Κρίσιμες συνομιλίες για το Ουκρανικό: Οι ΗΠΑ πιέζουν τον Ζελένσκι να παραχωρήσει το Ντονμπάς
AP Photo/Ebrahim Noroozi
AP Photo/Ebrahim Noroozi
Βερολίνο

Κρίσιμες συνομιλίες για το Ουκρανικό: Οι ΗΠΑ πιέζουν τον Ζελένσκι να παραχωρήσει το Ντονμπάς

Ολοκληρώθηκαν, έπειτα από πέντε ώρες, οι συνομιλίες μεταξύ των αντιπροσωπειών των ΗΠΑ και της Ουκρανίας στο Βερολίνο, ανακοίνωσε το γραφείο του Ουκρανού προέδρου, Βολοντίμιρ Ζελένσκι.

Όπως μεταδίδει το Reuters, οι Αμερικανοί διαπραγματευτές για την ειρήνη επέμειναν στις συνομιλίες ότι η ουκρανική πλευρά θα πρέπει να συμφωνήσει στην απόσυρση των στρατευμάτων της από την περιοχή του Ντονέτσκ, υποστηρίζοντας ότι το ζήτημα των εδαφών αποτελεί κεντρικό θέμα για τη Ρωσία, σύμφωνα με αξιωματούχο που έχει γνώση των διαβουλεύσεων.

Η πηγή, με άμεση γνώση των συνομιλιών, ανέφερε ότι το εδαφικό ζήτημα παρέμενε άλυτο και τη Δευτέρα, ενώ η ουκρανική αντιπροσωπεία απάντησε την Κυριακή ότι απαιτείται περαιτέρω συζήτηση.

Τις επόμενες ώρες πρόκειται να ακολουθήσουν συναντήσεις του Ζελένσκι με Γερμανούς αξιωματούχους και Ευρωπαίους ηγέτες, ενώ δεν είναι ακόμη βέβαιο εάν οι δύο Αμερικανοί διαπραγματευτές, ο ειδικός απεσταλμένος του προέδρου Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ και ο γαμπρός του Τζάρεντ Κούσνερ, θα συμμετάσχουν στη συνάντηση. Διευκρίνισε πάντως ότι έχουν προσκληθεί.

Στις συνομιλίες θα συμμετάσχουν οι ηγέτες της Γαλλίας, της Βρετανίας, της Ιταλίας, της Ολλανδίας, της Πολωνίας και της Σουηδίας, καθώς και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε.

Η συζήτηση, ανέφερε ο κ. Κορνέλιους, θα επικεντρωθεί «στο ζήτημα του εδάφους και της ασφάλειας». Ειδικά το ζήτημα της ασφάλειας, πρόσθεσε, «θα καθορίσει τελικά εάν αυτός ο πόλεμος θα σταματήσει πραγματικά και εάν θα αναζωπυρωθεί ή εάν μια αναζωπύρωση μπορεί να αποτραπεί και να προληφθεί».

Στην ουσία των διαπραγματεύσεων, σύμφωνα με το ειδησεογραφικό δίκτυο n-tv, υψηλόβαθμος αξιωματούχος δήλωσε ότι, αντιθέτως με όσα κυκλοφόρησαν σε ΜΜΕ, η Ουκρανία δεν έχει δηλώσει ότι παραιτείται από την πρόθεσή της να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, ενώ οι ΗΠΑ δεν έχουν ακόμη παρουσιάσει λεπτομέρειες για τις εγγυήσεις ασφαλείας που ζητά το Κίεβο.

Ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε ότι οι ειρηνευτικές συνομιλίες μεταξύ των Αμερικανών και Ουκρανών διαπραγματευτών δεν ήταν εύκολες αλλά παραγωγικές και ότι η Ρωσία χρησιμοποιούσε τις επιθέσεις της στην Ουκρανία ως μοχλό πίεσης στις συνομιλίες αυτές.

Ο Ουκρανός πρόεδρος συναντήθηκε νωρίτερα με τον ομοσπονδιακό πρόεδρο Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ, ο οποίος τον υποδέχθηκε αγκαλιάζοντάς τον και λέγοντας «Γεια σου, φίλε μου!». 

Στο Βερολίνο εφαρμόζεται ήδη από το Σαββατοκύριακο το αυστηρότερο δυνατό πρωτόκολλο ασφαλείας, με περισσότερους από 3.600 αστυνομικούς να περιφρουρούν την κίνηση των ηγετών που συμμετέχουν στις συνομιλίες για την Ουκρανία. Εκτεταμένα είναι τα προβλήματα στους δρόμους, καθώς το κέντρο είναι αποκλεισμένο, ενώ καθυστερήσεις και αλλαγές σημειώνονται και στα δρομολόγια των μέσων σταθερής τροχιάς.

Οι δηλώσεις Ζελένσκι για το ΝΑΤΟ

Υπενθυμίζεται ότι κατά τη διάρκεια των κρίσιμων συνομιλιών με απεσταλμένους των ΗΠΑ στο Βερολίνο την Κυριακή για τον τερματισμό του πολέμου με τη Ρωσία, δημοσίευμα του Reuters ανέφερε ότι ο πρόεδρος της Ουκρανίας προσφέρθηκε να εγκαταλείψει τις φιλοδοξίες της Ουκρανίας να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, με αντάλλαγμα σταθερές εγγυήσεις ασφαλείας από τη Δύση.

Μετά τις συνομιλίες, ο απεσταλμένος του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, δήλωσε ότι «σημειώθηκε μεγάλη πρόοδος», αν και δεν αποκαλύφθηκαν πλήρεις λεπτομέρειες.

Επίσης, ο επικεφαλής της διαπραγματευτικής ομάδας της ουκρανικής διπλωματίας και γραμματέας του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας και Άμυνας, Ρουστέμ Ουμέροφ, δήλωσε ότι Αμερικανοί και Ουκρανοί αξιωματούχοι πέτυχαν «πραγματική πρόοδο» και τόνισε ότι ευελπιστεί μέχρι το τέλος της ημέρας οι δύο πλευρές να έχουν καταλήξει σε συμφωνία.

«Τις τελευταίες δύο μέρες, οι oυκρανοαμερικανικές διαπραγματεύσεις ήταν εποικοδομητικές και παραγωγικές, και επιτεύχθηκε πραγματική πρόοδος. Ελπίζουμε ότι θα καταλήξουμε σε μια συμφωνία που θα μας φέρει πιο κοντά στην ειρήνη μέχρι το τέλος της ημέρας. Υπάρχει πολύς θόρυβος και ανώνυμες εικασίες στα μέσα ενημέρωσης αυτή τη στιγμή. Παρακαλώ μην παρασυρθείτε από φήμες και προκλήσεις» έγραψε ο Ουμέροφ, στην πλατφόρμα Χ.

«Η αμερικανική ομάδα υπό την ηγεσία του Στιβ Γουίτκοφ και Τζάρεντ Κούσνερ εργάζεται εξαιρετικά εποικοδομητικά για να βοηθήσει την Ουκρανία να βρει ένα τρόπο για μια ειρηνευτική συμφωνία που θα διαρκέσει. Η ουκρανική ομάδα είναι εξαιρετικά ευγνώμων στον πρόεδρο Τραμπ και την ομάδα του για όλες τις προσπάθειες που καταβάλλουν», προσέθεσε.

Μια τέτοια κίνηση θα σηματοδοτούσε μια σημαντική αλλαγή για την Ουκρανία, η οποία αγωνίστηκε για να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ ως μέτρο προστασίας από ρωσικές επιθέσεις.

Σύμφωνα με το πρακτορείο, η συμβιβαστική πρόταση του Ζελένσκι είναι μια προσπάθεια εύρεσης εναλλακτικής λύσης στο ΝΑΤΟ, αν η Συμμαχία εξακολουθεί να μην είναι διατεθειμένη να παράσχει στην Ουκρανία πραγματικές εγγυήσεις ασφαλείας.

«Από την αρχή, η επιθυμία της Ουκρανίας ήταν να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, αυτές είναι πραγματικές εγγυήσεις ασφαλείας. Ορισμένοι εταίροι από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη δεν υποστήριξαν αυτή την κατεύθυνση» δήλωσε ο Ζελένσκι απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων σε συνομιλία μέσω WhatsApp.

«Έτσι, σήμερα, οι διμερείς εγγυήσεις ασφαλείας μεταξύ Ουκρανίας και ΗΠΑ, και οι εγγυήσεις ασφαλείας από Ευρωπαίους συναδέλφους, καθώς και από άλλες χώρες - Καναδά, Ιαπωνία - αποτελούν μια ευκαιρία να αποτραπεί μια ακόμη ρωσική εισβολή», δήλωσε ο Ζελένσκι.

«Και είναι ήδη ένας συμβιβασμός από την πλευρά μας» είπε, προσθέτοντας ότι οι εγγυήσεις ασφαλείας θα πρέπει να είναι νομικά δεσμευτικές.

Ωστόσο, σύμφωνα με δύο ειδικούς σε θέματα ασφάλειας, η προσφορά της Ουκρανίας να παραιτηθεί από την ένταξή της στη στρατιωτική συμμαχία του ΝΑΤΟ πιθανότατα δεν θα αλλάξει σημαντικά την πορεία των ειρηνευτικών συνομιλιών.

«Αυτό δεν αλλάζει καθόλου την κατάσταση», δήλωσε ο Τζάστιν Λόγκαν, διευθυντής σπουδών άμυνας και εξωτερικής πολιτικής στο Ινστιτούτο Cato. «Είναι μια προσπάθεια (του Ζελένσκι) να φανεί λογικός».

«Η ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ δεν ήταν ρεαλιστική εδώ και πολύ καιρό ούτως ή άλλως», δήλωσαν ο Λόγκαν και ο Άντριου Μίχτα, καθηγητής στρατηγικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Φλόριντα.

Μάλιστα, ο Μίχτα χαρακτήρισε την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ «μη θέσπισμα» σε αυτό το σημείο.

«Υπάρχουν άλλοι τρόποι για να προσπαθήσουν τα έθνη να διασφαλίσουν την ασφάλεια της Ουκρανίας», δήλωσε ο Λόγκαν.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ως απάντηση στην προσφορά του Ζελένσκι, μπορεί να δεσμευτεί για τα ίδια πράγματα που έχουν ήδη κάνει οι Ηνωμένες Πολιτείες για να υποστηρίξουν την Ουκρανία, όπως η αποστολή όπλων και η επιβολή κυρώσεων στη Ρωσία, είπε χαρακτηριστικά.

Δεν απέρριψαν, όμως, όλοι την πρόταση του Ζελένσκι.

Ο Μπρετ Μπρούεν, πρώην σύμβουλος εξωτερικής πολιτικής στην κυβέρνηση Ομπάμα και νυν επικεφαλής της συμβουλευτικής εταιρείας Global Situation Room, χαρακτήρισε την ουκρανική παραχώρηση «σημαντική και ουσιαστική».

«Είναι ένας τρόπος για τον Ζελένσκι να αναδείξει την προθυμία της Ουκρανίας να προχωρήσει σε σοβαρούς συμβιβασμούς για την ειρήνη, σε μια στιγμή που η Μόσχα έχει δείξει ελάχιστη διάθεση για αντίστοιχες παραχωρήσεις», δήλωσε. «Το ερώτημα είναι τι πήρε ο Ζελένσκι σε αντάλλαγμα, απομακρυνόμενος από μια σχεδόν ακλόνητη δέσμευση προς τον ουκρανικό λαό».

Ο Μπρούεν εκτίμησε ότι ο Τραμπ ενδέχεται να υποσχέθηκε περιπολίες του ουκρανικού εναέριου χώρου ή άμεση αντίδραση σε παραβιάσεις από αεροσκάφη. Παράλληλα, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να αυξήσουν τη στρατιωτική βοήθεια αν η Ρωσία εξαπέλυε εκ νέου μια μεγάλης κλίμακας επίθεση.

«Η Ουκρανία πρέπει να καλύψει τα στοιχήματά της απέναντι σε όσα υπόσχεται ο Τραμπ, αλλά χρειάζεται κάτι περισσότερο από λόγια», κατέληξε. «Χρειάζεται πράξεις, κάποιον μηχανισμό που θα διασφαλίζει ότι ο Τραμπ δεν θα μπορεί εύκολα να υπαναχωρήσει».