Το χάος στο Λίβανο ζωντανεύει εφιάλτες από το παρελθόν

Το χάος στο Λίβανο ζωντανεύει εφιάλτες από το παρελθόν

Λίγοι περίμεναν η έρευνα για την έκρηξη που συγκλόνισε τη Βηρυτό τον Αύγουστο του 2020 θα έφτανε τόσο ψηλά, ώστε να εμπλέξει κορυφαίους πολιτικούς της χώρας. Βέβαια, το συνταρακτικό γεγονός της προηγούμενης χρονιάς αποτέλεσε ίσως ένα σημείο καμπής στις τραγικές καταστάσεις που αντιμετωπίζει ο Λίβανος σήμερα. Πάνω από 200 άτομα είχαν σκοτωθεί στην έκρηξη του Αυγούστου από τη νιτρική αμμωνία που βρισκόταν για μεγάλο διάστημα σε μία αποθήκη στο λιμάνι της Βηρυτού. Πέρα από ολόκληρες γειτονιές, η έκρηξη ουσιαστικά ισοπέδωσε ένα σημαντικό κομμάτι του λιμανιού, πλήττοντας κομβικά την οικονομία του Λιβάνου.

Η χρόνια ατιμωρησία υπευθύνων στο σεκταριστικό σύστημα του Λιβάνου προμήνυε μία δικαστική διαδικασία του «φαίνεσθαι» παρά του «είναι». Ωστόσο, η πίεση από το εξωτερικό, αλλά και από το εσωτερικό του Λίβανου για μία εξονυχιστική διαδικασία που θα απέδιδε ευθύνες ήταν τεράστια.

Ταυτόχρονα, η απελπιστική οικονομική κρίση έχει οδηγήσει τη μεγάλη πλειοψηφία του πληθυσμού σε τραγικές συνθήκες διαβίωσης, γεγονός που μεγεθύνει τη αναζήτηση ενόχων. Η κατάσταση με την παύση παροχής ρεύματος για ένα μεγάλο διάστημα, λόγω της χρεοκοπίας της εταιρίας ηλεκτρισμού και την αδυναμία νέας παραγωγής νέων ποσοτήτων ήταν αδιανόητη πριν από λίγο καιρό. Πλέον είναι η νέα κανονικότητα στην χώρα, όπως και οι τεράστιες ουρές στα πρατήρια βενζίνης. Την ίδια στιγμή η χώρα δεν διαθέτει καν τις υποδομές για να διαχειριστεί τη μεγάλη προσφυγική κρίση από τη διπλανή Συρία, η οποία έχει καταστήσει τον Λίβανο τη χώρα που έχει υποδεχθεί τους περισσότερους πρόσφυγες αναλογικά με το έδαφος της.

Από τη στιγμή που ξεκίνησαν οι δικαστικές έρευνας εναντίον κορυφαίων υπουργών, υπήρξε προσπάθεια να απομακρυνθεί ο επικεφαλής της υπόθεσης, ακολουθώντας το παράδειγμα των προηγουμένων. Οι κατηγορίες εναντίον της Χεζμπολά, που συνηθίζει να αποθηκεύει μεγάλες ποσότητες οπλισμού πέρα από τον έλεγχο του κεντρικού κράτους, βρίθουν, αν και η ισλαμική οργάνωση τις αρνείται εμφατικά.

Όποιος έχει περπατήσει στους στενούς δρόμους του Λιβάνου, μπορεί να καταλάβει το πόσο εύκολη είναι η πυροδότηση εντάσεων από απλές κινήσεις. Στις 14 Οκτωβρίου, έπειτα από τη διαδήλωση μπροστά από το Δικαστικό Μέγαρο της Βηρυτού για να διαμαρτυρηθούν για τη στοχοποίηση της Χεζμπολά, σιιτικές ομάδες κατευθύνθηκαν προς τις χριστιανικές γειτονιές φωνάζοντας συνθήματα.

Δεν είναι η πρώτη φορά που σιιτικές ομάδες προβαίνουν σε προκλητικές ενέργειες σε χριστιανικές γειτονιές. Όμως τώρα η Χεζμπολάχ κατηγορεί τις λιβανέζικες δυνάμεις ασφαλείας πως ενεπλάκησαν για να σταματήσουν τις προκλήσεις των Σιιτών, συγκεκριμένα αναπτύσσοντας ελεύθερους σκοπευτές στις στέγες γειτονικών κτιρίων. Η Χεζμπολά φαίνεται αποφασισμένη να μην αφήσει να περάσει αβρόχοις ποσί ο υπεύθυνος των δυνάμεων ασφαλείας, Σαμίρ Τζατζά, έπειτα από τις ενέργειες του σε μία σύγκρουση που εμπλέκονται σιιτες.

Η ανακοίνωση της επίσημης έρευνας για τον Τζατζά έχει ξεκινήσει νέο κύκλο διαδηλώσεων στη χώρα. Οι τωρινές διαδηλώσεις από τους Χριστιανούς στρέφονταν εναντίον της απόφασης για έρευνα εναντίον του Χριστιανού διοικητή ασφάλειας Τζατζά, που συνδέεται με την αναζήτηση ευθυνών, ουσιαστικά, για τις συγκρούσεις της 14ης Οκτωβρίου, του 7 θανάτους και τους πολλούς τραυματίες. Βέβαια, οι συγκεντρώσεις στη χώρα είναι πλέον καθημερινό φαινόμενο.

Η έξαρση των εντάσεων μεταξύ των δυνάμεων ασφαλείας του Λιβάνου και των σιιτικών δυνάμεων έχει πολλαπλές συνέπειες. Μέχρι τώρα η Χεζμπολάχ με τους συμμάχους είχαν βρει ένα τρόπο συνεννόησης με χριστιανικά κόμματα τόσο εκλογικά όσο και λειτουργικά. Η παρούσα σύγκρουση βάζει νέους όρους στο πολιτικό σύστημα. Ακόμα και η προοπτική των βουλευτικών εκλογών που είναι προγραμματισμένες για την επόμενη άνοιξη εγκυμονεί κινδύνους. Βέβαια, η Χεζμπολάχ δηλώνει πως δεν θα συρθεί σε ένα νέο εμφύλιο στη χώρα. Το μέρος των σημερινών συγκρούσεων όμως -εκεί που ξεκίνησε ο εμφύλιος πόλεμος το 1975- είναι πάντως κακός οιωνός για το μέλλον.