Διαπραγματεύσεις με φόντο την αδυναμία Πούτιν να επικρατήσει στο πεδίο

Διαπραγματεύσεις με φόντο την αδυναμία Πούτιν να επικρατήσει στο πεδίο

Η ακτίδα φωτός που φάνηκε από τις διαπραγματεύσεις μεταξύ Κιέβου και Μόσχας στην Κωνσταντινούπολη είναι μόνο ένα πρώτο βήμα στην ειρήνευση στην Ουκρανία και μάλιστα αμφίβολο. Αν και μπορούν να εξαχθούν ορισμένα σημαντικά συμπεράσματα για τις προθέσεις των δύο πλευρών, οι συνομιλίες απεικονίζουν τις πραγματικότητες που έχουν διαμορφωθεί στο έδαφος τις τελευταίες ημέρες.

Ταυτόχρονα με την ισοπέδωση της Μαριούπολης για να βρεθεί υπό ρωσικό έλεγχο, οι ρωσικές δυνάμεις έχουν ακινητοποιηθεί σε αρκετές περιοχές της Ουκρανίας. Η προέλαση τους έχει ουσιαστικά σταματήσει και σε αρκετές περιπτώσεις υπάρχει ανακατάληψη εδαφών από ουκρανικές δυνάμεις. Η φαινομενικά διαλλακτική στάση της Μόσχας στην Κωνσταντινούπολη δείχνει την αδυναμία της να εφαρμόσει το αρχικό σχέδιο της εξουδετέρωσης της ουκρανικής κυβέρνησης και της κυριαρχίας στη χώρα.

Κατά συνέπεια, φαίνεται να έχει γίνει σαφές στη Μόσχα πως δεν μπορεί να διατηρηθεί η ρωσική στρατιωτική παρουσία στις ουκρανικές περιοχές για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ο επιτυχημένος ουκρανικός ανταρτοπόλεμος, που αναμένεται να συνεχιστεί και να ενταθεί προβληματίζει τη ρωσική πλευρά. Το ότι βρίσκονται στρατεύματα σε μία περιοχή, δε σημαίνει ότι οι ρωσικές δυνάμεις μπορούν και να τις διοικήσουν κιόλας. Το Κρεμλίνο φάνηκε δηλαδή διατεθειμένο να δώσει στους Ουκρανούς ως αντάλλαγμα, κάτι που θα ήταν αναγκασμένο να κάνει για τις δυνάμεις του, δηλαδή να αποσυρθεί μερικώς, με στόχο το πιο φιλόξενο Ντονμπάς και την ανατολική Ουκρανία.

Όντως, σύμφωνα με το CNN, η Ρωσία έχει ξεκινήσει να αποσύρει ορισμένες από τις στρατιωτικές τις δυνάμεις στα περίχωρα του Κιέβου. Ακόμα και αν οι συνθήκες θα το επέβαλαν κάποια στιγμή, η απόσυρση των ρωσικών δυνάμεων από το Κίεβο είναι σημαντική για την ουκρανική πλευρά, καθώς η απόσταση ανάσας των στρατευμάτων από την πρωτεύουσα είναι πολύ επικίνδυνη, ενώ η ανθρωπιστική καταστροφή μαίνεται.

Το ερώτημα βέβαια είναι κατά πόσο η ρωσική αυτή κίνηση σηματοδοτεί μια κομβική αλλαγή στη στρατηγική του Βλαντιμίρ Πούτιν. Για τις Ηνωμένες Πολιτείες φυσικά αυτό αποτελεί μία παρελκυστική πολιτική, ώστε να κερδίσει χρόνο το Κρεμλίνο και να λυθεί η ασφυκτική πίεση στη Ρωσία. Το Παρίσι από την πλευρά του φαίνεται αποφασισμένο να συνεχίσει να συνομιλεί με τη Μόσχα, για να εξαντλήσει κάθε ελπίδα να σταματήσει ο πόλεμος στην Ουκρανία.

Η απάντηση Πούτιν στο Μακρόν για την πιθανότητα ανθρωπιστικής αποστολής στη Μαριούπολη, όπου ζήτησε ουσιαστικά την παράδοση όσων αντιστέκονται, δείχνει πως ο Ρώσος πρόεδρος διατηρεί τις φιλοδοξίες του για την ανατολική Ουκρανία. Άλλωστε ο επικεφαλής της ρωσικής αντιπροσωπείας Βλαντίμιρ Μεντίνσκι τόνισε πως η αποκλιμάκωση στο Κίεβο και το Τσερνίχιβ δε σημαίνει κατάπαυση του πυρός, δείχνοντας πως το Κρεμλίνο θα διατηρήσει ως διαπραγματευτικό ατού του τη στρατιωτική δράση με την υπεροπλία του, δίχως να λαμβάνει υπόψιν το ανθρώπινο κόστος.

Το Κίεβο βέβαια θεωρεί πως κατάφερε να αποσπάσει τη συναίνεση της Μόσχας για την ενταξιακή πορεία της προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, ενδεχομένως ως αντάλλαγμα για το ουδέτερο καθεστώς της χώρας που επιζητά το Κρεμλίνο. Η συζήτηση για τις εγγυήτριες χώρες μίας ρωσοουκρανικής συμφωνίας αποτελεί μία απόπειρα θεσμοθέτησης της σχέσης της Ουκρανίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες αλλά και τους συμμάχους της, ώστε να μπορούν να προστρέξουν στην υπεράσπισή της.

Η συναίνεση της Μόσχας στην ευρωπαϊκή ενταξιακή πορεία της Ουκρανίας έχει τη δική της σημασία. Ας μην ξεχνάμε πως η προοπτική ένταξης της Ουκρανίας στην ΕΕ ήταν η σπίθα που κατέληξε στην πρώτη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2014 και την προσάρτηση της Κριμαίας. Ο λόγος που η Μόσχα φαίνεται να συμφωνεί δεν είναι ακόμα ξεκάθαρος. Εάν δηλαδή θεωρεί πως θα είναι σε θέση να μπλοκάρει σε επόμενη φάση τη σύνδεση της Ουκρανίας με την Ευρώπη ή αν θεωρεί ανεφάρμοστη την ένταξη αυτής της Ουκρανίας στην ΕΕ.

Όσο κι αν ακούγεται πως η Ρωσία προσπαθήσει να δικαιολογήσει το βάλτωμα του πολέμου, δηλώνοντας πως πέτυχε τους κύριους στόχους της για το πρώτο στάδιο της 'ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης', ενδεχομένως να έχει τεθεί σε εφαρμογή ένα νέο σχέδιο. Άλλωστε η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα ήταν σαφής αυτή τη φορά πως στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων πλέον βρίσκεται η αναγνώριση της σημερινής εδαφικής πραγματικότητας. Στο Κρεμλίνο δε φαίνεται κάποιο σημάδι απόσυρσης από τις περιοχές της ανατολικής Ουκρανίας, που έχουν γεωγραφική συνέχεια με τη Ρωσία, κάτι που θα έδειχνε κάποια πρόθεση μετριασμού του αναθεωρητικού χαρακτήρα, αλλά αντίθετα συνεχίζει τις απόπειρες να νομιμοποιήσει τον εδαφικό ακρωτηριασμό της Ουκρανίας.