Το μήνυμα του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για τον Τούρκο ομόλογό του Ταγίπ Ερντογάν επιδέχεται πολλές ερμηνείες.
Η εύκολη ερμηνεία παραπέμπει στο «έπεσε ο ουρανός στο κεφάλι μας». Βολική ερμηνεία για αστόχαστη αντιπολίτευση και πολλά «κλικ» στο διαδίκτυο. Πάντως, ως ερμηνεία κρύβει κάποιες δόσεις αλήθειας, κοιτώντας δέντρα και όχι το δάσος.
Η καλοπροαίρετη ερμηνεία παραπέμπει στο «έχε τους φίλους σου κοντά και τους εχθρούς εγγύτερα», προκειμένου να απαντήσει κάποιος για αυτόν τον «έρωτα» Τράμπ-Ερντογάν.
Ωστόσο, η ερμηνεία του αναλυτή οφείλει να βλέπει επίμονα το δάσος και όχι μεμονωμένα δέντρα.
Η εικόνα του δάσους
Πίσω από τη διάθεση του κάθε πολιτικού ή πολιτειακού παράγοντα ενός κράτους υπάρχει ένα σύστημα-θεματοφύλακας των στρατηγικών συμφερόντων αυτού του κράτους. Και αυτό ισχύει για όλα τα κράτη και κυρίως ισχύει στις Δημοκρατίες, που η εναλλαγή προσώπων και κομμάτων ελάχιστα επηρεάζει τον στρατηγικό προσανατολισμό των κρατών.
Το είδαμε να συμβαίνει στην Ελλάδα της περιόδου 2015-2025, το βλέπουμε να συμβαίνει και στις ΗΠΑ με την εναλλαγή Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικάνων στην προεδρία.
Ο στρατηγικός προσανατολισμός των κρατών παραμένει σχετικά σταθερός, παρά τις εκάστοτε γενναίες προσπάθειες να αλλάζει το αφήγημα και η ρητορική.
Σήμερα, ίσως περισσότερο από κάθε άλλη φορά, το στρατηγικό περιβάλλον αλλάζει πολυεπίπεδα και με μεγάλη ταχύτητα. Το γεγονός αυτό, από μόνο του, συνιστά μεγάλη πρόκληση για τα κράτη, που από τη φύση τους οφείλουν να είναι αναθεωρητικά.
Σε αυτό το προκλητικό πλαίσιο, η εικόνα του δάσους είναι διαφορετική από την εικόνα του προχθεσινού δέντρου.
- Στη διεύρυνση του γεωπολιτικού χώρου προς το Διάστημα, με τις ΗΠΑ να έχουν σαφώς το προβάδισμα ακόμη, η Ελλάδα και όχι η Τουρκία είναι εταίρος των ΗΠΑ μέσω των Artemis Accords. Με ότι αυτό σημαίνει!
- Στον έλεγχο των παγκόσμιων θαλασσών, που οι ΗΠΑ ακόμη κυριαρχούν, η Σούδα και όχι κάποιο τουρκικό λιμάνι είναι στρατηγικής σημασίας για την Ουάσιγκτον.
- Στα σχέδια των εμπορικών δρόμων Ασίας-Ευρώπης, η Ελλάδα και όχι η Τουρκία, συνιστά μέρος των σχεδιασμών.
- Στα εξοπλιστικά, η Ελλάδα και όχι η Τουρκία διαθέτει F-16 της πλέον σύγχρονης έκδοσης, ενώ για τα F-35, ας μην γελιόμαστε. Η Ουάσιγκτον θα κρατά για πάντα τις κλείδες και τα κλειδιά.
Συμβαίνουν και πολλά άλλα ακόμη, φανερά και αθέατα, τα οποία κάνουν την εικόνα του δάσους να είναι εντελώς διαφορετική από την εικόνα του δέντρου.
Αυτό δεν σημαίνει ότι εμείς επαναπαυόμαστε. Αυτό δεν πιστώνεται στον σημερινό Αμερικανό πρόεδρο ή τον σημερινό Έλληνα πρωθυπουργό. Το γεγονός ότι το δάσος κρατά κοντά τα στρατηγικά συμφέροντα των ΗΠΑ με αυτά της Ελλάδας είναι συνάρτηση πάρα πολλών παραγόντων, αλλά κυρίως είναι το αποτέλεσμα μιας εξίσωσης που δεν υπακούει σε λαϊκισμούς.
Αν είχαμε και λίγο πιο smart power ανθρώπους στην Αθήνα και την Ομογένεια, ίσως να βλέπαμε και περισσότερους καρπούς αυτού του δάσους, απτά στα χέρια μας. Βλέπετε στις ΗΠΑ, ο Τούρκος έγινε δισεκατομμυριούχος πουλώντας Greek yogurt. Εμείς ασχολούμαστε με το που και σε ποιόν έκλεισε το μάτι ο Ελπιδοφόρος και αν αυτό ενόχλησε το Φανάρι ή το αντίθετο…
*Ο Βασίλης Κοψαχείλης είναι διεθνολόγος και συγγραφέας του βιβλίου «Γεω-επιχειρηματίες: Από τον Ιάσονα στον Έλον Μάσκ» (Εκδόσεις Παπαδόπουλος, 2024). Την Τρίτη 13 Μαϊου παρουσιάζεται το βιβλίο του σε εκδήλωση που πραγματοποιούν οι εκδόσεις Παπαδόπουλος και το Ινστιτούτο Διεθνών Υποθέσεων του Αμερικανικού Κολεγίου Ελλάδος.
