων Αμερικανών, κυρίως μέσω του προγράμματος Obamacare, η οποία πρόκειται να λήξει στο τέλος του έτους. Οι Ρεπουμπλικάνοι από την πλευρά τους επιμένουν ότι το θέμα θα πρέπει να συζητηθεί ξεχωριστά.
Αν και οι Ρεπουμπλικάνοι έχουν την πλειοψηφία στη Γερουσία με 53 έδρες, ο κανονισμός του Σώματος προβλέπει ότι οποιοδήποτε κείμενο προϋπολογισμού πρέπει να εγκριθεί με 60 ψήφους σε σύνολο 100 και κατά συνέπεια οι Ρεπουμπλικάνοι χρειάζονταν τουλάχιστον 7 ψήφους από τους Δημοκρατικούς.
Τον Μάρτιο, όταν διαφάνηκε και πάλι το ενδεχόμενο shutdown, οι Ρεπουμπλικάνοι αρνήθηκαν να συζητήσουν τις τεράστιες περικοπές στις δημόσιες δαπάνες τις οποίες είχε αποφασίσει η κυβέρνηση Τραμπ. Ωστόσο δέκα Δημοκρατικοί γερουσιαστές, ανάμεσά τους και ο Σούμερ, ψήφισαν υπέρ του προσωρινού προϋπολογισμού προκειμένου να αποφύγουν την παράλυση του ομοσπονδιακού κράτους.
Η επιλογή τους τότε είχε προκαλέσει έντονες αντιδράσεις μεταξύ των Δημοκρατικών, με πολλούς υποστηρικτές του κόμματος να τους κατηγορούν ότι υποχώρησαν μπροστά στον Τραμπ.
“Δεν είναι σαφές για πόσο καιρό οι Δημοκρατικοί θα επιμένουν σε αυτή την αδιέξοδη στάση, κάτι που καθιστά δύσκολο να προβλεφθεί η διάρκεια του shutdown”, σχολίασε ο Ράσελ Βοτ διευθυντής του Γραφείου Προϋπολογισμού του Λευκού Οίκου σε επιστολή του προς στελέχη υπουργείων.
Παράλληλα ο Βοτ έδωσε εντολή στις ομοσπονδιακές υπηρεσίες “να θέσουν σε εφαρμογή τα σχέδιά τους για μια συντεταγμένη αναστολή λειτουργίας”.
Το θέμα που απασχολεί τον τομέα της κρατικής χρηματοδότησης είναι τα 1,7 τρισεκατομμύρια δολάρια για τη λειτουργία των υπηρεσιών, ποσό που αντιστοιχεί περίπου στο 1/4 του συνολικού προϋπολογισμού της κυβέρνησης, ο οποίος ανέρχεται σε 7 τρισεκατομμύρια δολάρια. Μεγάλο μέρος του υπολοίπου προορίζεται για προγράμματα υγείας και συνταξιοδότησης, καθώς και για την πληρωμή τόκων του αυξανόμενου χρέους, το οποίο ανέρχεται σε 37,5 τρισεκατ.
Τι φοβούνται οι αναλυτές
Ανεξάρτητοι αναλυτές προειδοποιούν ότι η διακοπή λειτουργίας μπορεί να διαρκέσει περισσότερο από τα προηγούμενα shutdown που σχετίζονταν με τον προϋπολογισμό, με τον Τραμπ και τους αξιωματούχους του Λευκού Οίκου να απειλούν να τιμωρήσουν τους Δημοκρατικούς με περικοπές στα κυβερνητικά προγράμματα και στους μισθούς των ομοσπονδιακών υπαλλήλων. Ο διευθυντής του προϋπολογισμού του Τραμπ, Ράσελ Βοτ, ο οποίος έχει ζητήσει «λιγότερο δικομματικές» πιστώσεις, απείλησε με μόνιμες απολύσεις την περασμένη εβδομάδα σε περίπτωση κλεισίματος.
Το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου των ΗΠΑ εκτιμά ότι περίπου 750.000 δημόσιοι υπάλληλοι θα τεθούν σε υποχρεωτική άδεια άνευ αποδοχών. Η υπηρεσία πολιτικής αεροπορίας (FAA) έχει προειδοποιήσει πως περισσότεροι από 11.000 υπάλληλοι – περίπου το 1/4 του προσωπικού της – θα τεθούν σε προσωρινή άδεια, ενώ ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας και άλλοι αξιωματούχοι ασφαλείας θα υποχρεωθούν να εργάζονται αμισθί μέχρι να λήξει το shutdown.
Το προηγούμενο shutdown, από τα τέλη Δεκεμβρίου 2018 έως τα τέλη Ιανουαρίου 2019, κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του Τραμπ στον Λευκό Οίκο, διήρκεσε 35 ημέρες.
Τι μέλλει γενέσθαι
Οι Αμερικανοί γερουσιαστές έφυγαν από το Καπιτώλιο σε κατάσταση βαθιάς αβεβαιότητας σχετικά με το πόσο θα διαρκέσει η διακοπή λειτουργίας.
Η Γερουσία είναι έτοιμη να ψηφίσει ξανά την Τετάρτη το ίδιο σχέδιο χρηματοδότησης του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος — το οποίο οι ηγέτες των Ρεπουμπλικάνων έχουν δεσμευτεί να υποβάλλουν στην ψηφοφορία μέρα με τη μέρα, έως ότου αρκετοί Δημοκρατικοί υποκύψουν και συμφωνήσουν να επαναλειτουργήσει η κυβέρνηση.
