Το mail που έλαβα από την Νέα Υόρκη ήταν πυκνό σε πληροφορίες και νοήματα. «Κύριε Καμπουράκη, ανεξαρτήτως του τι πιστεύει κανένας και βγάζοντας έξω τις γελοιότητες και τις φανφάρες του Τραμπ, που τις κάνει για τους ψηφοφόρους του, η ομιλία του στον ΟΗΕ ήταν εντελώς εύστοχη και πάρα πολύ ακριβής». Ο αποστολέας είναι νεοέλληνας 26χρονος, σπουδασμένος εν Ελλάδι και με μεταπτυχιακή συνέχεια στις ΗΠΑ. Πριν έναν χρόνο ολοκλήρωσε τις σπουδές του, εγκαταστάθηκε στην Νέα Υόρκη και εργάζεται σε πολυεθνική εταιρεία.
Νιώθω την ανάγκη να δώσω μια κάποια απάντηση στον αποστολέα. Αν και οι επικλήσεις λογικής ή τα ιστορικά παραδείγματα, σπάνια καταφέρνουν να ισοφαρίσουν την έλξη που ασκεί σε μια ικανή μερίδα ανθρώπων η γοητεία που στηρίζεται στην – πραγματική ή φαντασιακή – ισχύ ενός συστήματος ή ενός προσώπου. Θα το προσπαθήσω πάντως.
Στην ομιλία του Τραμπ στον ΟΗΕ, μπορώ εύκολα να βρω τουλάχιστον δέκα σημεία τα οποία ήταν παντελώς ανακριβή και διόλου εύστοχα. Από την κλιματική αλλαγή μέχρι την απαρίθμηση ανύπαρκτων πολέμων που δήθεν σταμάτησε (ώστε να αυτοπροτείνεται για το Νόμπελ Ειρήνης).
Πλην δεν είναι εκεί το θέμα. Αν καταπιαστούμε στο ποια σημεία είχε δίκιο και σε ποια άδικο, τότε θα μπούμε σε μια ατέρμονη συζήτηση στην οποία δεν θα βγάλουμε άκρη. Διότι και ο αντίδικος, θα μου απαριθμήσει άλλα δέκα στα οποία πιθανόν να έχει ολικό ή μερικό δίκιο.
Αυτή η θεωρία ότι υπάρχει ένας καλός Τραμπ που παλεύει για την ευημερία της χώρας του κι ένας αστείος που λέει μερικές ακραίες μπούρδες για να μην χάσει τους ακαλλιέργητους ψηφοφόρους του, είναι μια βολική δικαιολογία για να μην δούμε τον Τράμπ εν συνόλω.
Για να μην χρειαστεί να αναρωτηθούμε αν οδηγεί την Αμερική και τον πλανήτη προς την σωστή ή την λάθος κατεύθυνση. Για να μην αναρωτηθούμε αν με όσα λέει και κάνει, στρώνει τον δρόμο για έναν κόσμο με κανόνες στοιχειώδους δικαίου και δημοκρατικούς θεσμούς ή για έναν πλανήτη γεμάτο με Πούτιν, Ερντογάν, Κιμ Γιον Ουν και άλλους παρόμοιους.
Όταν ο Χίτλερ έκαιγε βιβλία στις πλατείες, οι μεν χαζογερμανοί Ναζί αλάλαζαν, ενώ οι σοβαροί έλεγαν «ανοίγει δουλειές για τον κόσμο, αυτή είναι η ουσία, αν κάψει και κανένα βιβλίο για ικανοποιήσει τους φανατικούς δεν χάλασε κι ο κόσμος». Μετά άρχισε να καίει ανθρώπους.
Κάνουν βαρύ και ασυγχώρητο λάθος όσοι θαρρούν η επιβολή δασμών ή τα πήγαινε-έλα του στο Ουκρανικό ή η διάλυση των πάγιων συμμαχιών της υπερδύναμης του, είναι η ουσία της πολιτικής Τραμπ. Ο Μιτεράν είχε πει ότι πολιτική είναι η διαχείριση των συμβόλων.
Και σε επίπεδο συμβολισμών, ο Ντόναλντ κινείται ως Ρωμαίος αυτοκράτορας που έχει την δύναμη να κάνει τα πάντα, με τους υπηκόους του να ελπίζουν ότι είναι γνωστικός και όχι θεότρελος ή εγκληματική φύση. Είναι η διαφορά ανάμεσα στο «κράτος δικαίου» που έχουμε στην Δύση (όλοι ίσοι απέναντι στον νόμο) και στο κράτος δικαιοσύνης που έχουν οι ισλαμικές δημοκρατίες (ο ηγέτης αποδίδει δικαιοσύνη κατά βούληση, με τον λαό να ελπίζει ότι ο Θεός τον έχει γεννήσει δίκαιο).
Ο Αμερικανός Πρόεδρος δεν επιβάλει δασμούς στον κόσμο, όπως αφελώς νομίζουν οι γοητευμένοι Αμερικάνοι. Επιβάλλει μοντέλο διακυβέρνησης. Δεν εξάγει LNG, εξάγει αυταρχισμό και αναθεωρητισμό. Η πολλαπλή αντίθεση του στην επιστήμη δεν είναι αστεία, είναι επιστροφή του πλανήτη στην εποχή του Γαλιλαίου.
Κι όσοι νομίζουν ότι η οικονομία είναι που επιβάλει τα σύμβολα (άρα δεν τρέχει και τίποτα), γρήγορα θα μάθουν ότι τα σύμβολα είναι αυτά που καθορίζουν την οικονομία. Κατά τούτο, και οικονομικά για τις ΗΠΑ, ο Τραμπ θα αποδειχθεί μακροπρόθεσμα καταστροφικός.
