Παραμένει σε δικαστική ομηρεία η αξιωματική αντιπολίτευση στην Τουρκία, σε πλήρη συμφωνία με τους πολιτικούς σχεδιασμούς του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, καθώς δικαστήριο της Άγκυρας ανέβαλε για τις 24 Οκτωβρίου την πολύκροτη υπόθεση που αμφισβητεί την εγκυρότητα του συνεδρίου του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) του Νοεμβρίου 2023.
Η υπόθεση, που θεωρείται ευρέως ως δοκιμασία για την ανθεκτικότητα της δημοκρατίας στην Τουρκία, μπορεί να οδηγήσει στην καθαίρεση του προέδρου του κόμματος, Οζγκιούρ Οζέλ. Αν το δικαστήριο κηρύξει άκυρο -ως «μη εγένετο»- το συνέδριο του κόμματος, στο οποίο ο Οζέλ εξελέγη πρόεδρος, τότε θα οριστεί διαχειριστής ή τοποτηρητής στη θέση του ή θα επιστρέψει στην ηγεσία του κόμματος ο τέως επικεφαλής του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, ένας πολιτικός αντίπαλος σαφώς πιο «εύκολος» για τον Ερντογάν.
Η αναβολή εξυπηρετεί τη στρατηγική του Τούρκου προέδρου να διατηρεί το CHP υπό συνεχή πίεση, αφού η μη λήψη τελικής απόφασης το αποδυναμώνει. Η χθεσινή δικαστική απόφαση προφανώς παρατείνει την περίοδο αυξημένης πολιτικής αβεβαιότητας στο κύριο κόμμα της αντιπολίτευσης και το βυθίζει σε βαθύτερη αναταραχή. Η παράταση της δικαστικής διαμάχης το κρατά σε αμυντική θέση, ενώ εμβαθύνει τις εσωτερικές έριδες με την πάροδο του χρόνου και η διαχείριση του κόμματος γίνεται πιο περίπλοκη. Η αβεβαιότητα αφήνει το CHP διχασμένο, με την προσοχή του να επικεντρώνεται στην αντιμετώπιση των συνεχών εισαγγελικών διώξεων, αφήνοντας το πολιτικό πεδίο «ανοιχτό» στις διαθέσεις της κυβέρνησης.
Στην πραγματικότητα, ο Ερντογάν «ροκανίζει» χρόνο με το βλέμμα στραμμένο στις εκλογές του 2028 - για την ακρίβεια λίγο πριν από τις εκλογές, όταν θα πρέπει είτε να προσφύγει πρόωρα στις κάλπες, είτε να προχωρήσει μέχρι τότε σε αλλαγή του Συντάγματος με τη βοήθεια των Κούρδων του Κόμματος Ισότητας των Λαών και της Δημοκρατίας (DEM) και των εθνικιστών συμμάχων του τού Ντεβλέτ Μπαχτσελί, προκείμενου να παρακάμψει τον συνταγματικό περιορισμό που δεν του επιτρέπει να είναι εκ νέου υποψήφιος.
Υπό αυτό το πρίσμα ο χρόνος λειτουργεί υπέρ του Τούρκου προέδρου και εις βάρος της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Υπό την προϋπόθεση ότι όλα προχωρήσουν σύμφωνα με τις τους σχεδιασμούς των επιτελών του, δεδομένου ότι ο πολιτικός χρόνος είναι «πυκνός» και το διάστημα μέχρι την κρίσιμη διετία 2027-28 θεωρείται στην πολιτική πολύ μεγάλο και μπορεί να εγκυμονεί απρόβλεπτες εξελίξεις.
Η χθεσινή απόφαση του 42ου Τμήματος του Πρωτοδικείου της Άγκυρας ήταν εν πολλοίς αναμενόμενη για τα στελέχη του CHP. «Περιμέναμε 80% αναβολή» δήλωσαν εκ των υστέρων στο CNN Turk. Η αγωνία σαφώς υπήρχε, κυρίως μετά την απόφαση, πριν από μία εβδομάδα, δικαστηρίου της Κωνσταντινούπολης να επιβάλει ασφαλιστικά μέτρα και να διορίσει τοποτηρητή στην εκεί νομαρχιακή επιτροπή, τη μεγαλύτερη τοπική οργάνωση του κόμματος. Το δικαστήριο της Άγκυρας όχι μόνο ανέβαλε τη λήψη απόφασης, αλλά δεν επέβαλε ούτε το προσωρινό μέτρο της απομάκρυνσης της ηγεσίας του κόμματος, όπως θα μπορούσε να είχε κάνει. Επρόκειτο για μία απόφαση ανοικτή σε πολιτικές ερμηνείες.
Αν και η απόφαση αυτή προκάλεσε μερική ανακούφιση στο κόμμα, η γενική πεποίθηση είναι ότι η δίκη θα παραταθεί κρατώντας το κόμμα σε ομηρεία.
Η ηγεσία του CHP έχει δρομολογήσει έκτακτο συνέδριο για τις 21 Σεπτεμβρίου, προκειμένου να επιβεβαιώσει για τρίτη φορά την επανεκλογή του Οζγκιούρ Οζέλ και των κομματικών οργάνων (είχε διεξαχθεί ένα ακόμη έκτακτο συνέδριο τον Απρίλιο), ενώ για τις 15-16 Νοεμβρίου είναι προγραμματισμένο του 39ο τακτικό συνέδριο. Όλα αυτά ως νομικά μέτρα αναχαίτισης των όποιων επιπτώσεων στην περίπτωση ακύρωσης του συνεδρίου του 2023, που θα σημαίνει και αυτόματη ακύρωση των αποφάσεων του και θα ισοδυναμεί με την καθαίρεση της κομματικής ηγεσίας. «Ακόμα και στην χειρότερη περίπτωση, στις 24 Οκτωβρίου θα απομένουν τρεις εβδομάδες μέχρι το τακτικό συνέδριο» δηλώνουν τώρα στο CHP, ενώ μετά τη χθεσινή δικαστική απόφαση το έκτακτο συνέδριο της 21ης Σεπτεμβρίου χάνει πλέον τη σημασία του, καθώς μέχρι τότε δεν αναμένεται κάποια εξέλιξη.
Τα βλέμματα εδώ και καιρό είναι στραμμένα στον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, ο οποίος έχει επιλέξει τη σιωπή το τελευταίο διάστημα, χωρίς να παίρνει ξεκάθαρη θέση για το τι θα πράξει σε περίπτωση που η δικαστική απόφαση τον επαναφέρει ως πρόεδρο στο κόμμα. Προ μηνών δήλωνε ότι θα αναλάβει τις ευθύνες του για να μην πέσει το CHP στα χέρια τοποτηρητή. Άλλωστε, ο γηραιός και φιλόδοξος τέως πρόεδρος, προσκολλημένος σύμφωνα με πληροφορίες στην προεδρική καρέκλα, ήταν εκείνος που έδωσε λαβές στο αφήγημα του Ερντογάν ότι το συνέδριο του κόμματος είχε «σκιές», λέγοντας ότι από τη στιγμή που υπάρχουν τέτοιες καταγγελίες από τον πρόεδρο της χώρας, η νέα ηγεσία του κόμματος θα έπρεπε να είχε τοποθετηθεί.
Εξάλλου, κομματικά στελέχη που πρόσκεινται στον Κιλιτσντάρογλου ήταν εκείνα που πυροδότησαν τις σχετικές εισαγγελικές έρευνες με τις καταγγελίες τους περί εξαγοράς ψήφων τόσο στο συνέδριο του CHP το 2023, όσο και στο συνέδριο της τοπικής οργάνωσης στην Κωνσταντινούπολη.
Όσο για την «επιτήδεια» σιωπή Κιλιτσνάρογλου, μέσω του δικηγόρου του μετέφερε χθες ότι όλο αυτό το διάστημα δεν μιλά για να μην βλάψει το κόμμα, επειδή οι δηλώσεις του παρερμηνεύονται από τα μέσα ενημέρωσης, ενώ υποστήριξε επίσης ότι η εν λόγω δίκες και διώξεις δεν «ξεκίνησαν» από τον ίδιο.
Το ερώτημα που τίθεται τώρα είναι αν με το τακτικό συνέδριο του Νοεμβρίου η υπόθεση θα χάσει το νομικό της έδαφος. Η απόφαση της αναβολής του δικαστηρίου αποτελεί σίγουρα τακτικό πλεονέκτημα για την νυν ηγεσία του κόμματος, ενώ η μεγάλη συμμετοχή στη συγκέντρωση διαμαρτυρίας στην Άγκυρα την Κυριακή, την παραμονή της δίκης, δεν έστειλε μόνο μήνυμα στην κυβέρνηση, αλλά και στην πλευρά Κιλιτσντάρογλου.
Για το CHP η καλύτερη απόφαση θα ήταν να καταρρίψει το δικαστήριο ως αβάσιμη την υπόθεση. Όμως η αναβολή δίκης μπορεί να θεωρηθεί, με τα σημερινά δεδομένα, η λιγότερο κακή επιλογή, σχολιάζουν πολιτικοί αναλυτές.
Μεταξύ των επιτελών του CHP ορισμένοι επισημαίνουν ότι η υπόθεση θα κρέμεται πάνω από το κόμμα σαν «Δαμόκλειος σπάθη»· η διαδικασία παρατείνεται σκόπιμα και η απόφαση κατά του CHP θα εκδοθεί την πιο κατάλληλη για την κυβέρνηση στιγμή. Αυτή η στιγμή μπορεί να έλθει λίγο πριν από τις εκλογές, όπως προαναφέρθηκε.
Στη δικαστική φαρέτρα του Ερντογάν δεν υπάρχει άλλωστε μόνο αυτή η υπόθεση. Από τις 19 Μαρτίου, όταν συνελήφθη,προφυλακίστηκε και στη συνέχεια καθαιρέθηκε ο δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου, ακολούθησαν την ίδια μοίρα άλλοι 16 δήμαρχοι του CHP και ο κατάλογος συνεχώς διευρύνεται.
